✴️ Sung huyết mũi là gì? Gây ra biến chứng gì

1. Tổng quan

Viêm mũi sung huyết là tình trạng niêm mạc mũi bị viêm, sưng tấy và xung huyết, thường do phản ứng viêm cấp tính hoặc mạn tính gây ra. Tình trạng này không nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều biến chứng đường hô hấp như viêm xoang, viêm họng, viêm thanh quản – khí quản – phế quản, thậm chí kích hoạt hen phế quản ở người có cơ địa dị ứng.

2. Triệu chứng lâm sàng

Người bệnh có thể gặp các biểu hiện sau:

• Hắt hơi liên tục, nhất là khi tiếp xúc dị nguyên.

• Chảy nước mũi trong, kèm cảm giác rát mũi.

• Nghẹt mũi, tắc mũi một hoặc hai bên.

• Khó thở, đặc biệt về đêm.

• Một số người có thể kèm theo:

  • Ngứa họng, ho khan thành từng cơn.

  • Đau đầu nhẹ, mệt mỏi toàn thân.

  • Chảy máu mũi nếu có tổn thương niêm mạc mũi nặng.

Sung huyết mũi do nhiều nguyên nhân gây ra

3. Nguyên nhân gây viêm mũi sung huyết

3.1. Tác nhân nhiễm trùng

• Virus, vi khuẩn, nấm là nguyên nhân hàng đầu gây phản ứng viêm cấp tính tại niêm mạc mũi.

3.2. Tác nhân không nhiễm trùng

• Thay đổi thời tiết đột ngột (đặc biệt lạnh – khô).

• Dị ứng thời tiết, phấn hoa, bụi, lông động vật.

• Thói quen xấu như ngoáy mũi, khiến tổn thương lông mũi, gây viêm và chảy máu.

• Viêm xoang, u mũi, hoặc các khối u vùng mũi – xoang gây chèn ép và viêm kéo dài.

• Tăng huyết áp, nhất là ở người cao tuổi, làm tăng áp lực lên mao mạch niêm mạc mũi gây vỡ và xung huyết.

• Thay đổi nội tiết trong thai kỳ (gặp ở phụ nữ mang thai, đặc biệt nếu kèm cao huyết áp).

4. Điều trị viêm mũi sung huyết

4.1. Điều trị hỗ trợ – chăm sóc tại nhà

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý 0.9% từ 2–3 lần/ngày giúp làm sạch niêm mạc mũi và giảm sưng viêm.

• Xông mũi bằng tinh dầu thảo dược (bạc hà, xả, ngải cứu) hỗ trợ làm thông thoáng đường mũi và giảm nghẹt.

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi, cổ, tay chân, khi thời tiết lạnh.

4.2. Điều trị bằng thuốc

Việc sử dụng thuốc cần theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng, bao gồm:

• Thuốc kháng histamine: giảm triệu chứng dị ứng và hắt hơi.

• Thuốc co mạch mũi (như xylometazoline, oxymetazoline): giúp giảm sung huyết nhanh chóng, chỉ dùng tối đa 5–7 ngày để tránh biến chứng viêm mũi do thuốc.

• Corticoid dạng xịt mũi (fluticasone, mometasone): hiệu quả trong viêm mũi dị ứng mạn tính.

• Kháng sinh: chỉ định khi có bội nhiễm vi khuẩn.

• Thuốc kháng leucotriene (montelukast) hoặc cromolyn sodium trong các trường hợp có cơ địa dị ứng.

• Nếu có kèm ho khan hoặc kích ứng hầu họng, có thể sử dụng thuốc chứa menthol, benzoin.

Lưu ý: Không tự ý mua thuốc co mạch mũi hoặc corticoid khi chưa có hướng dẫn y tế vì nguy cơ lệ thuộc thuốc, teo niêm mạc mũi, nghẹt mũi hồi ứng.

5. Phòng ngừa tái phát viêm mũi sung huyết

• Tránh tiếp xúc với dị nguyên: khói bụi, hóa chất, khói thuốc, phấn hoa.

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt khi trời lạnh hoặc thời tiết thay đổi.

• Hạn chế ngoáy mũi, không dùng vật sắc nhọn đưa vào mũi.

• Uống đủ nước, ăn đủ vitamin (A, C, E), giúp tăng cường đề kháng.

• Kiểm soát tốt huyết áp, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc phụ nữ mang thai.

6. Kết luận

Viêm mũi sung huyết là bệnh lý thường gặp, thường do nhiễm trùng, dị ứng hoặc rối loạn vận mạch gây ra. Bệnh có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và tuân thủ điều trị hợp lý. Việc sử dụng thuốc cần được kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt là các thuốc co mạch mũi, để tránh biến chứng kéo dài.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp