Trong cơ thể con người, tổ chức lympho ở vùng họng còn được gọi là amidan. Amidan bao gồm có amidan lưỡi, amidan khẩu cái, amidan vòi, amidan vòm tạo thành 1 vòng bao quanh ở bên trong họng. Nó thuộc hệ miễn dịch của cơ thể và đóng vai trò giúp ngăn chặn sự tấn công của các loại vi khuẩn.
Từ 4 – 10 tuổi là độ tuổi mà amidan của con người thường hoạt động mạnh nhất, mức độ miễn dịch của amidan cũng sẽ giảm dần cho đến giai đoạn trưởng thành sau dậy thì. Phổ biến hiện nay có 2 loại viêm amidan đó là: Viêm amidan cấp tính và viêm amidan mạn tính.
Tình trạng viêm amidan gây sốt xảy ra khi trẻ bị vi khuẩn hoặc virus xâm nhập quá nhiều khiến cho amidan không thể ngăn chặn hết. Khi amidan bị viêm nhiễm nhiều lần, nó sẽ không thể trụ vững và tình trạng viêm tái phát khiến cho vùng họng suy yếu và bị viêm.
Thông thường viêm amidan gây sốt đối hay xảy ra đối với trẻ em dưới 5 tuổi. Tuy nhiên khi không được điều trị kịp thời thì sốt amidan sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm sau này.
Vào mùa lạnh, trẻ nhỏ sẽ thường bị viêm amidan với các dấu hiệu cụ thể như sau:
– Trẻ bắt đầu xuất hiện dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn, đau đầu và bỏ bú
– Họng của trẻ trở nên khô rát và đau nhói
– Khi ăn, trẻ bị khó nuốt và hơi thở có mùi hôi
– Trẻ đột ngột sốt lên tới 38, 39 độ và rét run người.
– Tần suất đi tiểu của trẻ bị giảm, nước tiểu có màu sẫm hơn và trẻ bị táo bón
– Phụ huynh quan sát thấy amidan trong họng của trẻ bị sưng và đỏ tấy, mủ hình thành ở xung quanh và dần phủ trắng amidan kèm hơi thở có mùi
– Ngoài ra, các biểu hiện kèm theo có thể kể đến như: trẻ bị ho, chảy nước mũi, khó thở, giọng nói nghẹt…
– Với viêm amidan mạn tính, trẻ có thể bị sốt nhẹ hoặc không bị sốt, trẻ không bị rét run người như khi bị sốt amidan cấp. Tuy nhiên thỉnh thoảng cũng sẽ bị sốt và hay bị sốt vào buổi chiều
– Trẻ xuất hiện tình trạng ho khan thường xuyên, sau khi ngủ dậy bị ho hoặc ho khi về chiều
– Họng của trẻ bị đau rát, giọng nói có sự thay đổi
– Thể trạng trẻ gầy ốm, xanh xao, da lạnh và khó nuốt vì amidan đang bị sưng viêm
– Hơi thở của trẻ có mùi khó chịu
– Cũng tương tự như viêm amidan cấp, trẻ em về đêm sẽ bị khó ngủ, nghẹt mũi.
Như vậy, nếu trẻ bị viêm amidan và sốt cao thì thông thường trẻ đang bị viêm amidan cấp tính. Do đó, phụ huynh cần đặc biệt theo dõi kỹ tình trạng bệnh của trẻ.
Phụ thuộc vào thể trạng của trẻ mà triệu chứng và biểu hiện sốt sẽ khác nhau, có trẻ bị sốt cao, có trẻ bị sốt nhẹ.
Theo thống kê, một bệnh nhân viêm amidan bị sốt có thể sẽ kéo dài từ 1 – 4 ngày. Nếu được điều trị kịp thời và đúng cách thì 70% người bệnh sẽ hết bị sốt amidan trong tầm khoảng 3 – 4 ngày.
Đặc biệt, bệnh viêm amidan cấp sẽ trở nên lâu khỏi và có nguy cơ bị tái phát nhiều lần, gây nên tình trạng trẻ bị viêm amidan mạn tính nếu phụ huynh để tình trạng bệnh kéo dài mà không áp dụng các phương pháp chữa trị hay đi thăm khám.
Khi đã xác định được loại bệnh viêm amidan của trẻ, phụ huynh cần chuẩn bị các biện pháp điều trị và chăm sóc tại nhà phù hợp. Cụ thể:
– Sau 2 ngày đầu, nếu thấy trẻ không hạ sốt mặc dù đã áp dụng các phương pháp hạ sốt cần thiết thì phụ huynh hãy nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa.
– Bố mẹ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về sử dụng và dùng sai liều lượng khi thấy trẻ mắc bệnh, cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
– Bạn có thể dùng khăn ấm để lau người cho trẻ sau khi trẻ hạ sốt và lưu ý tuyệt đối không được dùng khăn lạnh.
– Hãy theo dõi sát sao nhiệt độ cơ thể của trẻ nhằm phát hiện kịp thời những thay đổi bất ngờ khi trẻ vẫn còn sốt amidan, trường hợp sốt cao trên 39 độ, bạn cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
– Chú ý giữ vệ sinh răng miệng cho trẻ hằng ngày, súc họng sạch sẽ để giúp tiêu diệt các vi khuẩn gây hại, dặn dò trẻ uống nước đầy đủ.
– Khi trẻ bị đau họng hoặc sưng họng, bạn có thể cho trẻ ngậm một ít muối hoặc viên kẹo ngậm họng.
– Hãy tuân thủ việc sử dụng thuốc theo đúng yêu cầu của bác sĩ thăm khám.
– Chú ý bổ sung chế độ ăn chứa đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ như: vitamin A, C, khoáng chất, protein… nhằm giúp tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch để trẻ chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn. Lưu ý, bố mẹ nên chế biến thức ăn mềm, dễ nuốt để không gây tổn thương cho họng của trẻ khi nuốt.
Viêm amidan gây sốt cao là tình trạng không hiêm gặp ở trẻ. Phụ thuộc vào độ tuổi và các mức độ hồi phục của từng trẻ mà thời gian điều trị bệnh cũng sẽ khác nhau. Do đó, phụ huynh cần có những phương án xử lý thích hợp khi thấy những dấu hiệu viêm amidan ở trẻ nhằm tránh gây các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh