Y Học cổ truyền

Cây nhỏ, cao 1 – 1,5m. Thân nhẵn, bóng, màu lục. Lá mọc so le, không cuống hoặc cuống rất ngắn, hình bầu dục thuôn, dài 40 – 50 cm, rộng 20 – 25 cm, gốc thuôn hoặc không đều, đầu nhọn, mép nguyên lượn sóng, hai mặt nhẵn, màu lục. Cụm hoa mọc ở ngọn thân thành chùm đơn, là bắc dài 1,5 cm, mang hai hoa màu đỏ có cuống ngắn, lá đài 3 rất ngắn, cánh hoa 3, hình mác nhọn, dính liền thành ống ngắn ở gốc, nhị lép ngoài 3, nhị lép trong 2, cánh hoa và nhị lép màu đỏ tía, bầu hạ 3 ô. Quả nang, có nhiều gai mềm, hạt hình cầu, rất rắn, màu đen.Xem thêm >>

Cây thảo, sống dai, cao 0,4 – 1m. Rễ mập hình trụ, có khía dọc, ăn sâu xuống đất, màu nâu, đôi khi phân nhánh, rễ nhỏ rất nhiều, hình sợi. Thân thẳng, cánh ngắn. Lá mọc so le, có cuống dài, hình thuôn – mũi mác, gốc có bẹ, đầu nhọn hoặc tù, mép uốn lượn, những lá phía dưới có gốc bằng hoặc hình tim, những lá giữa thắt lại ở hai đầu, những lá phía trên nhỏ, hình dài hẹp, gân lá rộp lên thành mạng lưới. Cụm hoa mọc ở đầu cành và ngọn thân thánh chuỳ mang những là nhỏ suốt chiều dài của chùy, hoa màu vàng lục xếp thành nhiều vòng rất sít nhau, bao hoa có 6 mảnh xếp thành hai vòng, những mảnh ở vòng trong có 1 – 2 răng dài ở mỗi bên mép; nhị 6, đính ở gốc của bao hoa, bầu thượng có 3 cạnh.Xem thêm >>

Cây thảo, mọc thành bụi, cao 0,8 – 1m. Thân hoá gỗ ở gốc, có khía, gần như nhẵn. Cành mềm, dẹt. Lá mọc so le, hình mác, dài 2,5 – 6 cm, rộng 0,5 – 2 cm, gốc tròn, đầu nhọn, mép khía răng nhọn, hai mặt nhẵn, gân chính 3, gân phụ mờ; cuống lá dài 5 – 7 mm, lá kèm có 3 gân màu trắng nhạt suốt dọc chiều dài. Cụm hoa mọc ở đầu cành và kẽ lá, hoa màu vàng nhạt; đài hình cúp, nhẵn ở mặt ngoài, 5 răng hình tam giác nhọn, mép có lông dạng mi; tràng 5 cánh hình tam giác đảo, dài hơn đài; nhị nhiều, cột nhị và chỉ nhị có lông; bầu nhẵn, hơi thắt lại ở đầu; vòi nhụy 5, tách rời ở nửa phía trên. Quả khô, 5 mảnh vỏ có gân mạng ở mặt bên, nổi rõ ở phần lưng, sừng hình chóp nhọn; hạt có lông ở đỉnh.Xem thêm >>

Cây to, cao 15m, có thể đến 20m hay hơn (ở trạng thái tự nhiên) hoặc 5 – 8m (ở cây trồng). Cành có lông khi non, sau nhẵn. Lá kép lông chim chẵn, mọc so le, 1 – 4 đôi lá chét, thường là 2 – 3; lá chét mọc so le hoặc gần đối, có cuống ngắn, phiến cứng và dai, hình trứng ngược hoặc bầu dục – thuôn, dài 5 – 28 cm, rộng 2 – 10 cm, gốc tròn, đầu nhọn tù, mặt trên nhẵn hoặc có lông trên gân chính, mặt dưới có lông rải rác, gân nổi rõ. Cụm hoa mọc ở kẽ lá gần ngọn thành chùm có cuống dài, đôi khi dài hơn lá; đài hình đấu, 4 – 6 răng hơi nhọn; tràng 0; nhị 5 – 8, chỉ nhị có lông, đĩa dẹt phân thùy; bầu 2 ô có lông. Quả hình bầu dục, dài 5 -7 cm, rộng 4 – 5 cm, có gai mềm, dài và cong, thường kèm theo phân quả lép, khi chín màu đỏ hay vàng cam; hạt có độ hạt dính và vỏ cứng,Xem thêm >>

cây thảo, sống một năm hay hai năm, cao 10 – 40 cm. Thân mọc thành tím dày, toả rộng hay đứng thẳng, có lông mềm. Lá kép chân vịt, mọc so le, gồm 3 – 5 lá chét, hình bầu dục ngược, dài 0,5 – 4 cm, rộng 0,2 – 2 cm, gốc tròn, đầu từ hơi nhọn, mép khía răng tù, mặt trên nhẵn hoặc có ít lông, mặt dưới phủ đầy lông áp sát trên gân lá; lá kèm ở phía dưới, mỏng dính với cuống lá, có mũi nhọn, lá kèm ở trên hình bầu dục – mũi mác, nguyên hay hơi khía răng. Cụm hoa có một số mọc đơn độc ở kẽ lá hoặc đối diện với lá, một số khác lại tập hợp thành xim ngọn hay kẽ lá; hoa màu vàng, đài có lông lởm chởm ở mặt ngoài, mặt trong nhẵn, 10 răng xếp thành hai vòng, các răng phía trong hình mác, các răng ở ngoài thuôn hẹp hơn, đôi khi xẻ đôi; tràng 5 cánh hình trứng ngược, dài hơn đài; nhị 15 – 20, chỉ nhị nhẵn, thẳng và nhọn, bao phấn tròn, thuôn gốc, đế hoa có ít lông hoặc nhắn. Quả bế nhỏ, nhẵn hoặc hơi sần sùi, hình trứng hoặc gần hình cầu, phình ra ở một đầu.Xem thêm >>

Loài khuyết thực vật (dương xỉ), cao 1 – 2m. Thân rễ mọc đứng, phủ nhiều váy dạng sợi, màu nâu bóng. Lá mọc so le, kép lông chim một lần, dài (0,5 – 1,5 m, rộng 20 – 40 cm gồm rất nhiều lá chét không cuống, dài 10 – 25 cm, rộng 1 cm, hẹp dần về phía đầu là thành mũi nhọn, mép nguyên, cuống lá kép dài, có vảy ở gốc. Ổ túi bào tử kéo dài thành đường liên tục. Bào tử hình thận, màu vàng nhạt. Mùa sinh sản: tháng 4 – 6.Xem thêm >>

Cây thảo, sống hằng năm hay sống dai, phân cành từ gốc, gốc phình thành củ thon nhỏ. Cành mảnh lúc đầu mọc ngả, sau đứng thẳng, dài 30 – 50 cm. Lá mọc đối có 2 lá chét hình trái xoan thuôn hay hình dải – mũi mác, gốc tròn, đầu có mũi nhọn ngắn; lá kèm hình mác nhọn có cựa ngắn. Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành bông thưa, lá bắc giống lá kèm nhưng rộng hơn, hoa màu vàng, đài có hai môi không giống nhau; tràng có cánh mang cựa, nhị 1 bó, không đều nhau. Quả đậu, thắt lại giữa các hạt, có lông hoặc nhẵn, đôi khi có vân mạng.Xem thêm >>

Cây bụi nhỏ, cao 3 – 4m, có khi hơn. Cành mảnh có nhiều lỗ bì, màu xám. Lá mọc đối, hình giáo, gốc thuôn, đầu tù hơi nhọn, có khi lõm, mép nguyên lượn sóng, mặt trên màu lục sẫm bóng, mặt dưới nhạt, là kèm nhỏ khía thành hai thuỷ nhọn.Xem thêm >>

Cây thảo cứng, cao 20 – 50 cm, phân cành từ gốc. Thân và cành mềm, hình trụ, khi non màu lục và có lông nhung, sau nhẫn và màu đỏ nhạt. Lá kép mọc so le, 1 – 3 lá chét, cuống chung dài 1,5 – 3 cm, có lông mềm; lá chét hình trái xoan hay bầu dục, dài 2,5 – 5 cm, rộng 1,5 – 3 cm, gốc tròn hoặc gần hình tim, đầu tủ hoặc hơi khuyết, hai mặt màu lục nhạt và có lông nhất là ở mặt dưới; lá kèm hình tam giác nhọn, dài 4 – 5 mm. Cụm hoa mọc ở đầu cành thành chùm trụ hoặc hình trứng, dài 3 – 5 cm; lá bắc hình mác nhọn. dài làm cho chùm hoa có nhiều lông như tóc: hoa có rất nhiều lông, mọc cong xuống, dài hình chuông, rất nhiều lông, răng không đều, tràng có cánh cờ hình bầu dục, cánh bên không cuống, cảnh thìa có móng dài; nhị 1 bó; bầu 2 ô.Xem thêm >>