Ý nghĩa 10 thông số trong xét nghiệm nước tiểu

✴️ Ý nghĩa 10 thông số trong xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm nước tiểu là một trong những xét nghiệm cận lâm sàng cơ bản nhưng có giá trị cao trong sàng lọc, phát hiện và theo dõi nhiều bệnh lý nội khoa như bệnh thận, tiết niệu, gan mật, tiểu đường, và rối loạn chuyển hóa. Dưới đây là 10 thông số phổ biến và ý nghĩa lâm sàng của chúng:

1. Leukocyte (LEU)

Giá trị bình thường: 10–25 LEU/μL

Đại diện cho sự hiện diện của bạch cầu trong nước tiểu – dấu hiệu thường gặp trong viêm nhiễm đường tiết niệu (UTI).
Tăng LEU thường đi kèm tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu nhiều lần.

Ý nghĩa 10 thông số trong xét nghiệm nước tiểu

Ý nghĩa 10 thông số trong xét nghiệm nước tiểu

2. Nitrite (NIT)

Giá trị bình thường: Âm tính hoặc <0.1 mg/dL

Nitrite trong nước tiểu là sản phẩm chuyển hóa nitrate bởi một số vi khuẩn gram âm, đặc biệt là Escherichia coli.
NIT dương tính thường gợi ý nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

3. Urobilinogen (UBG)

Giá trị bình thường: 0.2–1.0 mg/dL hoặc 3.5–17 µmol/L

Là sản phẩm từ quá trình chuyển hóa bilirubin trong ruột, hấp thu lại và bài tiết qua thận.
Tăng UBG gợi ý bệnh lý gan (viêm gan, xơ gan) hoặc tăng phân hủy hồng cầu.

4. Bilirubin (BIL)

Giá trị bình thường: Âm tính hoặc <0.2 mg/dL

Bình thường không có bilirubin trong nước tiểu.
Sự hiện diện của BIL cho thấy tắc mật, viêm gan cấp, hoặc rối loạn chức năng gan.

5. Protein (PRO)

Giá trị bình thường: Âm tính hoặc <20 mg/dL

Sự hiện diện của protein (chủ yếu là albumin) trong nước tiểu là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý cầu thận, viêm thận, tăng huyết áp thai kỳ hoặc tiền sản giật.
Ở thai phụ, cần đặc biệt theo dõi nếu kèm phù, tăng huyết áp.

6. pH nước tiểu

Giá trị bình thường: 4.5–8.0

pH phản ánh tính acid–base của nước tiểu.
Acid hóa nước tiểu (pH < 6): gặp trong nhiễm toan chuyển hóa, tiểu đường, chế độ ăn giàu đạm.
Kiềm hóa nước tiểu (pH > 7): gặp trong nhiễm khuẩn niệu do vi khuẩn phân giải ure.

7. Blood (BLD)

Giá trị bình thường: Âm tính hoặc <0.03 mg/dL

Phát hiện hồng cầu trong nước tiểu, gợi ý chấn thương thận, viêm cầu thận, sỏi tiết niệu, u đường tiết niệu, hoặc nhiễm trùng nặng.

8. Ketone (KET)

Giá trị bình thường: Âm tính hoặc <5 mg/dL

Kết quả dương tính thường thấy trong đái tháo đường mất bù, nhịn ăn kéo dài, nhiễm toan ceton, thai nghén, hoặc rối loạn chuyển hóa lipid.

9. Glucose (GLU)

Giá trị bình thường: Âm tính hoặc <15 mg/dL

Glucose chỉ xuất hiện trong nước tiểu khi đường huyết >180 mg/dL hoặc có rối loạn hấp thu glucose tại thận.
Gợi ý đái tháo đường, tổn thương ống thận.

10. Ascorbic Acid (ASC)

Giá trị bình thường: <10 mg/dL

Là dạng vitamin C bài tiết qua nước tiểu.
Nồng độ cao có thể gây nhiễu một số xét nghiệm như máu ẩn, nitrite, hoặc glucose.
Cần lưu ý nếu bệnh nhân đang dùng vitamin C liều cao.

Kết luận

Xét nghiệm nước tiểu là công cụ sàng lọc nhanh, không xâm lấn, chi phí thấp nhưng mang lại giá trị chẩn đoán cao. Việc hiểu rõ ý nghĩa của từng thông số giúp bác sĩ và nhân viên y tế phát hiện sớm các bất thường, từ đó định hướng làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu hoặc can thiệp kịp thời.

Khuyến nghị: Người dân nên khám sức khỏe định kỳ, trong đó bao gồm xét nghiệm nước tiểu, để phòng ngừa và phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP