U xơ vú là loại u vú lành tính thường gặp ở phụ nữ, chiếm khoảng 25%. Khối u này phát triển từ mô liên kết giữa các tiểu thuỳ, có vỏ bọc, bề mặt nhẵn, có hình dạng, đàn hồi hoặc cứng, có ranh giới rõ ràng và có thể gặp ở một hoặc hai bên tuyến vú. Căn bệnh này phổ biến nhất ở phụ nữ từ 20-50 tuổi .
U xơ vú mặc dù là tổn thương lành tính nhưng vẫn gây khó chịu cho bệnh nhân, mức độ phụ thuộc vào kích thước cũng như vị trí khối u. Thông thường hay xuất hiện chỉ 1 khối u, đôi khi có thể gặp nhiều khối u ở 1 hoặc cả 2 bên tuyến vú.
Ở nhiều phụ nữ, u xơ vú không có biểu hiện triệu chứng. Người bệnh chỉ tình cờ phát hiện khi sờ thấy khối u ở vú. Thông thường các dấu hiệu và triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh là:
– Sưng ở vú
– Vú nhạy cảm hơn, đối lúc có thể kèm theo các cơn đau
– Mô vú dày hơn bình thường
– Sờ, cảm nhận thấy có sự xuất hiện của khối cứng ở một hoặc cả hai bên vú.
– Có thể thấy đau ở dưới cánh tay. Một số trường hợp còn có dịch tiết màu xanh hoặc màu nâu sẫm ở núm vú.
Khám lâm sàng, trường hợp u xơ vú điển hình thường có hình tròn hoặc phân thùy dạng dài, mật độ chắc, giới hạn rõ, kích thước khoảng 1 – 5cm, có khả năng di động tương đối nên có thể dịch chuyển đôi chút. Dùng tay ấn lên vùng da lân cận sẽ thấy độ cộm rõ rệt.
Các triệu chứng này có xu hướng trở nên trầm trọng hơn ngay trước khi có kinh nguyệt do thay đổi nội tiết tố, Các khối u xơ ở vú có khả năng thay đổi kích thước và thường có thể di chuyển. Trường hợp có nhiều mô sợi, các khối u có thể được cố định ở một chỗ. Các triệu chứng kể trên cũng có thể là dấu hiệu của ung thư vú, vì vậy nếu phát hiện khối bất thường ở vú cần đi thăm khám để phát hiện bệnh kịp thời.
U xơ vú là những tổn thương lành tính, nên nếu kích thước không quá lớn (đường kính dưới 1cm) thì người bệnh chỉ cần theo dõi định kỳ và vẫn có thể chung sống hoà bình với nó. Tuy nhiên, những trường hợp sau đây thì cần phải điều trị:
– U xơ mà gây đau
– U xơ tiến triển nhanh về mặt kích thước ( đặc biệt ở giai đoạn tuổi dậy thì)
– U xơ có kích thước lớn
– U xơ chèn ép vào ống tuyến gây đau (khi cho con bú)
Chính vì vậy mà chị em cần phải đi thăm khám định kỳ sớm (siêu âm, chụp X-quang) để phát hiện u xơ ở giai đoạn còn nhỏ và cần thường xuyên theo dõi sự tiến triển của kích thước khối u. U còn nhỏ việc điều trị sẽ đơn giản, nhanh chóng và nhẹ nhàng. Ngược lại nếu chủ quan, lơ là, u phát triển to bắt buộc phải mổ để bóc u.
U xơ vú được bác sĩ khuyên mổ trong các trường hợp sau:
– Có triệu chứng: gây đau, khó chịu, căng tức, chèn ép nhu mô xung quanh
– Kích thước khối u ngày càng tăng lên. Thông thường khối u trên 3cm là có chỉ định loại bỏ. Một số trường hợp đặc biệt khối u kích thước từ 1cm trở lên, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống là đã có chỉ định hút bỏ
Việc lựa chọn phương pháp mổ u vú nào tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người bệnh:
Phẫu thuật mổ hở bóc nhân xơ vú là phương pháp truyền thống. Sau khi xác định vị trí khối u cần cắt bỏ, bác sĩ tiến hành rạch một đường theo nếp lằn vú hoặc đường quầng vú. Bác sĩ sẽ tiến hành bộc lộ và loại bỏ nhân xơ cùng một lượng nhỏ mô vú rồi khâu lại vết mổ. Sau phẫu thuật, người bệnh cần nằm viện 5-7 ngày để theo dõi trước khi ra viện. Phương pháp này có thể để lại sẹo mất thẩm mỹ khiến người bệnh cảm thấy mặc cảm và tự ti.
Phương pháp mổ nội soi được thực hiện thông qua đường nách, thay vì phải rạch một đường lớn trên ngực, mổ nội soi u xơ vú như phương pháp mổ hở. Phương pháp này có nhiều ưu điểm hơn so với phương pháp mổ cũ. Không những giúp phẫu thuật chính xác, nhanh chóng và hiệu quả. Hơn hết là không để lại sẹo tại vị trí khối u, giúp người bệnh giữ lại vẻ đẹp của bầu ngực.
Trong khi đó với các trường hợp mổ mở hoặc mổ nội soi u xơ vú, sức khỏe nhanh phục hồi thì người bệnh cần lưu ý một số điểm sau:
– Chăm sóc vết mổ: giữ vế mổ sạch sẽ khô thoáng. Vệ sinh vết mổ, thay băng hàng ngày. Không mặc áo ngự quá chật để hạn chế vải cọ sat vào vết thương.
– Chế độ dinh dưỡng: xây dựng chế độ ăn cân bằng giữa các chất, ăn nhiều rau xanh và trái cây, đủ chất đạm, ít chất béo động vật. Tránh sử dụng rượu bia và các chất kích thích khác. Ngoài ra, người bệnh cũng cần hạn chế ăn đậu nành và các sản phẩm có nguồn gốc từ đầu nành. Vì chúng có khả năng tăng sinh các tế bào u xơ vú, tạo khối u mới.
– Chế độ tập luyện: Tập thể dục và vận động nhẹ nhành và đều đặn hàng ngày. Kết hợp massage thường xuyên để khí huyết lưu thông.
Hy vọng bài viết trên giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc u xơ vú có nên mổ không. Vì đây là một tổn thương lành tính nên người bệnh hoàn toàn có thể chung sống hòa bình với nó mà không cần mổ nếu kích thước khối u không quá lớn hay nó chưa gây ra những triệu chứng đáng ngại. Tuy nhiên nếu khối u lớn gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt thì cần loại bỏ. Người bệnh nên lựa chọn khám và điều trị tại các cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh