✴️ Rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Nguyên nhân rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Rối loạn tiêu hóa khi mang thai là tình trạng hệ tiêu hóa gặp bất thường, dẫn đến việc tiêu thụ và hấp thu thức ăn trở nên khó khăn hơn. Rối loạn tiêu hóa biểu hiện bởi các triệu chứng như táo bón, tiêu chảy, đầy bụng, ăn không tiêu, chán ăn…

Với bà bầu, tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do sự thay đổi nội tiết tố và do kích thước thai nhi ngày một lớn hơn.

Thay đổi nội tiết tố – Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Trong thai kỳ, nồng độ hormone trong cơ thể của mẹ bầu có sự thay đổi. Hàm lượng Progesterone của mẹ tăng, làm giảm nhu động ruột. Là nguyên nhân dẫn đến chứng rối loạn tiêu hóa khi mang thai với tình trạng thức ăn tiêu hóa chậm và táo bón là hệ quả rõ ràng nhất.

Tình trạng táo bón rất thường gặp ở hầu hết bà bầu, khiến mẹ vô cùng khó chịu. Tình trạng này ảnh hưởng đến cả khả năng hấp thụ dinh dưỡng cho cơ thể cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày của mẹ.

Bên cạnh đó, nồng độ hormone progesterone tăng sẽ làm giảm sự vận động của các van nối giữa thực quản và dạ dày. Điều này khiến cho thức ăn và axit dịch vị dạ dày bị trào ngược trở lại thực quản và gây nên tình trạng đầy bụng, ợ hơi, ăn không tiêu thường gặp ở mẹ bầu.

Thay đổi thể chất bên trong khi tử cung phát triển

Theo thời gian, thai nhi sẽ phát triển ngày một to hơn. Từ đó, kích thước tử cung cũng tăng lên theo tỷ lệ thuận để có thể bao bọc được thai nhi. 

Khi kích thước tử cung tăng lên sẽ chèn ép các cơ quan nội tạng khác. Lúc này, ruột già bị ép lại, ruột non bị đẩy lên khiến cho tình trạng táo bón ngày càng hơn, nhất là ở 3 tháng cuối thai kỳ.

Bà bầu là đối tượng rất dễ bị rối loạn tiêu hóa

Sử dụng thuốc – Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Trong suốt thai kỳ, mẹ bầu thường được chỉ định uống một số loại thuốc giúp cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho thai nhi phát triển. Trong số đó, sắt là loại thuốc mà rất ít mẹ bầu bỏ qua, để có thể giúp phòng chống thiếu máu dinh dưỡng.

Các viên bổ sung sắt có tác dụng tốt và rất cần thiết đối với thai nhi nhưng nó cũng gây ra tác dụng phụ, điển hình là khiến mẹ bầu bị táo bón. 

Cơ thể nhạy cảm hơn

Khi mang thai, nội tiết tố thay đổi, cơ thể mẹ trở nên nhạy cảm hơn với các yếu tố bên ngoài. 

Lúc này, đa số các mẹ bầu sẽ nhạy cảm hơn với thức ăn, nhất là những loại thức ăn bị nhiễm khuẩn. Đây là nguyên nhân khiến mẹ bị rối loạn tiêu hóa, mà biểu hiện rõ nhất là tình trạng tiêu chảy.

Bên cạnh đó, một số mẹ bầu còn không thể hấp thụ được lactose có trong các loại sữa cho bà bầu nên dẫn đến tình trạng tiêu chảy.

Các nguyên nhân khác gây rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Ngoài những nguyên nhân khách quan kể trên, có rất nhiều nguyên nhân chủ quan khiến mẹ bầu bị rối loạn tiêu hóa. Lười vận động, ít tập thể dục cũng là nguyên nhân khiến mẹ gặp tình trạng này.

Việc mẹ ăn ít chất xơ, ăn thực phẩm lạ bụng cũng gây nên tình trạng táo bón, tiêu chảy…

Các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa ở bà bầu và cách đối phó

Trong thời gian mang thai, phụ nữ thường xuyên ăn những món họ cảm thấy thích. Tuy nhiên, hệ tiêu hóa không phải lúc nào cũng tốt và dễ dẫn đến tình trạng rối loạn riêu hóa khi mang thai.  Dưới đây là những lời khuyên hữu ích để đối phó với các triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở bà bầu:

Buồn nôn, nôn mửa

Buồn nôn và nôn là dấu hiệu thường gặp trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ. Bạn nên ăn nhiều phần nhỏ thức ăn trong ngày, cứ 2 tiếng (hoặc lâu hơn) một bữa nhỏ. Nhưng bạn cần tránh rơi vào thói quen ăn nhiều, nhất là kẹo vì như thế sẽ dẫn tới mất cân bằng trong chế độ dinh dưỡng. 

Rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đến sức khỏe của bà bầu

Thèm hoặc chán ăn – Triệu chứng rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Trong thời kỳ mang thai, thèm dữ dội hoặc ghê sợ với một số đồ ăn là khá phổ biến. Bạn nên ăn những món bạn thèm trong khi cần tránh xa những loại thức ăn khiến bạn buồn nôn. Nhưng vẫn cần đảm bảo dinh dưỡng cân bằng, tránh thiếu sót.

Ợ nóng

Ợ nóng là vấn đề tiêu hóa thường gặp ở phụ nữ mang thai. Những lời khuyên sau đây giúp bạn tránh xa ợ nóng: 

– Không bao giờ để đói bụng, cần ăn ít nhưng ăn đều.

– Tránh xa đồ ăn giàu axit. 

– Tránh các loại sợi thực vật trong tỏi tây, măng tây, rau và hoa quả khô. 

– Tránh cafe, chè, hạt tiêu, mù tạt và gia vị.

Chậm tiêu

Táo bón là tình trạng rối loạn tiêu hóa tiêu biểu và rất thường gặp phụ nữ mang thai. Dưới đây là một số lời khuyên về cách tránh “táo”:

– Tiêu thụ đủ trái cây tươi và rau quả, táo và mận khô.

– Ăn các loại thực phẩm nhuận tràng nhẹ cho bữa ăn sáng (lúa mì, nước cam).

– Uống đủ nước.

Phương pháp cải thiện rối loạn tiêu hóa khi mang thai hiệu quả

Rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống thường ngày của mẹ. Tình trạng này kéo dài còn ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và đe dọa đến vấn đề dinh dưỡng nuôi dưỡng thai nhi.

Chính vì vậy, mẹ bầu cần chú ý phòng ngừa chứng rối loạn tiêu hóa để bảo vệ sức khỏe của cả hai mẹ con. Hãy tham khảo một số biện pháp phòng ngừa dưới đây:

Uống nhiều nước: giải pháp đơn giản giúp khắc phục rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Không chỉ riêng bà bầu mà bất cứ ai cũng nên uống đủ nước mỗi ngày để cơ thể hoạt động bình thường. 

Để hạn chế tình trạng rối loạn tiêu hóa, mẹ bầu hãy nạp vào cơ thể nhiều nước. Mẹ có thể uống nước lọc hoặc nước ép hoa quả, vừa cung cấp nước vừa cung cấp vitamin và khoáng chất. Mẹ nên nạp vào cơ thể khoảng 2,5 – 3l nước mỗi ngày.

Trong quá trình uống nước, mẹ cần lưu ý đến vấn đề vệ sinh. Mẹ nên uống nước sôi để nguội hoặc nếu uống nước ép, hãy đảm bảo trái cây tươi và sạch sẽ.

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng thường gặp ở bà bầu

Bổ sung nhiều chất xơ giúp giảm rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Nếu cung cấp đủ chất xơ, mẹ sẽ hạn chế tối đa tình trạng táo bón, biểu hiện rõ nhất của chứng rối loạn tiêu hóa ở bà bầu. Theo khuyến cáo, mỗi ngày mẹ nên cung cấp khoảng 28g chất xơ. Tuy nhiên đa số mẹ bầu không đáp ứng đủ hàm lượng này.

Hãy ăn các thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt… để có được hệ tiêu hóa khỏe mạnh suốt thai kỳ.

Chia nhỏ các bữa ăn để giảm thiểu tình trạng rối loạn tiêu hóa khi mang thai

Đây là biện pháp có thể khắc phục tình trạng rối loạn tiêu hóa mà mẹ bầu nên thử. Hãy giảm lượng thức ăn mỗi bữa, thay vào đó là ăn nhiều bữa hơn. Như vậy, mẹ có thể hạn chế tình trạng ốm nghén, ở nóng  và một số vấn đề về tiêu hóa khác.

Tập thể dục, vận động thường xuyên

Tập thể dục là một trong những biện pháp tốt nhất để chữa táo bón. Mẹ bầu hãy lựa chọn những bài tập nhẹ nhàng để tốt cho thai nhi như đi bộ, vận động nhẹ…

Hãy biến những bài tập này thành thói quen hằng ngày mẹ nhé.

Sử dụng thuốc nhuận tràng  hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa khi mang thai hiệu quả

Thuốc nhuận tràng giúp làm mềm phân là biện pháp mẹ bầu có thể áp dụng để giải quyết tình trạng táo bón. Tuy nhiên, mẹ bầu nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại thuốc này vì chúng có thể gây tác dụng phụ.

Rối loạn tiêu hóa khi mang thai: Khi nào nên gặp bác sĩ?

Rối loạn tiêu hóa nếu khi mang thai nếu không được khắc phục rất có thể sẽ diễn biến nặng và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu. Tuy chúng là tình trạng phổ biến nhưng mẹ bầu cũng không được chủ quan. Khi gặp phải những triệu chứng sau, mẹ nên đến gặp bác sĩ ngay.

• Tiêu chảy kéo dài hơn một ngày, kèm theo các triệu chứng đau bụng, sốt

• Tiêu chảy ra máu hoặc chất nhầy

• Tiêu chảy kèm theo dấu hiệu mất nước: hoa mắt, chóng mặt, khô miệng

• Tiêu chảy kèm theo dấu hiệu chuyển dạ sớm, tử cung co thắt liên tục

Đi ngoài phân sống có nguy hiểm với mẹ bầu?

Từ khi mang thai có trường hợp một số bà mẹ lại bị đi ngoài sống phân. Vậy trường hợp này có ảnh hưởng gì đến thai nhi không và phải làm thế nào để chữa? 

Đi ngoài sống phân là một trong những biểu hiện của rối loạn tiêu hóa khi mang thai, đó là hiện tượng thức ăn chưa tiêu hóa hết trong quá trình lưu chuyển trong lòng ruột. Biểu hiện này có thể xuất hiện ở rất nhiều bệnh lý khác nhau tại ống tiêu hóa hay bệnh lý toàn thân, ví dụ ta có thể gặp trong bệnh lý kém hấp thu, loạn khuẩn ruột, lỵ trực khuẩn, viêm đại tràng mạn, hội chứng ruột kích thích…

Trước tiên bạn cần xem lại những đợt chị bị như vậy có phải sau khi uống thuốc kháng sinh hay một chế độ ăn quá giàu chất dinh dưỡng (như đạm, đường, chất béo) hay không? 

Nên quan sát phân mỗi lần bị rối loạn xem có biểu hiện như thế nào, có kèm thêm các triệu chứng khác ví dụ như phân sống loãng có lẫn bọt và mùi chua hay phân sống còn các sợi thức ăn mà mùi hôi thối, hoặc hiện tượng phân sống có váng mỡ… hay không. Ngoài ra trong khi mang thai, do thay đổi nội tiết và sinh lý cũng có thể gây ra những biến đổi nhất định.

Biểu hiện rối loạn tiêu hóa khi mang thai này nếu để kéo dài sẽ trở thành mãn tính và có thể dẫn đến hiện tượng tổn thương và thiểu sản niêm mạc ruột, ảnh hưởng tới quá trình hấp thu thức ăn.

Trường hợp nếu đi ngoài sống phân đơn thuần không mà không có biểu hiện bất thường gì khác thì có thể dùng các chế phẩm men tiêu hóa có chứa bacillus subtilis kết hợp với vitamin nhóm B là B1 và B2. Nhưng tốt nhất bạn nên đến các phòng khám chuyên khoa để được chẩn đoán xác định và có chỉ định điều trị hợp lý, đừng chủ quan với tình trạng rối loạn tiêu hóa khi mang thai.

Mối quan hệ giữa hệ tiêu hóa và miễn dịch

Việc tăng cường hệ miễn dịch phải bắt đầu từ bộ máy tiêu hóa. 80% hệ miễn dịch nằm trong bộ máy tiêu hóa (sản xuất ra kháng thể IgA), đặc biệt là hệ thống ruột, nơi có thể tìm thấy vô vàn vi khuẩn có lợi.

Chính vì vậy, bên cạnh việc ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, phụ nữ mang thai và cho con bú nên bổ sung thêm các dòng sản phẩm men vi sinh (xem hướng dẫn sử dụng) giúp tiêu hóa tốt và hấp thu tốt, ổn định sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi, giúp cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa khi mang thai hiệu quả.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp