U máu gan là một khối u lành tính trong gan, được tạo ra từ một mớ mạch máu trong gan hoặc bề mặt gan bị rối. Bệnh không có nguy cơ phát triển thành ung thư. U máu có thể là một khối hoặc nhiều khối, thường có kích thước nhỏ, không quá 5cm, hay xuất hiện ở gan phải và dưới bao gan.
Theo thống kê, có khoảng 5 – 7% người khỏe mạnh mắc chứng bệnh này. Trong đó, tỉ lệ nữ mắc bệnh cao hơn nam giới. U máu trong gan thường không có biểu hiện nên rất khó phát hiện. Chúng thường được phát hiện tình cờ khi bạn đi kiểm tra sức khỏe, chụp cắt lớp hoặc siêu âm.
U máu trong gan thường không có triệu chứng nên không cần điều trị. Chỉ những khối u quá lớn mới cần được điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
U máu trong gan kích thước nhỏ sẽ không có gì nguy hiểm cho sức khỏe nhưng nếu những u này phát triển lớn hơn sẽ gây biến chứng ảnh hưởng đến người bệnh.
U máu trong gan không quá nguy hiểm nhưng với người bệnh là phụ nữ mang thai thì họ sẽ phải đối mặt với nhiều biến chứng. Nguyên nhân là do khi mang thai, nội tiết tố nữ estrogen tăng cao sẽ khiến u máu phát triển to hơn. U máu lan rộng nhanh chóng và trở thành biến chứng phổ biến mà hầu hết phụ nữ mang thai mắc phải.
Đây là biến chứng dễ thấy nhất ở bệnh nhân bị u máu trong gan. Đơn giản là bởi vì khi gan xuất hiện những khối u thì chức năng đào thải độc tố của nó sẽ bị ảnh hưởng nhiều. Từ đó, sức khỏe của người bệnh bị suy giảm.
Hầu hết u máu trong gan không có triệu chứng mà chỉ được phát hiện thông qua kiểm tra sức khỏe, chụp cắt lớp hay siêu âm gan. U máu có thể có một u hoặc nhiều u. Kích thước của mỗi u có thể nhỏ hơn 1cm, có có thể to hơn 4cm hoặc to hơn rất nhiều.
Trường hợp u máu to, nằm ở gần bao gan gây chèn ép hay có huyết khối trong u thì sẽ gây ra một số triệu chứng sau:
Các triệu chứng này thường không điển hình và dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh lý khác.
U máu ít khi bị vỡ mà chỉ vỡ khi bị ngã hoặc chấn thương ở vùng gan. Tuy nhiên người bệnh không được chủ quan vì nếu khối u máu quá to, khi bị vỡ có thể gây nguy hiểm cho gan, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
Hiện nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác tại sao lại có sự xuất hiện của u máu, tại sao các mạch máu lại nhóm lại với nhau? Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học cho rằng đó có thể là do gen gây nên. Điều này có nghĩa là u máu sinh ra do di truyền.
Một vài khối u máu gan là do dị tật bẩm sinh và một yếu tố khác có thể là do sự tăng nồng độ estrogen trong máu như trong thai kỳ hoặc điều trị estrogen ở phụ nữ mãn kinh
Để chẩn đoán có bị u máu trong gan hay không, chúng ta có thể sử dụng một vài xét nghiệm và kỹ thuật dưới đây:
Bên cạnh những kỹ thuật được chỉ định để chẩn đoán u máu trong gan, trong quá trình xét nghiệm những bệnh khác cũng có thể phát hiện ra u máu.
U máu tuy không gây triệu chứng gì nghiêm trọng nhưng nếu không điều trị sớm, u máu phát triển ngày một to sẽ gây tổn hại đến gan. Vì vậy, cần có biện pháp điều trị u máu thích hợp để bảo vệ sức khỏe.
Máu là nguồn nuôi dưỡng khối u nên nếu lưu lượng máu nuôi các khối u nhiều thì chúng sẽ nhanh phát triển. Chính vì vậy, để ngăn chặn sự lớn lên của khối u, bác sĩ sẽ thắt động mạch cung cấp máu cho khối u. Thủ thuật này được gọi là thắt động mạch gan hoặc thuyên tắc động mạch gan có chọn lọc.
Thủ thuật này không gây ảnh hưởng đến những khu vực xung quanh nên người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm.
Với những trường hợp khối u máu quá lớn, làm tổn thương gan và gây đau thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt phần gan bị tổn thương.
Trường hợp này ít gặp. Nó chỉ xảy ra với những trường hợp có quá nhiều u máu và u máu quá lớn, những biện pháp chữa trị khác không đem lại hiệu quả.
Phương pháp này sử dụng chùm năng lượng mạnh như tia X để phá vỡ cấu trúc và tiêu diệt các khối u. Phương pháp này ít được dùng vì nó có thể gây tổn thương đến những tế bào bình thường bên cạnh.
U máu trong gan ảnh hưởng đến chức năng của gan nên chế độ dinh dưỡng cho người bệnh cũng cần được điều trị. Người bị u máu trong gan nên ăn gì và kiêng gì là câu hỏi của hầu hết người bệnh bị u máu gan.
Nên ăn gì?
Khi bị u máu, người bệnh cần bổ sung đúng chất để duy trì cơ thể khỏe mạnh và tăng cường khả năng tự phục hồi bệnh. Trong đó, chất đạm là chất thiết yếu để cơ thể sản sinh năng lượng.
Người bị u máu trong gan cần cung cấp chất đạm nhiều hơn so với người bình thường nên hãy bổ sung vào thực đơn hằng ngày của bạn những thực phẩm giàu đạm như tôm, thịt đỏ, cá hồi, trứng, bơ, sữa…
Người bị u máu trong gan nên ăn các loại trái cây, rau củ chứa nhiều vitamin A, B, C… vì chúng tốt cho gan. Các thực phẩm đó gồm súp lơ xanh, cải thảo, chanh, bưởi, táo, cà chua…
Ngoài việc ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng, người bị u máu trong gan nên bổ sung thêm các thảo dược tốt cho gan như trà xanh, gừng, hoa atiso… Trong đó, trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa, tăng cường chức năng gan, giúp gan lọc bỏ chất độc hại.
Trà hoa atiso được xem là thần dược hỗ tợ điều trị các bệnh về gan, có tác dụng tốt trong việc thải độc gan. Còn nghệ là nguyên liệu tốt cho hệ tiêu hóa gồm gan, dạ dày… do nghệ chứa nhiều enzyme hỗ trợ gan thải độc.
Không nên ăn gì?
Có rất nhiều thực phẩm người bị u máu trong gan nên kiêng để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh và ngăn bệnh tiến triển nặng. Người bệnh cần tránh xa những thực phẩm dưới đây:
Đồ đóng hộp, chế biến sẵn thường mất đi nhiều thành phần dinh dưỡng vốn có của nó và chứa nhiều chất bảo quản không hề tốt cho gan. Người bị u máu trong gan không nên ăn chúng và hãy lựa chọn thực phẩm tươi sống để bồi dưỡng cho sức khỏe.
Dầu mỡ sau thời gian tích tụ sẽ chuyển thành độc tố gây hại cho gan. Cần tránh xa thực phẩm này để có được một lá gan khỏe mạnh.
Các món ăn mặn chứa nhiều muối và chế phẩm từ muối không hề tốt cho gan. Chúng tạo nhiều áp lực cho gan khiến gan phải làm việc quá sức và suy yếu dần.
Các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá… có thể khiến cho khối u trong gan phát triển nhanh chóng, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Nội tạng động vật chứa nhiều cholesterol không tốt cho sức khỏe. Hầu hết người bị các bệnh liên quan đến gan đều không nên ăn nội tạng động vật.
Cho đến nay, chưa có thuốc đặc trị u máu trong gan nên người bệnh cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng, tập luyện của mình để ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh