ĐẠI CƯƠNG
Điều trị tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị, lão thị) bằng laser Excimer là phẫu thuật dùng laser Excimer bào mòn để làm thay đổi đọ cong giác mạc giúp cho hình ảnh hội tụ đúng trên võng mạc.
CHỈ ĐỊNH
Tuổi từ 18 trở lên.
Bị tật khúc xạ: cận thị, viễn thị, loạn thị, lão thị.
Độ khúc xạ ổn định.
Đã bỏ kính tiếp xúc ít nhất là 2 tuần (nếu có đeo kính tiếp xúc).
Thị lực tăng khi thử kính.
Riêng với trẻ em có thể chỉ định phẫu thuật khi độ lệch khúc xạ giữa 2 mắt từ 5 đi ốp trở lên.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Tình trạng toàn thân và tại mắt không cho phép phẫu thuật.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Bác sĩ nhãn khoa đã được đào tạo.
Phương tiện
Máy laser Excimer.
Đầu microkeratome, lưỡi dao, vòng hút áp lực (hoặc máy cắt vạt giác mạc bằng laser: femtosecond).
Bộ dụng cụ phẫu thuật Lasik.
Người bệnh
Tư vấn cho người bệnh về phẫu thuật và tiên lượng của phẫu thuật.
Hồ sơ bệnh án
Theo quy định hiện hành của Bộ Y tế.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Kiểm tra hồ sơ
Kiểm tra người bệnh
Thực hiện kỹ thuật
Vô cảm
Gây tê tại chỗ hoặc gây mê với trẻ em.
Kỹ thuật
Phẫu thuật được tiến hành đồng thời 2 mắt ở hầu hết các trường hợp.
Phẫu thuật Lasik (Laser in Situ Keratomileusis).
Sát trùng da mi và quanh mi.
Phủ khăn phẫu thuật, đặt tấm dính lông mi, đặt vành mi, đánh dấu giác mạc.
Đặt vòng hút áp lực quanh vùng rìa giác mạc.
Cắt vạt giác mạc (chiều dày 160 hoặc 130mm).
Lật vạt giác mạc, thấm khô nền giác mạc.
Đốt laser trên giác mạc (thời gian laser tác động giác mạc tùy thuộc vào mức độ khúc xạ cần điều chỉnh).
Rửa sạch nền giác mạc, đậy lại vạt giác mạc.
Vuốt cho vạt giác mạc phẳng và bám chặt vào nền giác mạc.
Thấm khô bờ vết cắt bằng sponge.
Đặt kính tiếp xúc mềm (nếu cần thiết).
Tra thuốc kháng sinh và chống viêm không có corticoid.
Phẫu thuật PRK (Photo Refractive Keratectomy).
Các thì chuẩn bị: như phẫu thuật Lasik.
Sau khi đặt vành mi, dùng spatule nạo lớp biểu mô trung tâm giác mạc.
Thấm khô giác mạc, đốt laser.
Đặt kính tiếp xúc mềm.
Tra kháng sinh và thuốc chống viêm.
THEO DÕI
Trong phẫu thuật
Một số trường hợp xuất huyết từ mạch máu vùng rìa. Nếu thấm khô mà máu chưa ngừng chảy thì nhỏ adrenalin 0,1% lên vùng tân mạch và ép xuống cho đến khi cầm máu.
Sau phẫu thuật
Theo dõi sớm:
+ Tình trạng vạt giác mạc (có xô hoặc có nếp nhăn vạt giác mạc).
+ Mức độ trong suốt của giác mạc.
+ Phát hiện bất thường dưới vạt giác mạc.
+ Tình trạng biểu mô hóa của giác mạc.
Theo dõi muộn:
+ Mức độ điều chỉnh khúc xạ so với trước phẫu thuật.
+ Độ trong suốt của giác mạc.
TAI BIẾN VÀ XỬ LÝ
Phẫu thuật Lasik
Đứt vạt giác mạc: giữ nguyên vạt tại dao, tiếp tục đốt laser. Sau đó dùng hai kẹp phẫu tích giác mạc đặt lại vạt (theo đường đánh dấu).
Dao không cắt hết vạt giác mạc: đặt lại vạt giác mạc, chờ 3 - 6 tháng phẫu thuật lại.
Lệch vạt giác mạc trong những ngày hậu phẫu: đặt lại vạt giác mạc đúng vị trí, sau đó đặt kính tiếp xúc mềm. Có thể băng ép trong ngày đầu.
Tế bào biểu mô phát triển giữa lớp cắt: nếu ảnh hưởng đến thị lực thì có thể dùng spatule lật vạt giác mạc, cạo sạch lớp biểu mô.
Phẫu thuật PRK
Chậm liền biểu mô: thông thường giác mạc sẽ biểu mô hóa hoàn toàn sau 3- 4 ngày. Nếu kéo dài hơn thì dùng các thuốc dinh dưỡng giác mạc tra lại mắt. Có thể băng che mắt.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
