Âm hộ là phần bên ngoài của bộ phận sinh dục nữ, bao gồm môi, âm vật, lỗ niệu đạo và cửa âm đạo. Âm đạo là ống bên trong dẫn từ tử cung đến âm hộ. Ngứa âm hộ và âm đạo là tình trạng thường gặp và có thể do nhiều nguyên nhân như tác nhân gây kích ứng, nhiễm nấm và một số bệnh lý về da.
Bạn có thể bị ngứa xung quanh âm hộ hoặc bên trong âm đạo. Các triệu chứng và điều trị cụ thể sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây ngứa.
Bài viết này cung cấp thông tin tổng quan về một số nguyên nhân phổ biến gây ngứa âm đạo và âm hộ.
Phản ứng kích ứng hay dị ứng
Ngứa âm hộ nhẹ thường do sử dụng các sản phẩm gây kích ứng vùng da nhạy cảm xung quanh bộ phận sinh dục, gồm:
- Băng vệ sinh;
- Một số chất liệu trong quần lót;
- Quần lót được giặt với nước giặt xả có hương;
- Kem, xà phòng, hoặc sữa dưỡng, đặc biệt là các sản phẩm có hương thơm;
- Bao cao su;
- Nước hoa trong sản phẩm khử mùi hoặc nước rửa âm đạo.
Ngứa sẽ thường tự hết sau khi bạn ngưng sử dụng các sản phẩm này. Các sản phẩm không mùi và không chứa nước hoa ít gây kích ứng.
Các bác sĩ không khuyến khích sử dụng các sản phẩm vệ sinh âm đạo. Âm đạo có thể tự làm sạch. Nước rửa âm đạo và các sản phẩm vệ sinh âm đạo khác có thể gây kích ứng và làm giảm khả năng tự làm sạch của âm đạo.
Sự ma sát hoặc cọ xát do quần lót, nếp gấp da hoặc hoạt động tình dục cũng có thể gây ngứa ở vùng này.
Tránh gãi hoặc chà xát vùng da khi bị ngứa vì điều này có thể khiến tình trạng ngứa trở nên trầm trọng hơn.
Những người nghi ngờ mình có thể bị dị ứng với nhựa mủ có thể khám bác sĩ để được tư vấn về các biện pháp thay thế cho bao cao su.
Nhiễm nấm
Nhiều phụ nữ bị nhiễm nấm âm đạo hoặc nhiễm nấm candida âm đạo. Nhiễm nấm do sự phát triển Candida quá mức ở âm đạo.
Nhiễm nấm thường không quá nghiêm trọng, nhưng các triệu chứng có thể gây khó chịu.
Các triệu chứng của sự phát triển quá mức nấm men có thể gồm:
- Ngứa hoặc nóng rát âm đạo;
- Dịch màu trắng hoặc trong không mùi;
- Kích ứng âm đạo.
Nhiễm nấm thường xảy ra khi có sự mất cân bằng hệ vi khuẩn trong âm đạo.
Bình thường, có một sự cân bằng vi khuẩn có lợi và nấm sống trong âm đạo. Vi khuẩn giữ cho nấm được kiểm soát , ngăn chặn sự phát triển quá mức. Tuy nhiên, khi vi khuẩn trong âm đạo không kiểm soát được nấm, thì sự phát triền quá mức xảy ra.
Một số nguyên nhân phổ biến của nhiễm nấm bao gồm thay đổi nội tiết tố, chẳng hạn như trong khi mang thai hoặc do sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố và sử dụng nước thụt rửa.
Bạn cũng có thể bị nhiễm nấm do sử dụng kháng sinh. Hệ thống miễn dịch bị ức chế hoặc bệnh tiểu đường không kiểm soát cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm nấm.
Viêm âm đạo do vi khuẩn
Viêm âm đạo do vi là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phổ biến thường ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Bệnh xảy ra khi có sự mất cân bằng của các vi khuẩn có lợi trong âm đạo.
Bạn có thể bị viêm âm đạo do vi khuẩn mà không có triệu chứng. Nếu xuất hiện triệu chứng, có thể gồm:
- Ngứa, đau, hoặc nóng rát trong âm đạo;
- Ngứa xung quanh phía ngoài âm đạo;
- Dịch tiết âm đạo màu trắng hoặc xám;
- Có mùi khó chịu, đặc biệt sau khi quan hệ tình dục.
Khó có thể tìm thấy sự khác biệt giữa viêm âm đạo do vi khuẩn và nhiễm nấm.
Các bác sĩ không biết được nguyên nhân chính xác gây bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, nhưng có một số trường hợp viêm âm đạo do vi khauanr do quan hệ tình dục và thụt rửa âm đạo không đúng cách.
Bệnh ảnh hưởng tới đời sống tình dục tuy nhiên không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Nhiều phụ nữ mắc viêm âm đạo do vi khuẩn mà không hề hay biết. Điều này có thể có hại nếu có thai. Nếu bạn có các triệu chứng trong thai kỳ hoặc đang có ý định có thai, bạn nên đến khám bác sĩ để tìm được nguyên nhân.
Các bệnh lý về da
Các tình trạng về da thường gặp có thể gây ngứa xung quanh âm hộ, như:
- Bệnh vảy nến;
- Viêm da tiết bã;
- Viêm da tiếp xúc dị ứng;
- Viêm nang lông;
- Bệnh da vẽ nổi.
Ngứa dữ dội quanh âm hộ có thể do lichen xơ hóa hoặc lichen phẳng. Nếu bạn nghi ngờ mình bị bất cứ bệnh lý về da nào trên đây, bạn có thể đến khám bác sĩ để tìm ra cách điều trị tốt nhất.
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs)
STIs là một nhóm các tình trạng nhiễm trùng mà một người có thể mắc phải sau khi có tiếp xúc tình dục với người mắc bệnh.
Nhiều loại STIs có thể gây ngứa hoặc khó chịu âm đạo hoặc âm hộ, như:
- Herpes sinh dục;
- Nhiễm trichomonas;
- Mụn cóc sinh dục.
Quan trọng là phải điều trị STIs vì một số bệnh có thể gây ra các vấn đề lâu dài về sức khỏe, như bệnh viêm vùng chậu, vô sinh hoặc các biến chứng trong thai kỳ. Phụ nữ cũng có thể truyền một số bệnh qua đường tình dục cho em bé trong quá trình sinh nở.
Nếu bạn nghi ngờ mình mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, hãy đến khám bác sĩ
Các nguyên nhân khác
Ít gặp hơn, nguyên nhân có thể là do bệnh thần kinh hoặc ung thư âm hộ.
Bệnh thần kinh, hay tổn thương dây thần kinh, là một nguyên nhân phổ biến gây ngứa.
Ung thư âm hộ gây ra các triệu chứng như ngứa kéo dài, nóng rát, và chảy máu. Loại ung thư này rất hiếm gặp, chiếm khoảng 0.7% các loại ung thư ở nữ giới tại Hoa Kỳ.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ không liệt kê ngứa âm đạo là một triệu chứng của ung thư âm đạo.
Tổng kết
Ngứa âm đạo và âm hộ là tình trạng thường gặp và có thể do nhiều nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp, ngứa là do sự kích ứng từ quần áo, các sản phẩm cho kỳ kinh nguyệt, hoặc nước hoa. Tránh tiếp xúc những tác nhân gây kích ứng có thể giúp ngăn ngừa ngứa.
Trong một số trường hợp khác, nguyên nhân có thể do nhiễm nấm hay nhiễ khuẩn, thường gây biểu hiện ngứa bên trong âm đạo.
Một số bệnh lý về da cũng có thể gây ngứa quanh bộ phận sinh dục, như bệnh vảy nến, viêm nang lông, hoặc viêm da tiết bã.
Bác sĩ thường sẽ chẩn đoán nguyên nhân và đưa ra điều trị phù hợp. Trong hầu hết các trường hợp đều có thể điều trị được.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
