Triệu chứng viêm dạ dày: Nhận biết và chẩn đoán đúng bệnh

Theo ước tính, cứ 1.000 người thì 8 người có triệu chứng viêm dạ dày cấp tính. Tỷ lệ này thấp hơn đối với viêm dạ dày mạn tính. Vậy đâu là triệu chứng nhận diện đúng về bệnh viêm dạ dày?

1. Viêm dạ dày là gì?

Viêm dạ dày là khi lớp niêm mạc cuối cùng của dạ dày bị bào mòn khiến lớp mô bên dưới bị lộ ra. Bệnh có thể gây ra tình trạng xuất huyết từ các ổ loét lớn. Các triệu chứng viêm dạ dày có thể diễn ra đột ngột (viêm dạ dày cấp tính) hoặc âm thầm theo thời gian (viêm dạ dày mạn tính). Viêm dạ dày xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở những người cao tuổi.

Viêm dạ dày là bệnh lý đường tiêu hóa rất phổ biến và có thể gặp ở mọi đối tượng

2. Nguyên nhân gây bệnh

Viêm dạ dày có thể do nhiều tác nhân gây ra. Có nguyên nhân khách quan hoặc nguyên nhân chủ quan do chính người bệnh tự gây ra.

– Nhiễm khuẩn: Hệ tiêu hóa bị tấn công bởi vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). Vi khuẩn này sinh sống tại lớp nhầy của niêm mạc dạ dày. Chúng tiết độc tố làm mất khả năng chống lại acid của niêm mạc.

– Thường xuyên sử dụng các loại thuốc kháng viêm, giảm đau: Các loại thuốc này nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ ức chế các chất bảo vệ niêm mạc gây ra tổn thương.

– Stress: Buồn phiền, căng thẳng, lo lắng kéo dài sẽ khiến mất cân bằng chức năng dạ dày và làm dịch vị dạ dày tăng tiết. Từ đó làm lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày bị tổn thương.

– Yếu tố tuổi tác: Theo thời gian, lớp niêm mạc dạ dày có xu hướng mỏng dần vì vậy dễ bị các tác nhân gây ảnh hưởng.

– Thói quen sinh hoạt, ăn uống không lành mạnh: Việc ăn uống không đúng bữa, bỏ bữa, uống nhiều rượu bia sẽ khiến dạ dày phải co bóp và hoạt động quá nhiều. Lâu dần lớp niêm mạc sẽ bị viêm loét.

– Viêm loét dạ dày tự miễn: Đây là trạng thái cơ thể tự tạo ra kháng thể để tấn công niêm mạc khỏe mạnh ở dạ dày. Rối loạn này liên quan tới tình trạng thiếu vitamin B12.

3. Triệu chứng viêm dạ dày

Triệu chứng viêm dạ dày ban đầu khiến nhiều người thường nhầm tưởng là đau bụng thông thường. Một số trường hợp viêm dạ dày do nhiễm khuẩn còn không có biểu hiện. Vì vậy mỗi người cần chú ý tới sự thay đổi của cơ thể để phát hiện ra vấn đề của dạ dày.

– Đau bụng vùng thượng vị: Xuất hiện các cơn đau ở phần bụng trên rốn, ngay dưới xương sườn. Đây chính là dấu hiệu chính của bệnh với những cơn đau đột ngột hoặc kéo dài âm ỉ. Bệnh nhân thường thấy đau vào lúc đói hoặc ban đêm trong khoảng vài phút đến cả tiếng đồng hồ.

– Cảm giác khó chịu ở dạ dày, ợ hơi, ợ chua, ợ rát kèm theo buồn nôn.

– Luôn cảm thấy đầy bụng, chướng bụng dẫn tới chán ăn khiến sụt cân.

– Rối loạn tiêu hóa, điển hình là tình trạng táo bón, ỉa chạy diễn ra thường xuyên.

– Mất ngủ, ngủ không ngon giấc do những cơn đau gây ra, lâu dần dẫn tới suy nhược cơ thể.

– Ợ rát, ợ chua, buồn nôn, cảm giác khó chịu ở dạ dày.

– Nấc cụt cũng là triệu chứng cảnh báo viêm dạ dày mà ít người để ý.

Khi thấy xuất hiện các triệu chứng viêm dạ dày trong khoảng một tuần hoặc lâu hơn bạn cần đi khám để xác định bệnh. Nếu bị nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen có lẫn máu thì bạn cần gặp bác sĩ ngay lập tức.

Các triệu chứng viêm loét dạ dày gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh

4. Các phương pháp chuẩn đoán

Bác sĩ sẽ đọc bệnh sử của bạn và đưa ra các câu hỏi về triệu chứng viêm dạ dày để có chẩn đoán ban đầu. Sau đó, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một vài xét nghiệm để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.

4.1. Tiến hành nội soi khi thấy triệu chứng viêm dạ dày

Chuyên viên sẽ dùng một ống nhỏ được gắn máy ghi hình ở đầu để luồn qua họng và đi xuống dạ dày. Ống nội soi sẽ ghi lại hình ảnh bên trong dạ dày để xác định được vị trí và tình trạng của vết loét. Từ hình ảnh nhận được bác sĩ sẽ có đánh giá và tiên lượng về khả năng điều trị. Với những ổ loét nhỏ có thể điều trị nội khoa. Đối với những ổ loét lồi lõm, xơ chai, xù xì có thể là ung thư dạ dày thể loét và cần làm sinh thiết bờ ổ loét để chấn đoán ung thư sớm.

4.2. Xét nghiệm máu, phân để tìm vi khuẩn HP

Các loại xét nghiệm thường dùng nhằm xác định có hay không dương tính với vi khuẩn HP bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm phân và xét nghiệm hơi thở. Thông qua kết quả có thể xác định viêm dạ dày có phải do bị nhiễm khuẩn H.pylori hay không.

4.3. Chụp X-quang đường tiêu hóa

Sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh đầy đủ của các bộ phận trong hệ tiêu hóa. Từ đó các bác sĩ sẽ dễ dàng quan sát và chẩn đoán tốt hơn. Trước khi chụp bệnh nhân sẽ uống thuốc cản quang có chứa Barium theo hướng dẫn.

5. Nên điều trị viêm dạ dày thế nào?

Bệnh viêm loét dạ dày nếu được phát hiện và điều trị sớm có thể tiến triển tốt. Trường hợp để bệnh kéo dài có thể sẽ trở nặng và diễn biến mạn tính gây khó khăn trong việc điều trị. Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể và tình trạng bệnh ở mỗi người mà phác đồ điều trị sẽ thay đổi phù hợp.

5.1. Sử dụng thuốc

– Thuốc kháng sinh diệt khuẩn HP: Đơn thuốc phối hợp kháng sinh Metronidazole, Clarithromycin, Amoxicillin. Thời gian điều trị thường trong khoảng 1-2 tuần vì vậy bạn nên thực hiện nghiêm túc. Bệnh nhân không nên tự ý giảm liều lượng hoặc dừng uống thuốc.

– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Nhóm thuốc này giúp ức chế hoạt động của tế bào sản xuất acid dạ dày. Các thuốc thường được kê như: Lansoprazole, Omeprazole, Esomeprazole,… Tuy nhiên các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ như tăng nguy cơ gãy xương cổ tay, xương hông,…

– Thuốc chẹn histamin H2 gồm Nizatidine, Famotidine, Cimetidine,… Thuốc giúp làm giảm lượng acid được phóng vào hệ tiêu hóa. Chúng còn giúp giảm đau và thúc đẩy chữa lành vết thương.

– Thuốc kháng và trung hòa acid: Các thuốc này có tác dụng giảm đau nhưng thường có tác dụng phụ là tiêu chảy hoặc táo bón.

Lưu ý: Các thông tin về thuốc nếu ra chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh không tự ý mua thuốc mà cần thăm khám trực tiếp để được chỉ định đúng loại thuốc phù hợp.

5.2. Cách làm giảm triệu chứng viêm dạ dày tại nhà

Bên cạnh sử dụng thuốc thì bạn có thể kết hợp một vài mẹo để tự cải thiện các triệu chứng bệnh viêm loét dạ dày như:

– Chia nhỏ bữa ăn.

– Tránh xa các thực phẩm gây kích ứng dạ dày như: Đồ cay nóng, đồ chiên, thức ăn nhiều dầu mỡ.

– Tránh xa có đồ uống có cồn, chất kích thích.

– Nếu bạn có thói quen sử dụng thuốc giảm đau thì nên xem lại thành phần thuốc vì một số loại sẽ làm tăng nguy cơ viêm dạ dày. Lúc này bạn cần trao đổi với bác sĩ để đổi loại thuốc an toàn hơn.

– Ăn, ngủ đầy đủ và đúng giờ.

Hiểu rõ về các triệu chứng viêm dạ dày sẽ giúp bạn phát hiện sớm ra bệnh và có cách điều trị nhanh chóng. Mỗi người cùng cần thực hiện nghiêm túc phương pháp điều trị để cải thiện tình trạng bệnh giúp hệ tiêu hóa sớm phục hồi trở lại.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP