1. U xơ tuyến vú lành tính là gì?
U xơ tuyến vú vốn là một loại u lành tính phổ biến ở tuyến vú của phụ nữ. Các khối u đặc, tròn và nhẵn, có nguồn gốc từ các cấu trúc cơ thượng mô nằm gần ống sữa bên ngoài các tiểu thùy. Những khối u có thể xâm lấn tới các mô xung quanh, thường xuất hiện tại gần núm vú.
Hầu hết phụ nữ đều có nguy cơ mắc u xơ tuyến vú, nhưng đa số thường gặp ở vào độ tuổi sau 30. Nhìn chung, u xơ thường không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng chị em vẫn cần cẩn trọng và gặp bác sĩ để nhận tư vấn khi cần thiết.
2. Nguyên nhân gây nên u xơ tuyến vú?
Một số nguyên nhân phổ biến hình thành u xơ tuyến vú như sau:
- Mất cân bằng nội tiết tố: Đây là nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến tình trạng u xơ vú. Các hormone estrogen và progesteron trực tiếp ảnh hưởng đến các mô vú và tế bào nên việc mất cân bằng nội tiết tố sẽ góp phần gây nên tình trạng u xơ.
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Với chế độ ăn uống quá nhiều thức ăn nhiều dầu mỡ sẽ khiến sự tăng sinh và phát triển bất thường của các tế bào trong cơ thể và nhân xơ tuyến vú cũng không ngoại lệ. Ngoài ra, việc ăn đồ ăn quá mặn cũng gây tích tụ độc tố, bao gồm cả ở mô vú. Phụ nữ sử dụng quá nhiều chất kích thích còn khiến các tế bào tăng sinh quá mức, dễ hình thành u xơ.
- Thiếu chế độ vận động phù hợp: Lối sống thiếu lành mạnh, lười vận động cũng khiến cơ thể mệt mỏi, máu khó lưu thông, dưỡng chất không được cung cấp đầy đủ đến các cơ quan góp phần khiến các tế bào tăng sinh không kiểm soát và hình thành nhân xơ tuyến vú.
U xơ tuyến vú có thể gây nên các cơn đau và sưng ở vú.
3. U xơ tuyến vú có đáng lo ngại không?
U xơ tuyến vú có thể không có dấu hiệu gì đặc biệt từ đầu, có một số trường hợp sờ thấy khối u hoặc xuất hiện một số triệu chứng như:
Sưng và có các cơ đau ở vú, mô vú cảm thấy dày hơn bình thường
- Một số trường hợp thấy đau ở dưới cánh tay.
- Vào kỳ kinh nguyệt, các triệu chứng sẽ trở nên rõ rệt hơn kèm theo căng ngực hoặc ngứa ở núm vú.
- Với những dấu hiện trên, dù không rõ ràng nhưng vẫn có thể nhầm lẫn với ung thư vú, vì vậy đến các cơ sở y tế để thăm khám và xác định chính xác tình trạng bệnh là vô cùng cần thiết.
Nhìn chung, u xơ là lành tính và phần lớn không gây nguy hiểm. Trừ trường hợp u xơ phát triển quá to, chèn ép đến các dây thần kinh và gây sức ép đến các cơ quan xung quanh. Tuy vậy, nếu không điều trị sớm, u xơ tuyến vú sẽ gây ảnh hưởng đến đời sống của chị em:
- Gây đau tức và khó thở ở vùng ngực.
- Tạo sức ép về mặt tâm lý và thẩm mỹ: khối u lành tính nhưng phát triển kích thước to lên sẽ gây mất thẩm mỹ và tạo nên tâm lý hoang mang, sợ hãi cho chị em.
- Ảnh hưởng đến quá trình nuôi con bằng sữa mẹ: Một trong những nguyên nhân gây tắc tia sữa của bà mẹ có thai là do những khối u xơ xuất hiện gây ảnh hưởng.
