Với một số người, ù tai sẽ tự đến và tự biến mất, nhưng với một số người khác, họ sẽ phải nghe âm thanh đó suốt cả ngày, từ ngày ngày qua ngày khác. Đó có thể chỉ là một sự phiền toái nhỏ nhưng cũng có thể là những cản trở lớn trong các hoạt động thường ngày cho khoảng 50 triệu người Mỹ bị ù tai.
Đa số các trường hợp, ù tai là hậu quả của một bất thường về thính giác hoặc bất thường về hệ thần kinh trung ương. Nhưng ù tai cũng có thể gây ra do tác dụng của một số loại thuốc như các thuốc chống viêm, an thần và thuốc chống trầm cảm.
Bản thân việc ù tai không phải là bệnh nhưng ù tai là một triệu chứng của rất nhiều bệnh. Trong một số trường hợp, đó có thể là dấu hiệu của 10 vấn đề rất nghiêm trọng dưới đây.
U dây thần kinh thính giác
U dây thần kinh thính giác là một khối u não lành tính nằm ở dây thần kinh ảnh hưởng đến thính giác và khả năng giữ thăng bằng. Ù tai có thể là một trong số những dấu hiệu đầu tiên của u dây thần kinh thính giác. Một khảo sát năm 2012 tại Mỹ cho thấy, khoảng 74% bệnh nhân có khối u này đã từng bị ù tai.
U dây thần kinh thính giác thường phát triển rất chậm nhưng nếu không được điều trị và khối u tiếp tục phát triển, nó có thể ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Nếu bạn bị ù tai, khả năng do khối u gây ra là rất thấp nhưng bước đầu tiên để xác định nguyên nhân ù tai là đến gặp các bác sỹ chuyên khoa tai – mũi – họng để được làm kiểm tra thính lực và các bài kiểm tra khác.
Mất ngủ
Mất ngủ là một rối loạn giấc ngủ làm bạn thao thức hoặc không cảm thấy buồn ngủ. Mất ngủ có thể làm các ảnh hưởng của ù tai trở nên tệ hơn. Các nghiên cứu đã cho thấy chứng mất ngủ càng nặng, bệnh nhân càng than phiền về việc ù tai. Điều trị chứng mất ngủ có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của chứng ù tai.
Chấn thương đầu hoặc cổ
Bạn có bị chấn thương đầu hoặc cổ trước khi bạn bị ù tai không? Ù tai là một triệu chứng quan trọng thường xảy ra sau một chấn thương đầu hoặc cổ. Trong một nghiên cứu năm 2003 xuất bản trên tạp chí The Laryngoscope, các tác giả đã nghiên cứu 297 bệnh nhân trong số 2400 trường hợp báo cáo lại rằng ù tai mãn tính xuất hiện sau khi bị chấn thương đầu hoặc cổ. Những bệnh nhân này thường còn rất trẻ và thường xuyên bị đau đầu, thường gặp khó khăn trong việc ghi nhớ và tập trung, cũng thường dễ bị trầm cảm, sẽ bị ù tai nghiêm trọng hơn những bệnh nhân bị ù tai không liên quan đến chấn thương.
Bệnh đa xơ cứng
Bệnh đa xơ cứng là bệnh mà lớp myelin bao bọc các xơ thần kinh trong não và tủy sống bị phá hủy. Thiếu myelin làm các dây thần kinh khó gửi các tín hiệu đi đến các phần của cơ thể hơn, làm gián đoạn sự liên lạc thần kinh cũng như các chức năng thông thường của cơ thể.
Trong bệnh đa xơ cứng, ù tai thường là do lớp myelin trong các tế bào thần kinh bị phá hủy và có thể là dấu hiệu của bệnh đa xơ cứng tái phát. Mặc dù ù tai ở những bệnh nhân bị đa xơ cứng là rất hiếm gặp, nhưng nếu bạn bị ù tai và bị đa xơ cứng, bạn nên đi khám ngay lập tức. Bác sỹ có thể sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân của ù tai là do bệnh đa xơ cứng hay do một nguyên nhân khác.
Bệnh Meniere
Ù tai là một triệu chứng phổ biến của bệnh Meniere – một bệnh xảy ra ở tai trong, có thể dẫn đến thường xuyên chóng mặt, giảm thính lực và đôi khi cảm thấy tai chứa đầy áp lực.
Những triệu chứng này có thể kéo dài vài tiếng đồng hồ và thậm chí có thể dẫn đến mất thính lực vĩnh viễn. Và thông thường chỉ một tai bị ảnh hưởng. Bạn sẽ có nguy cơ bị bệnh Meniere hơn nếu bạn là phụ nữ da trắng, nghèo, lớn tuổi và thừa cân (theo một nghiên cứu năm 2014 tại trường đại học Exeter ở Anh). Nghiên cứu này cũng có thấy những người bị bệnh Meniere có nguy cơ bị ù tai cao hơn 68% so với những người không bị bệnh.
Loạn sản cơ-xơ
Loạn sản cơ-xơ là một bệnh lý về mạch máu làm cho một hoặc nhiều động mạch phát triển bất thường. Các động mạch bị ảnh hưởng bởi loạn sản cơ – xơ có thể bị hẹp lại hoặc phình ra, do đó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác, bao gồm tăng huyết áp, suy thận và đột quỵ. Đây là tình trạng thường gặp ở phụ nữ. Khi loạn sản cơ – xơ xảy ra ở động mạch cảnh hoặc động mạch đốt sống, ù tai là một triệu chứng rất phổ biến (theo các nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Mỹ). Cũng theo hiệp hội này, khoảng hơn ¼ bệnh nhân đến khám loạn sản cơ – xơ ở Mỹ cũng đã từng trải qua triệu chứng ù tai.
Tiểu đường
Bệnh nhân tiểu đường thường dễ bị ù tai hơn là những người bình thường. Một nghiên cứu năm 2013 tại Hungary cho thấy 34% số trường hợp bị tiểu đường báo cáo lại là có triệu chứng ù tai, trong khi tỷ lệ này ở những người không bị tiểu đường chỉ là 14%. Lý do của hiện tượng này hiện nay chưa rõ. Một số nghiên cứu chỉ ra việc tăng hàm lượng insulin dẫn đến ù tai nhưng việc này không lý giải được tại sao bệnh nhân bị tiểu đường typ 1 cũng bị ù tai.
Nếu bạn bị ù tai và có các triệu chứng tiểu đường như hay bị khát nước, và tiểu tiện thường xuyên hơn, hãy nói với bác sỹ. Kiểm soát được lượng đường huyết có thể sẽ có một vài ảnh hưởng lên tình trạng ù tai, nhưng không có bằng chứng nào đảm bảo cho việc này. Kiểm soát đường huyết là mục tiêu chính của điều trị tiểu đường, việc này có thể cải thiện tình trạng ù tai nhưng cũng có thể không.
Mất thính lực liên quan đến tiếng ồn
Tiếp xúc với âm thanh lớn như tiếng còi, âm nhạc lớn hoặc tiếng pháo nổ có thể để lại hậu quả là mất thính lực mãi mãi và có thể gây ra ù ở một hoặc cả hai bên tai. Theo một nghiên cứu năm 2014 xuất bản trên tạp chí The Bristish Medical Journal, mất thính lực liên quan đến âm thanh có thể có nguyên nhân là các chấn thương do các sự kiện xảy ra một lần (ví dụ như một vụ nổ, tiếng súng, pháo nổ), tuy nhiên mất thính lực cũng có thể sẽ tiến triển dần dần thông qua việc thường xuyên tiếp xúc với âm thanh lớn. Với lý do này, ù tai là khuyết tật đứng đầu mà các cựu chiến binh thường mắc phải.
Một nghiên cứu tại Đức cũng chỉ ra rằng các nhạc sỹ có nguy cơ bị mất thính lực cao hơn khoảng 4 lần và có nguy cơ bị ù tai cao hơn 57%. Nghiên cứu này cũng cho thấy có khoảng 58% nhạc sỹ nhạc cổ điển và 49% nhạc sỹ pop – rock đã từng bị mất thính lực liên quan đến tiếng ồn.
Do vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đã đeo bảo vệ tai khi tham gia một buổi ca nhạc có tiếng ồn lớn để bảo vệ bản thân không bị mất thính lực và không bị ù tai.
Rối loạn thái dương hàm dưới
Rối loạn thái dương hàm dưới là tình trạng gây đau và rối loạn chức năng cho khớp thái dương hàm dưới và các mô xung quanh. Rối loạn này có thể làm bạn khó để cử động hàm hơn, do đó có thể khó nói, khó ăn, khó biểu lộ cảm xúc trên gương mặt và thậm chí khó thở. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Buffalo cho thấy những người bị rối loạn khớp thái dương hàm dưới thường có nguy cơ mắc các rối loạn về thần kinh và cảm giác (bao gồm mất thính lực và ù tai) cao hơn khoảng 2 lần so với những người bình thường.
Bệnh Lyme
Bệnh Lyme là một bệnh nhiễm trùng gây ra do ve sống trên hươu nai gây ra, và đó có thể là nguyên nhân gây ra cảm giác khó chịu bên trong tai. Mặc dù không phải là một bệnh phổ biến, nhưng người bị bệnh Lyme đôi khi cũng sẽ bị ù tai cũng như mất thính lực hoặc các vấn đề về tiền đình. Ù tai thường xảy ra trong giai đoạn cuối của bệnh Lyme những cũng có thể sẽ xảy ra ở giai đoạn sớm hơn nếu bạn mắc bệnh Lyme dạng cấp tính. Nếu bạn bị ù tai và có nguy cơ bị bệnh Lyme, bạn nên đến gặp bác sỹ. Nếu bạn không bị bệnh Lyme và bạn bị ù tai kéo dài trên 2 tuần, bạn cũng nên đến khám bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh