Chẩn đoán và điều trị sa sút trí tuệ thể lewy

Chứng sa sút trí tuệ thể Lewy (LBD) là một dạng bệnh lí ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và vận động của một người. Đây là một bệnh tiến triển nặng dần, nghĩa là các triệu chứng trở nên xấu đi theo thời gian.

Chứng sa sút trí tuệ thể Lewy ảnh hưởng đến khoảng 1,4 triệu người cũng như là gia đình của họ ở Hoa Kỳ. Đây là dạng sa sút trí tuệ đứng thứ ba về số lượng, sau sa sút trí tuệ mạch máu và bệnh Alzheimer.

Chẩn đoán

Không có xét nghiệm đặc hiệu cho sa sút trí tuệ thể Lewy. Các bác sĩ chuyên khoa, như bác sĩ thần kinh và tâm thần, thường chẩn đoán bệnh dựa trên sự kết hợp của một vài xét nghiệm và các triệu chứng lâm sàng.

Các xét nghiệm sau đó sẽ giúp bác sĩ loại trừ các bệnh lí có biểu hiện tương tự hoặc các chẩn đoán thay thế:

Xem xét các triệu chứng và bệnh sử;
Kiểm tra thần kinh và thể chất;
Đánh giá trí nhớ và tư duy;
Xét nghiệm máu;
Kiểm tra giấc ngủ;
Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh.

Khi nào cần được chăm sóc y tế

Nên tìm kiếm sự giúp đỡ của nhân viên y tế nếu tin rằng mình hoặc người thân của bạn đang có dấu hiệu của sa sút trí tuệ thể Lewy, bao gồm những thay đổi về nhận thức, hành vi, vận động hoặc giấc ngủ.

Thông thường bạn nên đến khám bác sĩ trước, bác sĩ có thể sẽ thực hiện một số xét nghiệm, sau đó nếu như nghi ngờ sa sút trí tuệ thể Lewy có thể sẽ giới thiệu bạn đến một chuyên gia về tâm thần kinh.

Để cho quá trình thăm khám chính xác hơn, cần chuẩn bị một số thông tin như:

Danh sách chi tiết tất cả các triệu chứng, thời điểm bắt đầu và mức độ nghiêm trọng của mỗi triệu chứng;
Bất cứ tiền sử y khoa nào liên quan hoặc tiền sử gia đình;
Tất cả các loại thuốc và thực phẩm chức năng đã sử dụng;
Danh sách các câu hỏi cho bác sĩ.

Bệnh nhân nên có người thân đi cùng để có thể hỗ trợ và cung cấp thêm thông tin cho bác sĩ về các triệu chứng.

Các bác sĩ chuyên khoa có thể điều trị

Sa sút trí tuệ thể Lewy có thể ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, việc tạo lập một nhóm các chuyên gia sẽ giúp hỗ trợ và chăm sóc toàn diện nhất cho người bệnh.

Các chuyên gia lưu ý rằng, ngoài các bác sĩ tâm thần kinh bệnh nhân sẽ cần sự hỗ trợ từ nhiều chuyên gia ở các lĩnh vực khác như:

Chuyên gia tư vấn sức khỏe tâm thần;
Nhà vật lý trị liệu;
Nhà trị liệu ngôn ngữ;
Nhà trị liệu nghề nghiệp;
Chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ;
Nhà trị liệu nghệ thuật hoặc trị liệu âm nhạc.

Những lựa chọn điều trị

Không có phương pháp chữa khỏi sa sút trí tuệ thể Lewy. Mục đích của việc điều trị hiện nay là nhằm kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các lựa chọn điều trị hiện nay bao gồm:

Triệu chứng về nhận thức

Những thuốc ức chế cholinesterase có thể giúp hạn chế các triệu chứng về nhận thức, chẳng hạn như thay đổi trí nhớ và suy nghĩ. Chúng cũng có thể làm giảm ảo giác và ảo tưởng.

Bác sĩ có thể cho toa thuốc chống loạn thần. Tuy nhiên, bạn nên thận trọng vì thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và làm trầm trọng thêm triệu chứng vận động.

Triệu chứng liên quan đến vận động

Các phương pháp điều trị cho triệu chứng vận động gồm:

Carbidopa-levodopa

Thuốc có thể giúp điều trị các vấn đề vận động liên quan đến LBD.

Tác dụng phụ của Carbidopa-levodopa là ảo giác và lú lẫn. Do đó, bác sĩ có thể bắt đầu từ liều thấp.

Bài tập và liệu pháp thể chất

Cả liệu pháp và bài tập thế chất có thể cải thiện sức mạnh và sự cân bằng và do đó điều trị triệu chứng về vận động.

Triệu chứng liên quan đến hành vi và tâm trạng

Các triệu chứng về hành vi và tâm trạng thì khó điều trị hơn. Các lựa chọn gồm có:

Kiểm tra tình trạng thể chất gây ra các vấn đề về hành vi hoặc tâm trạng, như chấn thương hoặc nhiễm trùng.
Xem xét việc sử dụng thuốc, vì một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến hành vi và tâm trạng.
Thay đổi môi trường của người bệnh để giảm thiểu căng thẳng và lo âu và để đảm bảo người bệnh nhận được mức độ kích thích phù hợp.

Người bệnh cũng có thể dùng thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc.

Khó ngủ

Khó ngủ có thể đáp ứng với thuốc và thay đổi lối sống:

Clonazepam (Klonopin): có thể giúp những người mắc chứng rối loạn giấc ngủ REM khiến người bệnh bị mộng du. Tuy nhiên, nó có thể gây chóng mặt và các vấn đề về nhận thức.
Thuốc kích thích: có thể giúp những người buồn ngủ quá mức vào ban ngày tỉnh táo.
Melatonin: Hormone tự nhiên này, có sẵn ở dạng tổng hợp, có thể điều trị chứng mất ngủ bằng cách giúp bạn đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
Thay đổi lối sống: thay đổi chế độ ăn uống và hành vi có thể cải thiện giấc ngủ một cách tự nhiên đối với một số người. Ví dụ như vận động nhiều hơn trong ngày, đặt giờ đi ngủ và thức dậy cũng như tránh dùng caffeine và đường vào buổi tối.

Một số điều trị nên tránh

Một bài báo năm 2015 lưu ý rằng những người mắc sa sút trí tuệ thể Lewy không nên dùng thuốc chống loạn thần truyền thống hoặc thế hệ đầu tiên, như haloperidol (Haldol). Những loại thuốc này có thể gây ra chứng lú lẫn trầm trọng và vận động khó khăn.

Thuốc chống loạn thần cũng có thể làm tăng nguy cơ tử vong ở người lớn tuổi mắc chứng sa sút trí tuệ.

Các chuyên gia cho rằng người bệnh nên tránh dùng olanzapine và risperidone. Ngoài ra, không khuyến nghị sử dụng vitamin và thực phẩm chức năng để điều trị các triệu chứng sa sút trí tuệ thể Lewy.

Những người bị sa sút trí tuệ thể Lewy đang sử dụng thực phẩm chức năng nên nói cho bác sĩ biết, vì một trong số này có thể gây tương tác với thuốc khác.

Liệu pháp thay thế

Các liệu pháp thay thế, đặc biệt là những liệu pháp gúp giảm lo âu và điều chỉnh tâm trạng, có thể hữu ích với những người mắc sa sút trí tuệ thể Lewy. Ví dụ về liệu pháp này gồm: