Những tác nhân ảnh hưởng đến việc ngừa thai

Đa số các con số thống kê về hiệu quả của các BPTT đều dựa trên việc sử dụng hoàn hảo, tức là sử dụng đúng chính xác như hướng dẫn. Tuy nhiên, đa số mọi người đều không sử dụng được chính xác như vậy, đồng nghĩa với việc hiệu quả tránh thai sẽ giảm đi. Ví dụ, viên uống tránh thai có hiệu quả là 99% nếu sử dụng chính xác nhưng tỷ lệ này có thể sẽ giảm xuống chỉ còn 91% với cách sử dụng thông thường. Ngoài yếu tố về cách sử dụng, còn nhiều yếu tố khác cũng có thể làm giảm hiệu quả tránh thai, bao gồm:

Sử dụng một số loại thuốc nhất định

Một số loại thuốc kê đơn sẽ làm giảm hiệu quả tránh thai, bao gồm:

• Thuốc tạo enzyme co giật sử dụng trong bệnh động kinh
• Một số liệu pháp điều trị kháng virus  (ART) trong bệnh HIV
• Một số loại thuốc trị nấm.

Nghiên cứu năm 1966 cho thấy rằng một số thuốc chống động kinh có thể làm giảm lượng hormone khi uống thuốc tránh thai và rất nhiều bác sĩ không để ý đến vấn đề này. Các dữ liệu về ART và viên uống tránh thai còn chưa được công bố rộng rãi nhưng CDC báo cáo lại rằng một số loại ART có thể làm giảm hiệu quả của viên uống tránh thai.

Sử dụng kháng sinh

Trong đa số các trường hợp, kháng sinh không gây ra vấn đề gì với các biện pháp tránh thai. Tuy nhiên, có một loại kháng sinh là rifampin sẽ làm giảm nồng độ estrogen trong máu.  Một nghiên cứu xem xét dữ liệu trong vòng 20 năm từ 1975 đến 1998 chỉ ra rằng, viên uống tránh thai không nên phối hợp với việc sử dụng rifampin.

Sử dụng một số loại thuốc thảo mộc

Các biện pháp tự nhiên hoặc sử dụng thảo mộc có thể làm giảm hiệu quả của một số biện pháp tránh thai. Ví dụ như cỏ St.John wort có thể khiến nhiều loại thuốc giảm hiệu quả, trong đó có thuốc tránh thai.

Quên uống thuốc hoặc uống thuốc muộn giờ

Có rất nhiều háng thuốc tránh thai khác nhau, nhưng tất cả các loại đều chỉ hoạt động với cùng một cơ chế. Nếu bạn quên uống thuốc hoặc uoóng thuốc muộn hơn so với bình thường, đồng nghĩa với việc nguy cơ có thai sẽ tăng lên.

Ví dụ nếu bạn sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, bạn cần uống thuốc đúng giờ (cộng trừ trong vòng 3 tiếng) mỗi ngày để đạt được hiệu quả cao nhất.

Không tiêm thuốc đúng giờ

Các loại thuốc tiêm tránh thai cũng có chứa progestin. Nếu bạn tiêm thuốc tiêm tránh thai, bạn cần tiêm nhắc 3 tháng một lần. Nếu không tiêm thuốc đúng hẹn, hiệu quả tránh thai sẽ giảm đi.

Không thay miếng dán hoặc vòng âm đạo đúng hạn

Miếng dán tránh thai và vòng âm đạo cũng cần được thay thường xuyên. Ngoài ra, 2 loại biện pháp tránh thai này còn cần phải ở đúng vị trí để đạt được hiệu quả tránh thai hoàn hảo.

Sử dụng bao cao su, màng ngăn âm đạo hoặc các biện pháp tránh thai dạng rào chắn khác không đúng cách

Các biện pháp tránh thai có thể sẽ thất bại nếu bạn không sử dụng đúng cách. Hãy chú ý khi xé vỏ của bao cao su để tránh xé phải bao cao su và nhớ bóp đầu bao cao su khi đeo để đảm bảo rằng không khí không bị kẹt lại bên trong. Hãy tuân theo hướng dẫn sử dụng một cách nghiêm ngặt khi sử dụng màng ngăn tránh thai vì thời gian sẽ tạo ra sự khác biệt. Ví dụ, nếu bạn sử dụng màng ngăn tránh thai lâu hơn 2 tiếng trước khi quan hệ, thì chất diệt tinh trùng sẽ không đạt được hiệu quả tối đa và khả năng bảo vệ sẽ giảm đi.

Quan hệ trong thời kỳ rụng trứng

Một số người áp dụng cách tính ngày như một biện pháp tránh thai. Điều này có nghĩa là bạn nên thận trọng khi bạn đang trong giai đoạn rụng trứng và dễ thụ thai nhất. Tính ngày được coi là một biện pháp tránh thai hiệu quả thấp nhất nhưng lại có hiệu quả với một số người. Không kiêng quan hệ khi bạn đang trong giai đoạn rụng trứng hoặc không đeo bao cao su khi quan hệ trong những ngày này có thể làm giảm hiệu quả tránh thai.

Không kiêng đủ ngày sau khi thắt ống dẫn tinh

Thắt ống dẫn tinh là một trong số những biện pháp hiệu quả nhất để tránh thai. Nhưng trong vòng 3 tháng đầu tiên sau khi tiến hành thủ thuật, các cặp đôi nên sử dụng thêm một biện pháp tránh thai nữa.

Không cho con bú khi dựa vào biện pháp cho con bú vô kinh

Cho con bú vô kinh là một biện pháp tránh thai tạm thời áp dụng khi bạn vừa sinh em bé. Nếu bạn đang cho con bú và bạn chưa có kinh trở lại sau sinh thì nghĩa là cơ thể bạn đang tạm thời không rụng trứng. Tuy nhiên, để biện pháp này phát huy tối đa hiệu quả, bạn nên cho con bú thường xuyên.

Thừa cân hoặc béo phì

Có một số bằng chứng cho thấy rằng thừa cân béo phì có thể làm giảm hiệu quả của một số biện pháp tránh thai, tuy nhiên, còn tuỳ thuộc xem bạn sử dụng biện pháp nào.

Nghiên cứu năm 2013 báo cáo lại rằng, các biện pháp tránh thai dưới đây có thể bị giảm hiệu quả với phụ nữ thừa cân béo phì:

• Thuốc tránh thai hàng ngày sử dụng hormone phối hợp
• Miếng dán tránh thai
• Thuốc tránh thai khẩn cấp.

Một số bằng chứng gợi ý rằng sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày liên tục hoặc với liều cao có thể giúp làm tăng hiệu quả tránh thai ở những người bị thừa cân béo phì.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ hoặc khi nào cần đổi biện pháp tránh thai

Rất nhiều biện pháp tránh thai sẽ tạo ra sự thay đổi về mặt thể chất và cảm xúc. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, bạn có thể làm việc với bác sĩ để tìm ra một biện pháp tránh thai khác . Dưới đây là một số lý do bạn nên đến gặp bác sĩ.

• Khó sử dụng đúng cách: nếu biện pháp tránh thai bạn đang sử dụng rất khó để sử dụng đúng thì bạn nên thử dùng các biện pháp tránh thai khác
• Bạn bị ra máu bất thường, đầy hơi, đau nửa đầu hoặc thay đổi cảm xúc: đôi khi đây là những phản ứng phụ của việc sử dụng biện pháp tránh thai nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khoẻ tiềm ẩn.
• Bạn bị suy giảm ham muốn tình dục: đôi khi, viên uống tránh thai có thể làm giảm ham muốn tình dục. Nếu việc này làm phiền bạn, bạn sẽ phải thay thế bằng một biện pháp khác để tránh gặp phải các phản ứng phụ này.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp