Sự ảnh hưởng của độ tuổi đến khả năng sinh sản

Khả năng sinh sản của nam giới và nữ giới suy giảm theo tuổi. Tuổi càng cao thì càng khó có thể thụ thai hơn và nguy cơ biến chứng thai kỳ cũng cao hơn.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Khả năng sinh sản của nam và nữ giới giảm theo tuổi. Đối với phụ nữ, khả năng sinh sản sẽ cao cao nhất ở tuổi vị thành niên và đầu những năm 20 tuổi, và có thể bắt đầu giảm ở tuổi 30.

Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) , khoảng 1/4 phụ nữ khỏe mạnh ở độ tuổi 20 hoặc 30 đều có khả năng thụ thai trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, trong khi tỷ lệ này chỉ là 1/10 với phụ nữ khỏe mạnh ở độ tuổi 40. Điều này là do, khi phụ nữ có tuổi, nguồn cung cấp và khả năng tồn tại của trứng sẽ giảm. Ngoài ra, nồng độ hormone có thể thay đổi, khiến cơ thể gặp khó khăn để có được thai kỳ khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, tuổi cao có thể đi kèm với việc tăng nguy cơ mắc các bệnh như u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung. Cả hai bệnh này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Lạc nội mạc tử cung liên quan đến các mô tế bào giống như niêm mạc tử cung phát triển ngoài tử cung. Mô này có thể ngăn chặn hoặc thay đổi hình dạng của các cơ quan sinh sản, khiến tinh trùng khó tiếp cận với trứng hơn. Tình trạng này cũng có thể khiến hệ thống miễn dịch tấn công phôi. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung vẫn thụ thai và mang thai bình thường cho đến ngày sinh nở.

Tuổi tác cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới, nhưng sự suy giảm ở nam giới ít dự đoán được hơn so với nữ giới. Ngoài ra, nam giới trên 45 tuổi có thể khiến việc thụ thai trở nên khó khăn hơn. Nó cũng có thể làm tăng khả năng biến chứng thai kỳ.

Cụ thể, tuổi càng cao có thể làm tăng nguy cơ :

• Sảy thai
• Bất thường di truyền
• Hở hàm ếch
• Tiểu đường thai kỳ
• Tiền sản giật
• Sinh non
• Cân nặng khi sinh thấp
• Bệnh tim
• Co giật

Ảnh hưởng đến thai kỳ

Cha mẹ cao tuổi có thể làm tăng khả năng xuất hiện các bất thường bẩm sinh và sảy thai.

Bất thường bẩm sinh

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, 1 trên 33 trẻ ở Hoa Kỳ sinh ra có các bất thường bẩm sinh.

Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy phụ nữ từ 40 tuổi trở lên có nhiều nguy cơ sinh con với các dị tật bẩm sinh, bao gồm:

• Liền sớm khớp sọ, bệnh mà các thóp của sọ liền sớm
• Lỗ đái thấp -  một dị tật mà niệu đạo hình thành ở mặt dưới của dương vật
• Teo thực quản bẩm sinh, trong đó thực quản không kết nối với dạ dày

Tuổi mẹ cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh em bé mắc hội chứng Down. Theo CDC, khoảng 1 trên 700 trẻ sơ sinh được sinh ra ở Mỹ mắc hội chứng Down. Đây là bệnh lý do thừa nhiễm sắc thể, khi đó cơ thể người có 47 nhiễm sắc thể thay vì 46 nhiễm sắc thể như bình thường. Thông thường nhiễm sắc thể thừa này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần và thể chất của em bé trước và sau khi sinh.

Biểu đồ dưới đây mô tả mức độ ảnh hưởng của tuổi mẹ đến khả năng sinh em bé mắc hội chứng Down:

Mang thai và thai chết lưu

Thụ thai khi tuổi đã cao cũng có thể làm tăng nguy cơ sảy thai. Một nghiên cứu năm 2019 về phụ nữ ở Na Uy cho thấy,mặc dù tỷ lệ sảy thai chung là 12,8%, tỷ lệ này ở phụ nữ từ 45 tuổi trở lên là 53%.

Điều quan trọng là cần lưu ý rằng có một loạt các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ sảy thai. Các tác giả của nghiên cứu trên cũng nhận định những lần sảy thai và các biến chứng thai kỳ trước đó cũng được coi là các yếu tố nguy cơ.

Nguy cơ thai chết lưu cũng tăng theo tuổi của mẹ. Các số liệu dưới đây đến từ một nghiên cứu dựa trên dân số năm 2015 tại Thụy Điển:

Tiền sản giật

Tiền sản giật là một tình trạng đặc trưng bởi huyết áp cao, và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ và bệnh tật ở trẻ sơ sinh. ACOG lưu ý rằng huyết áp bắt đầu tăng thường sau tuần thứ 20 của thai kỳ.

Các rối loạn do tăng huyết áp, bao gồm tiền sản giật, ảnh hưởng đến 10% thai kỳ trên toàn thế giới. Nguy cơ tiền sản giật cao hơn ở những phụ nữ mang thai trên 40 tuổi.

Bất cứ ai gặp các triệu chứng tiền sản giật nên đến các cơ sở y tế ngay. Một số triệu chứng này bao gồm:

• sưng ở mặt và tay
• giảm tần suất và lượng nước tiểu
• khó thở
• cáu gắt
• những thay đổi về tầm nhìn, chẳng hạn như tăng độ nhạy cảm với ánh sáng hoặc nhìn thấy những tia sáng
• tăng cân 1.5-2.5kg trong 1 tuần
• đau đầu
• đau bụng
• buồn nôn
• nôn

Khi nào thì nên đến gặp bác sĩ hỗ trợ sinh sản ?

Dù nguy cơ biến chứng thai kỳ có tăng lên sau 35 tuổi, thì nhiều phụ nữ ở độ tuổi này vẫn có thai kỳ khỏe mạnh. Theo ACOG , nếu phụ nữ trên 35 tuổi đã cố gắng mang thai, không có kết quả, trong ít nhất 6 tháng, thì có thể đến gặp bác sĩ hỗ trợ sinh sản. Ngoài ra, bất kỳ phụ nữ nào trên 40 tuổi nên được khám tổng quát trước khi cố gắng thụ thai. Một chuyên gia về hỗ trợ sinh sản có thể kiểm tra mức độ hormone, đề xuất các cách để tăng khả năng sinh sản, và cung cấp các lựa chọn điều trị, nếu cần thiết.

Đối với bất cứ ai đang cố gắng thụ thai, chăm sóc trước khi sinh đúng cách là điều cần thiết.

Lựa chọn thay thế

Nếu một phụ nữ gặp khó khăn khi mang thai hoặc muốn trì hoãn việc mang thai, thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc trứng đông lạnh có thể là lựa chọn hữu ích. IVF liên quan đến việc kết hợp tinh trùng với trứng bên ngoài cơ thể. Nếu phôi phát triển, một người phụ nữ có thể chọn cấy nó hoặc đông lạnh nó và lưu trữ. Một lựa chọn khác là bảo quản lạnh noãn bào - đông lạnh và lưu trữ trứng để sử dụng vào một ngày sau đó. Tuy nhiên, những lựa chọn thay thế này có thể tốn kém.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp