1. Khái quát về xơ gan Xơ gan là tình trạng tổn thương mãn tính của gan do nhiều nguyên nhân như nhiễm virus viêm gan B, C, sử dụng rượu bia, béo phì, viêm gan tự miễn. Quá trình tổn thương khiến mô gan bì xơ hóa, dấn đến mất chức năng gan. Bệnh xơ gan không phải ung thư, tuy nhiên xơ gan góp phần lớn trong nguy cơ ung thư gan.
Xơ gan được phân ra 04 cấp độ, từ nhẹ đến nặng với các triệu chứng, phương pháp điều trị, tỷ lệ chữa khỏi khác nhau
2. Các giai đoạn xơ gan Xơ gan được chia làm 4 giai đoạn theo hệ thống METAVIR:
F1: Xơ hóa khoảng cửa
F2: Xơ hóa khoảng cửa có cầu nối
F3: Xơ hóa bắt cầu
F4: Xơ gan (giai đoạn cuối)
Phân mức độ xơ hóa:
Giai đoạn sơm (F0-F1): Xơ hóa nhẹ
Giai đoạn tiến triển (F2-F3): Xơ hóa đáng kể hoặc nặng
Giai đoạn muộn (F4): Xơ gan
Mục đích của việc xác định xơ gan có mấy cấp độ giúp bác sĩ dễ dàng xác định mức độ gan tổn thương, đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, hạn chế xơ gan tiến triển nặng
Mục đích đánh giá:
Đánh giá mức độ tổn thương gan
Lên phác đồ điều trị và theo dõi
Tầm soát nguy cơ ung thư gan, giãn tĩnh mạch thực quản
Đánh giá hiệu quả điều trị
3. Triệu chứng theo giai đoạn
F1: Triệu chứng mờ nhạt, mệt mỏi, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa
F2: Vàng da, đầy bụng, nước tiểu vàng, sốt nhẹ, đau hạ sườn phải
F3: Đau bụng, buồn nôn, phù tay chân, vàng da toàn thân, rối loạn tiêu hóa
F4: Mất chức năng gan, nguy cơ cao xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng, hôn mê gan, ung thư gan
Bệnh xơ gan thường được chẩn đoán thông qua khám sức khỏe định kỳ, tiền sử uống rượu bia, xét nghiệm máu hoặc sinh thiết gan
4. Phương pháp chẩn đoán xơ gan
Xét nghiệm máu: AST, ALT, bilirubin, protein toàn phần, albumin, tiểu cầu, kháng thể HBV/HCV, ANA...
Siên âm: Đánh giá cấu trúc, độ dày nhu mô gan, mức độ xơ hóa (Fibroscan)
MRI/CT scan: Phát hiện u gan, dấu hiệu tăng áp tĩnh mạch cửa
Sinh thiết gan: Chuẩn vàng đánh giá giai đoạn xơ hóa
5. Kết luận Xơ gan là bệnh lý tiến triển lâu dài, thường âm thầm. Việc xác định mức độ xơ hóa rất quan trọng trong lựa chọn điều trị, tiên lượng và theo dõi. Thăm khám sức khỏe định kỳ, hạn chế rượu bia, duy trì lối sống lành mạnh là yếu tố then chốt trong phòng ngừa và kiểm soát xơ gan.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh