Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh phổ biến, vì vậy có nhiều người băn khoăn rằng bệnh trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không? Vì sao có những người từng bị trào ngược dạ dày thực quản không để lại bệnh lý nhưng những người khác cũng bị trào ngược dạ dày thực quản lại gây Barett thực quản và thậm chí là gây ung thư thực quản? Để hiểu rõ vấn đề này, bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau.
Trào ngược dạ dày thực quản là hiện tượng dịch dạ dày gồm acid HCL, pepsin, dịch mật, thậm chí là cả thức ăn bị đẩy ngược từ dạ dày lên thực quản.
Trào ngược dạ dày gồm 2 dạng là trào ngược sinh lý và trào ngược bệnh lý.
Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh rất thường gặp và ngày càng phổ biến. Theo thống kê có khoảng 1/3 dân số trưởng thành trên thế giới có biểu hiện trào ngược trong từng thời kỳ và khoảng 10% dân số trên toàn cầu gặp phải triệu chứng trào ngược dạ dày mỗi ngày. Một số nguyên nhân gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản, đó là:
Khi cơ thể căng thẳng, lo âu trong một thời gian dài kích thích cơ thể tiết nhiểu hormone cortisol. Đây là yếu tố khiến dạ dày tăng tiết axit, pepsin và làm cơ thắt thực quản hoạt động yếu nên axit trong dạ dày dễ bị đẩy ngược lên thực quản.
Các cơn ho do bệnh hen suyễn tạo áp lực cho ngực và ảnh hưởng tới dạ dày. Có đến 75% người bệnh hen suyễn bị trào ngược dạ dày.
Khi lượng mỡ trong cơ thể dư thừa, gây áp lực cho dạ dày và cơ thắt thực quản khiến hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản trở nên trầm trọng hơn.
Thuốc lá có chứa khoảng 4000 hóa chất, đặc biệt Nicotin gây hại cho dạ dày. Hút thuốc lá làm chậm quá trình tiêu hóa, giảm sản xuất nước bọt và khiến dạ dày tiết nhiều axit gây hiện tượng trào ngược.
Các loại đồ uống có cồn, có chất kích thích sẽ gây sản xuất nhiều axit và gây cảm giác chướng bụng, đầy hơi, tăng áp lực trào ngược.
Thói quen ăn nhanh, nhịn ăn, ăn quán nhiều, ăn no rồi nằm hay hoạt động mạnh sau khi ăn,… ảnh hưởng tới sự tiêu hóa của dạ dày. Lâu dần dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày.
Ngoài ra các loại thực phẩm có chứa nhiều axit như dưa muối, cà muối, các đồ cay nóng như ớt, tiêu và cả những đồ ăn khó tiêu như thịt mỡ, … nếu ăn thường xuyên sẽ ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa thức ăn, gây tổn thương niêm mạch dạ dày và dẫn tới trào ngược.
Các chức năng thần kinh, cơ bắp yếu sẽ làm chậm tốc độ tiêu hóa thức ăn, gây tăng áp lực cho dạ dày, dẫn đến trào ngược dạ dày.
Nếu là trào ngược dạ dày sịnh lý, bạn sẽ gặp phải một vài lần rồi hết, sẽ không gây ảnh hưởng nghiêm trọng lắm đến sức khỏe. Nhưng nếu hiện tượng trào ngược dạ dày diễn ra thường xuyên hơn khi này được gọi là trào ngược bệnh lý, sẽ rất nguy hiểm. Một số biến chứng nguy hiểm của bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây ra:
Chỉ cần một lượng nhỏ chất dịch axit trào ngược lên trên đường hô hấp, người bệnh cũng có thể bị viêm phế quản, viêm xoang hoặc viêm họng.
Dịch dạ dày trào ngược lên thực quản có thể làm tổn thương niêm mạc thực quản. Biến chứng này có thể khiến người bệnh cảm thấy đau ngực, khó nuốt, buồn nôn, ói nửa… Sau đó, các vùng viêm loét sẽ bị xơ hóa, gây co rút thực quản, hẹp thực quản.
Sự tiếp xúc lặp đi lặp lại giữa acid dạ dày và thực quản có thể khiến cho các tế bào lớp lót ở vùng thấp bị biến đổi. Barrett thực quản cũng là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ ung thư thực quản.
Khi đã bị Barrett thực quản, bệnh nhân cần hết sức đề phòng bởi ung thư thực quản có thể “tìm đến” bất cứ lúc nào. Lúc này, người bệnh sẽ thấy đau xương ức, nuốt nghẹn, khàn tiếng, ho khạc, hố thượng đồn xuất hiện hạch to, thậm chí sụt cân, suy dinh dưỡng chỉ sau 1 tháng.
Ăn chậm, nhai kỹ, ăn đúng giờ, đúng bữa, không hoạt động mạnh, không nằm xuống ngay sau khi ăn.
Hạn chế tối đa ăn những thực phẩm làm dạ dày bị tổn thương, kích ứng.
Trà hoa cúc, bạc hà, gừng, mật ong, nghệ, chuối, đu đủ chín,…
Tập thể dục thường xuyên giúp tăng quá trình trao đổi chất, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ dạ dày tiêu hóa tốt hơn.
Bên cạnh đó việc thăm khám, nội soi phát hiện sớm các bệnh lý dạ dày khi có dấu hiệu bất thường hoặc nối soi kiểm tra sức khỏe định kỳ hàng năm là một trong những thói quen tốt giúp phát hiện sớm và đẩy lùi bệnh trào ngược dạ dày thực quản khi chúng mới chỉ ở giai đoạn sơ khai đầu tiên.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh