✴️ 12 lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ

Nuôi con bằng sữa mẹ là gì?

Nuôi con bằng sữa mẹ là việc cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong suốt 6 tháng đầu đời. Trong thời gian đó, mẹ không cần bổ sung thêm bất kỳ loại thực phẩm nào khác, kể cả việc uống nước.

Từ 6 tháng tuổi trở đi, vẫn tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ kết hợp với việc ăn dặm đầy đủ các nhóm thực phẩm để tăng cường dinh dưỡng. Tùy thuộc vào nhu cầu thực tế, tình trạng sức khỏe của trẻ mà mẹ có thể tiếp tục cho bú tới 24 tháng tuổi rồi tiến hành cai sữa.

Thành phần dinh dưỡng quý giá có trong sữa mẹ

Trước khi tìm hiểu về lợi ích của việc nuôi còn bằng sữa mẹ, chúng ta cần nắm được thành phần dinh dưỡng có trong sữa non và sữa trưởng thành của mẹ.

Dinh dưỡng trong sữa non

Sữa non là sữa được tiết ra trong vài giờ đầu cho đến hết tuần sau sinh. Sữa non đặc sánh, màu vàng nhạt, rất giàu chất đạm, kháng thể, bạch cầu và vitamin A.

– Lượng đạm có trong sữa non cao gấp 10 lần trong sữa trưởng thành

– Sữa non có chứa rất nhiều kháng thể quý giá như IgA, IgG, IgM, IgD, một số chất chống nhiễm trùng như interferon (chống siêu vi trùng), fibronectin (tăng cường bạch cầu). Đặc biệt, trong sữa non có rất nhiều tế bào miễn nhiễm, nhiều nhất là bạch cầu trung tính 50%, đại thực bào 40%, lymphocyte 10%. Do đó, nếu trẻ được bú sớm ngay sau sinh, bú trong 6-9 tháng đầu sẽ không bị mắc các bệnh như sởi, ho, gà, ít bị viêm đường hô hấp và tiêu chảy.

– Sữa non còn rất giàu vitamin A, giúp trẻ ít bị các bệnh nhiễm khuẩn nặng và phòng ngừa bệnh khô mắt.

– Thêm vào đó, sữa non có tác dụng xổ nhẹ, giúp tống nhanh phân xu ra khỏi đường tiêu hóa, giúp hạn chế tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh.

Dinh dưỡng có trong sữa mẹ

– Casein: Chất đạm đặc biệt trong sữa mẹ giúp ngăn chặn bệnh tiêu chảy, nhiễm trùng hô hấp, viêm tai và dị ứng.

– Sắt: Tuy chất sắt có trong sữa bột, sữa bò nhiều hơn trong sữa mẹ nhưng sắt trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn cho bé.

– Lactose: Sữa mẹ có rất nhiều lactose, giúp trẻ dễ dàng thu nhận chất sắt

– DHA: Giúp phát triển trí não và mắt cho trẻ

– Lipase: Đây là loại men giúp bé tiêu hóa và thu nhận chất mỡ

– Lactase: Giúp thu nhận đường lactose trong sữa mẹ, đồng thời giúp phát triển não bộ và thần kinh, điều hòa sinh khuẩn đường ruột.

– Amylase: Giúp tiêu hóa các chất bột.

Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ

Đối với trẻ

Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ là mang đến cho trẻ nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất bao gồm:

– Cung cấp dinh dưỡng: Sữa mẹ cung cấp gần như đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ như: vitamin, khoáng chất, đạm, protein và chất béo… Bên cạnh đó, sữa mẹ chứa nhiều đạm dễ tiêu hóa và các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ được chia tỉ lệ hợp lý để kích thích đường ruột làm việc một cách hiệu quả nhất, giúp trẻ hấp thụ dinh dưỡng tối đa, nhất là trong giai đoạn sơ sinh khi hệ tiêu hóa vẫn chưa hoàn thiện.

– Cung cấp kháng thể tự nhiên vô giá: Sữa mẹ có chứa nhiều kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ để chống lại sự tấn công của virus và vi khuẩn. Đặc biệt sữa mẹ là một thực phẩm hoàn toàn sạch, bé lại uống ấm trực tiếp luôn nên rất đảm bảo vệ sinh, an toàn khi bé bú.

Sữa mẹ có chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

– Giảm nguy cơ mắc bệnh: Nghiên cứu đã cho thấy, trẻ bú sữa mẹ giúp giảm nguy cơ dị ứng, sâu răng, giúp phát triển xương hàm, răng, giọng nói, khuôn mặt tốt hơn. Đặc biệt, sữa mẹ giàu dinh dưỡng nhưng việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ lại không khiến bé tăng cân quá mức gây thừa cân, béo phì, đặc biệt là trong hai năm đầu đời.

Đồng thời, trẻ bú sữa mẹ cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh như: Viêm tai giữa, bệnh về đường hô hấp, cảm lạnh, nhiễm tụ cầu, rối loạn đường ruột, tiểu đường, đái tháo đường, huyết áp. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) cũng cho biết, việc cho con bú sữa mẹ còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.

– Giúp trẻ thông minh hơn: Nghiên cứu chỉ ra rằng, nuôi con bằng sữa mẹ giúp trẻ có chỉ số IQ cao hơn trong thời thơ ấu. Nguyên nhân là do sữa mẹ rất giàu HMO – thành phần giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột, giúp trẻ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Khi hệ tiêu hóa khỏe mạnh sẽ giúp tăng cường sự liên kết thần kinh, làm cho não hoạt động tốt hơn, từ đó trẻ thông minh hơn. Ngoài ra, sữa mẹ còn giàu DHA, thành phần quan trọng nhất cho sự phát triển trí não của trẻ.

– Giúp trẻ gần gũi với mẹ hơn: Việc nuôi con bằng sữa mẹ sẽ tạo ra sự gần gũi về thể chất khi mẹ vừa tiếp xúc da thịt vừa giao tiếp bằng mắt với con. Điều này giúp tạo ra sự gắn kết giữa mẹ và bé, mang đến cảm giác an tâm hơn cho trẻ.

Đối với mẹ

Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ không chỉ tốt cho trẻ nhỏ mà còn mang đến nhiều lợi ích cho mẹ như:

– Hỗ trợ giảm cân: Việc cho con bú sẽ đốt cháy nhiều calo hơn, từ đó giúp mẹ giảm cân nhanh hơn.

– Giúp tử cung co lại nhanh hơn: Thời kỳ mang thai, tử cung phải giãn ra để đáp ứng sự phát triển của thai nhi và dần co lại sau khi em bé ra đời. Khoa học đã chứng minh, khi cho con bú, lượng hormone oxytocin trong cơ thể người mẹ sẽ tăng cao, giúp co thắt tử cung, giảm chảy máu, để tử cung sớm trở lại kích thước như trước khi mang thai.

– Giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh: Trầm cảm sau sinh (PPD) có thể xuất hiện ngay sau khi sinh con. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, phụ nữ cho con bú có thể  ít bị trầm cảm sau sinh hơn so với những không nuôi con bằng sữa mẹ hoặc cai sữa sớm.

– Giảm nguy cơ mắc bệnh tật: Các nhà khoa học đã chứng minh, tổng thời gian người mẹ cho con bú có liên quan mật thiết đến việc giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư buồng trứng. Việc cho con bú sớm sau khi sinh có thể giúp tuyến sữa của mẹ được thông suốt, hạn chế nguy cơ bị ung thư vú, viêm tắc vú,…

Thêm vào đó, phụ nữ cho con bú ít có nguy cơ mắc phải các bệnh như huyết áp cao, viêm khớp, mỡ máu cao, tim mạch và tiểu đường tuýp 2.

– Giảm nguy cơ loãng xương: Cơ thể mẹ tuy cần nhiều calcium cho việc tạo sữa nhưng người ta nhận thấy rằng khi cai sữa cho trẻ, mật độ xương sẽ trở về như trước khi mang thai, thậm chí còn cao hơn. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, các bà mẹ không cho con bú có nguy cơ gãy xương chậu sau mãn kinh cao hơn so với các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ.

Việc cho trẻ bú sớm cũng như duy trì thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ sẽ tạo ra sợi dây tình cảm gắn kết giúp mẹ và bé gần gũi nhau hơn

– Hỗ trợ tránh thai tự nhiên: Khi nuôi con bằng sữa mẹ, sự rụng trứng và hành kinh của mẹ sẽ tạm ngưng nên sẽ không có cơ hội để mẹ mang thai. Nhiều chị em phải sau vài tháng sau khi cai sữa cho bé mẹ mới hành kinh trở lại.

Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này không cao, phụ thuộc vào các yếu tố như: trong 1 vài tháng đầu sau sinh; cho con bú mẹ hoàn toàn, mẹ không có kinh nguyệt. Thực tế cũng đã có nhiều trường hợp người mẹ mang thai trong thời gian cho con bú, do đó mẹ nên sử dụng biện pháp ngừa thai phù hợp trong thời gian này.

– Tiện lợi và tiết kiệm: Sữa mẹ rẻ hơn rất nhiều so với việc mẹ cho bé uống sữa công thức. Chỉ cần mẹ ăn uống đủ chất là có thể sản xuất được nhiều sữa, đủ cho nhu cầu của bé. Hơn nữa, việc cho bé bú sữa mẹ cũng tiện lợi, không phải mất công pha chế, đun nấu nên sẽ giúp mẹ vừa tiết kiệm chi phí, vừa tiết kiệm thời gian, công sức.

– Tăng cường tình mẫu tử: Được ôm con trong tay, nâng niu con và áp sát con vào mình để con được những dòng sữa ấm tình thương của mẹ. Lúc đó mẹ cũng sẽ cảm nhận được mối khăng khít, gắn bó giữa 2 người. Tình mẫu tử sẽ được nuôi dưỡng ngày qua ngày thông qua việc mẹ cho con bú sữa mẹ.

Bảng so sánh thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ và sữa công thức

Mách mẹ bí quyết để có nguồn sữa dồi dào cho con bú

Chế độ dinh dưỡng

– Mẹ nên ăn uống đầy đủ, cân đối các nhóm chất bao gồm: Tinh bột, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất… Bổ sung các thực phẩm lợi sữa như: rau ngót, đu đủ, thịt thăn bò, móng giò, quả sung, khoai lang… đồng thời tránh xa một số loại thực phẩm có thể gây mất sữa như: lá lốt, bắp cải, mướp đắng, dưa cải muối, thực phẩm công nghiệp, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, cay nóng, chua…

– Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.

– Không nên uống cà phê và thức uống có cồn như bia, rượu, nước ngọt đóng chai. Lưu ý, trong trường hợp mẹ phải dùng thuốc tây thì phải được kê đơn từ bác sĩ.

– Khi trẻ từ 4 tháng tuổi, mẹ nên tăng cường bổ sung sắt để trẻ được bú nguồn sữa chứa sắt dồi dào. 

Mẹ nên ăn uống đầy đủ, cân đối các nhóm chất

Tập luyện

– Vận động nhẹ nhàng hai tuần đầu sau sinh, sau đó có thể tăng mức vận động và tăng thời gian vận động nhiều hơn.

– Massage ngực mỗi ngày giúp lưu thông máu, kích thích việc tiết sữa và ngăn ngừa nguy cơ tắc sữa. 

Sinh hoạt, nghỉ ngơi

– Nên ăn uống điều độ, đúng giờ, không thức khuya và cần ngủ đủ giấc mỗi ngày.

– Dành thời gian thư giãn như nghe nhạc, ngồi thiền, đọc sách… để tránh căng thẳng, stress ảnh hưởng đến nguồn sữa mẹ.

Với những nội dung đã chia sẻ trong bài viết trên, hy vọng các mẹ đã hiểu rõ những lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ đối với cả người mẹ và con trẻ. Chính vì vậy, trong 6 tháng đầu đời của con, hãy cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ các mẹ nhé!

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp