Vì sao cần chụp X Quang răng (X Quang nha khoa) ?

1. Hình ảnh chụp X Quang răng

Hình ảnh chụp X Quang răng là hình ảnh chụp răng, xương và mô mềm ở vị trí quanh răng nhằm giúp bác sĩ đưa ra những chẩn đoán chính xác về tình trạng răng mọc lệch, răng mọc hô, hoặc móm hoặc có thể quan sát được cấu trúc của xương hàm, răng mọc ngầm…

Dựa vào cách chụp X Quang răng sẽ giúp bác sĩ nhìn rõ hơn hình ảnh về mô cứng như răng và xương cũng như mô mềm bao quanh răng, xương hàm. Từ kết quả này bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng răng miệng, các dấu hiệu bệnh lý, mức độ hô, móm, tình trạng khớp cắn…

Một số bệnh lý liên quan đến răng miệng có thể được thực hiện kỹ thuật chụp X Quang như sâu răng, viêm tủy răng, bệnh viêm nha chu, bệnh lý xương hàm, các tiến triển dưới nướu như răng mọc ngầm, nhiễm trùng chân răng, các u vùng mặt, răng khôn, răng ngầm…

2. Chỉ định chụp X Quang răng trong điều trị nha khoa

Trong quá trình điều trị nha khoa, người bệnh có thể sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện kỹ thuật X Quang răng bao gồm:

• Niềng răng: Khi thực hiện niềng răng yêu cầu bác sĩ phải lên được phác đồ điều trị cụ thể với từng trường hợp mỗi người. Kết quả chụp X Quang giúp cho bác sĩ chẩn đoán chính xác và lên kế hoạch điều trị phù hợp. Đồng thời bác sĩ cũng hiểu rõ đặc điểm của xương hàm, trục răng, mức độ lệch của răng cũng như độ cứng của răng. Nếu bác sĩ chỉ thực hiện thăm khám thông thường thì sẽ không thể xác định được các yếu tố kể trên và phác đồ điều trị cũng khó có thể chi tiết được. Thông qua những kết quả thu được từ phim chụp X Quang với những hình ảnh trong miệng, ngoài mặt, lấy dấu mẫu hàm thì bác sĩ có thể đưa ra được nhận định chính xác về hướng dịch chuyển của răng sau khi thực hiện phương  pháp niềng. Vì mỗi người người sẽ có đặc điểm xương cũng như cấu trúc răng khác nhau vì vậy phác đồ dịch chuyển răng của mỗi người sẽ không giống nhau. 

• Trồng răng implant: Hình ảnh chụp X Quang sẽ hỗ trợ bác sĩ xác định tổng quát nhất về cấu trúc răng của hai hàm. Từ đó, sẽ có quyết định về việc trồng răng implant đối với những răng đã mất hoặc đã được nhổ ở thời điểm trước. Bác sĩ cũng sẽ thay phần chân răng phí dưới nướu trước khi trồng mà mắt thường không nhìn thấy được. 

• Nhổ răng khôn: Răng khôn thường được gọi là răng cối 3 hay răng hàm 3 và thường nằm ở vị trí số 8 thuộc nhóm răng hàm. Tuy nhiên, răng khôn là răng mọc cuối cùng so với các loại răng khác nên có thể những chiếc răng này sẽ có xu hướng mọc ngầm, đâm ngang quá các răng kế bên hoặc chen lấn làm xô lệch các răng còn lại. Khi thực hiện chụp X Quang răng giúp bác sĩ quan sát được sự phát triển của răng khôn, có mọc ngầm hoặc mọc thẳng hàng,... Từ đó giúp bác sĩ xác định đúng vị trí răng khôn cần nhổ và thao tác nhổ răng nhanh chóng và dễ dàng hơn. 

3. Các loại phim X Quang được sử dụng trong kỹ thuật chụp nha khoa

Phim X Quang toàn cảnh cho phép bác sĩ và người bệnh nhìn thấy được toàn bộ cấu trúc xương hàm, cấu trúc răng trên hay hàm và răng mọc ngầm nếu có. Có trường hợp khi bác sĩ thăm khám và xem xét hình ảnh chụp X Quang răng mới biết bệnh nhân bị thiếu răng bẩm sinh hoặc có răng mọc ngầm. 

Phim X Quang sọ nghiêng được sử dụng để phân tích các góc độ về răng, xương, mô mềm. Phim cũng cung cấp thông tin về sự tương quan giữa hàm trên và hàm dưới, giữa răng với hàm và mối tương quan của răng, hàm và xương sọ. Dựa vào kết quả chụp X Quang bằng hình ảnh bác sĩ có thể phân tích được mức độ hô, món, hoặc sai khớp cắn và có phác đồ điều trị phù hợp cho từng đối tượng cụ thể. 

Chụp X Quang quanh chóp được sử dụng để tìm ra các vấn đề răng miệng dưới nướu hay trong hàm như răng cấm, u nang, khối u hoặc nhưng cấu trúc xương dẫn tới bệnh nha khoa. 

4. Tác dụng của chụp X Quang trong điều trị nha khoa

Trong điều trị các bệnh liên quan đến nha khoa thì việc thực hiện kỹ thuật chụp X Quang có khá nhiều tác dụng, bao gồm: 

• Tìm kiếm những khu vực răng sâu khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường trước khi bộ phát hoặc lan rộng sang những răng bên cạnh. Việc thực hiện kỹ thuật chụp còn giúp cho bác sĩ và người bệnh thấy được vị trí răng mọc hoặc những răng đang xuyên sâu vào trong nướu. Bác sĩ sẽ nhận định và đề xuất phương án xử lý phù hợp nhất. Nếu không thực hiện kỹ thuật chụp X Quang răng có thể bác sĩ sẽ không chú ý đến giai đoạn đầu tiên của sự phát triển răng sâu trong miệng. 

• Tìm kiếm những dấu hiệu bất thường như một số loại u, nang hoặc mụn nhọt có thể xuất hiện ở răng, hàm hoặc mặt. Đôi khi mắt thường sẽ không thể nhìn thấy rõ được sự bất thường của các khối u hoặc nhọt nếu không thực hiện chụp X Quang sẽ không biết được tình trạng hiện tại của bệnh hoặc không xác định mức độ của các khối u. 
• Xác định một số bệnh lý khác về răng miệng như nha chu, bệnh lý xương hàm. Những thông số của chụp X Quang sẽ giúp bác sĩ xác định được tình trạng viêm, bệnh lý cũng như mức độ viêm và bệnh để đề xuất phương pháp điều trị tốt nhất. 

• Thực hiện so sánh sau khi thực hiện niềng răng. Những thông tin phản ánh chân thực của răng qua phim bác sĩ sẽ thấy được sự di chuyển của răng cũng như quá trình điều trị chỉnh nha. 

5. Những lưu ý khi thực hiện kỹ thuật chụp X Quang răng

Thực hiện chụp X Quang răng trong điều trị nha khoa cần được sự chỉ định của bác sĩ. Bởi vậy nên sẽ có đối tượng được chỉ định thực hiện cần lưu ý:

• Tia X có khả năng gây ra tình trạng phơi nhiễm phóng xạ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của người bệnh nếu tiếp xúc trong thời gian dài. Đồng thời khi chụp X Quang người bệnh cần được bảo vệ bởi áo chì nhằm hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp giữa tia X và cơ thể

• Trong y khoa lượng tia X sử dụng chụp X Quang khá nhỏ và hoàn toàn có thể kiểm soát được nên tuyệt đối sẽ không quá nguy hiểm với sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, cần sử dụng các loại thiết bị hiện đại để có thể sử dụng hàm lượng tia X ở mức thấp nhất và có hình ảnh rõ nét nhất.
• Khi thực hiện chụp X Quang cần lưu ý đối tượng phụ nữ mang thai và trẻ em
• Đối với phụ nữ đang mang thai thực hiện chụp X Quang răng trong điều trị nha khoa sẽ chỉ thực hiện ở vùng miệng. Người bệnh cần báo cho kỹ thuật viên và bác sĩ tình trạng đang mang thai để dùng các thiết bị bảo vệ tránh ảnh hưởng đến thai nhi, nhất là thai nhi trong ba tháng đầu.

• Trẻ em đôi lúc cũng có thể được chỉ định chụp X Quang răng để xác định tình trạng răng mọc lệch, hoặc răng mọc xiên hoặc răng sâu bị lây lan sang các răng bên cạnh.