Thăm khám bác sĩ là cách nhanh nhất xác định khối u là lành tính hay ác tính
4. Chẩn đoán và điều trị u xơ tuyến vú
4.1. Chẩn đoán u xơ
- Chụp nhũ ảnh: Phụ nữ trên 30 tuổi thường được bác sĩ chỉ định chụp nhũ ảnh.. Hình ảnh chụp quang tuyến vú sẽ đánh giá được bạn có mắc u xơ tuyến vú hay không.
- Siêu âm vú: Đây là phương pháp dành cho phụ nữ dưới 30 tuổi, do mô vú dày của nữ giới trẻ khiến cho chụp nhũ ảnh chưa có được kết quả chính xác nhất. Qua siêu âm bác sĩ sẽ xác định xem bạn mắc u xơ hay u nang.
- Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ: Thông qua một cây kim nhỏ đâm vào khối u và lấy ra mẫu tế bào hoặc chất dịch để kiểm tra khối u trong ngực có phải ung thư hay lành tính.
- Sinh thiết lõi kim: Một phương pháp khác sử dụng kim có lõi rỗng để lấy một mẫu mô tế bào vú kích thước bằng hạt gạo. Sau đó bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm xét nghiệm để xem bản chất là u xơ lành tính hay ác tính.
4.2. Các phương pháp điều trị hiện nay
- Trong nhiều trường hợp, nếu khối u được xác định là u xơ lành tính mà không phải ung thư thì có thể không cần phẫu thuật. Bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh theo dõi thêm và tái khám để xem có bất thường gì không.
- Trường hợp phẫu thuật: Nếu khối u >3cm thì có thể tiến hành tiểu phẫu mổ theo đường quầng vú để giữ thẩm mỹ. Phẫu thuật bóc tách sẽ được thực hiện trong những tình huống này, tuy nhiên chị em nên có các biện pháp phòng ngừa để tránh tái phát.
5. Một số nguyên tắc giúp phòng ngừa u xơ tuyến vú
- Có chế độ ăn uống hợp lý: Xây dựng chế độ dinh dưỡng nhiều rau xanh, hoa quả, ngũ cốc đầy đủ vitamin, khoáng chất và cân bằng với lượng đạm phù hợp. Hạn chế các chất độc hại như rượu bia, thuốc lá có hại cho cơ thể. Một số loại quả giúp ngăn ngừa lão hóa và tốt cho vú như cà chua, cà rốt, rau xanh,… nên kết hợp sử dụng ăn trực tiếp và uống nước ép thường xuyên.
- Chế độ tập luyện khoa học: Tăng cường vận động không chỉ giúp cơ thể chuyển hóa năng lượng tốt hơn và còn giúp thải độc ra ngoài một các tự nhiên, nâng cao sức khỏe giúp hạn chế các bệnh tuyến vú.
- Nghỉ ngơi điều độ: Không thức quá khuya, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần thoải mái sẽ giúp cân bằng nội tiết tố, hạn chế nguyên nhân hình thành u xơ tuyến vú.
- Mặc áo ngực vừa vặn: Không chỉ có tác dụng về mặt thẩm mỹ, việc mặc áo đúng size vừa vặn còn giúp giảm nguy cơ u xơ tuyến vú. Mặc áo quá chật sẽ gây cảm giác căng tức, áo quá rộng khiến việc vận động áo sẽ ảnh hưởng đến vú. Nhìn chung đều khiến nguy cơ tăng sinh các tế bào u xơ cao ở tuyến vú nếu chọn loại áo ngực không phù hợp.
- Massage vú thường xuyên: Việc massage vú sẽ giúp kích thích các mạch máu lưu thông, đào thải độc tố và hạn chế các nguy cơ mắc u xơ tuyến vú hoặc ung thư vú.
U xơ tuyến vú có thể được phòng ngừa ngay tại nhà bằng chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý. Tuy nhiên, trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu của u xơ, chị em phụ nữ nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, phát hiện và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
