Tuyến tiền liệt là một phần của hệ sinh dục ở nam giới. Nó nằm ở phía dưới bàng quang, ngay phía trước trực tràng. Niệu đạo - ống dẫn nước tiểu từ bàng quang qua dương vật, chạy ngang qua tuyến tiền liệt.
Khi sinh ra, tuyến tiền liệt thường rất nhỏ. Sự phát triển trong tuổi dậy thì sẽ làm cho tuyến tiền liệt tăng gấp đôi kích thước. Vào khoảng năm 25 tuổi, tuyến tiền liệt vẫn sẽ phát triển, nhưng với tốc độ chậm hơn. Một tuyến tiền liệt bình thường, khỏe mạnh ở nam giới trưởng thành nặng khoảng hơn 28 gam (1 ounce) và không lớn hơn quả óc chó.
Nếu tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển sau giai đoạn đó, nó sẽ tạo ra một áp lực lên niệu đạo. Áp lực này có thể làm yếu bàng quang theo thời gian. Bàng quang yếu sẽ gặp vấn đề trong việc làm rỗng bàng quang, và do đó, bạn sẽ phải đi tiểu nhiều lần hơn.
Theo thống kê, có khoảng 50% nam giới từ 51 đến 60 tuổi ở Mỹ bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính. Khoảng 90% nam giới trên 80 tuổi mắc phải tình trạng này.
Suy thận là khi thận của bạn không thể làm tốt chức năng lọc chất lỏng trong cơ thể, nghĩa là bạn sẽ phải chạy thận nhân tạo liên tục hoặc cấy ghép thận để tiếp tục sống.
Các nguyên nhân gây suy thận phổ biến bao gồm đái tháo đường và một số bệnh tự miễn. Một số loại thuốc, ví dụ như thuốc tăng huyết áp hoặc do sự tổn thương dây thần kinh xung quanh bàng quang có thể ảnh hưởng đến chức năng thận. Ung thư bàng quang, ung thư cổ tử cung và ung thư đại trực tràng cũng có thể làm tổn thương thận.
Bất cứ thứ gì có mặt trên đường đi của nước tiểu ra ngoài cơ thể đều có thể dẫn đến suy thận cấp tính. Sỏi thận hoặc máu đông hình thành trong hệ tiết niệu có thể là nguyên nhân của suy thận. Ung thư hoặc phì đại tiền liệt tuyến lành tính cũng có thế sẽ gây ra suy thận.
Triệu chứng của phì đại tiền liệt tuyến lành tính sẽ trở nên xấu đi theo thời gian. Trong một số trường hợp nặng, phì đại tiền liệt tuyến lành tính có thể dẫn đến nhiễm trùng, tổn thương bàng quang và tổn thương thận. Mặc dù không phổ biến nhưng phì đại tiền liệt tuyến lành tính có thể dẫn đến suy thận. Đó là lý do vì sao nên điều trị sớm phì đại tiền liệt tuyến trước khi nó gây tổn thương đến thận của bạn.
Tuy nhiên, đa số nam giới bị phì đại tiền liệt tuyến lành tính sẽ không bị tổn thương thận hoặc suy thận. Dưới đây là hình ảnh tiền liệt tuyến bình thường (trái) và phì đại (phải).
Than phiền phổ biến nhất trong số những nam giới bị phì đại tiền liệt tuyến lành tính là việc phải thức dậy nhiều lần trong đêm để đi tiểu. Bạn có thể cảm thấy bàng quang của mình đầy, kể cả khi bạn vừa mới đi tiểu xong. Bạn sẽ có nhu cầu rất lớn để đi tiểu, nhưng chỉ tiểu được rất ít. Bạn cũng sẽ phải gồng mình lên để có thể tiểu được. Thậm chí, khi bệnh nặng, bạn có thể không thể tiểu được.
Triệu chứng của suy thận bao gồm:
- Gặp vấn đề khi tiểu tiện
- Giảm khối lượng nước tiểu
- Sưng phù ở chân, mắt cá hoặc cẳng chân do cơ thể giữ nước.
- Thở gấp hoặc đau tức ngực
- Mệt mỏi
- Buồn nôn
Khi bệnh tiến triển, suy thận có thể dẫn đến co giật, lú lẫn hoặc bất tỉnh. Đây là một tình trạng có thể đe dọa tính mạng.
Khi việc thường xuyên đi tiểu làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn, đó chính là lúc bạn nên đến gặp bác sỹ. Bác sỹ có thể sẽ sờ thấy kích thước tuyến tiền liệt thông qua việc thăm khám trực tràng.
Nếu bạn đi tiểu ra máu, không thể đi tiểu hoặc tiểu ít, hãy đi khám ngay lập tức.
Theo Mayo Clinic, béo phì có thể làm tăng nguy cơ bị phì đại tiền liệt tuyến lành tính. Kiểm soát cân nặng qua bữa ăn và luyện tập là biện pháp tốt.
Nếu bạn bị phì đại tiền liệt tuyến lành tính, không nhất thiết bạn phải điều trị. Bác sỹ có thể sẽ kiểm soát tình trạng của bạn thông qua việc bạn thường xuyên đi khám, Đảm bảo rằng bạn có nói với bác sỹ về các triệu chứng mới xuất hiện.
Xử lý sớm các triệu chứng nguy hiểm của phì đại tiền liệt tuyến lành tính có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và giúp ngăn chặn các tổn thương đến bàng quang và thận.
Nếu cần thiết, điều trị phì đại tiền liệt tuyến lành tính bao gồm uống thuốc theo đơn hoặc phẫu thuật can thiệp.
Bạn có thể bảo vệ thận của bạn thông qua việc kiểm soát huyết áp. Một bữa ăn tốt cho thận là bữa ăn chứa ít muối và chất béo. Bạn cũng nên bỏ thuốc lá và bỏ uống rượu
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh