Massage bấm huyệt - lợi ích sức khỏe
Theo y học cổ truyền Trung Quốc, xoa bóp hoặc bấm huyệt vào một số điểm nhất định trên khắp cơ thể có thể kích thích khí huyết và thúc đẩy quá trình chữa lành. Bấm huyệt là một loại liệu pháp xoa bóp được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc. Các bác sĩ sẽ sử dụng lực được tác động lên các vị trí là các huyệt khác nhau trên cơ thể, được gọi là điểm bấm huyệt. Tương tự như châm cứu, việc tạo áp lực lên các huyệt đạo nhằm mục đích kích thích những phản ứng trị liệu đối với sức khỏe thể chất, cảm xúc và tinh thần. Nhưng thay vì sử dụng kim như trong châm cứu, bấm huyệt dựa vào cảm giác trị liệu hoặc dụng cụ để kích thích các huyệt đạo.
Bấm huyệt đã được sử dụng trong hàng ngàn năm như một liệu pháp chữa trị cho nhiều triệu chứng và bệnh tật. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, người ta tin rằng việc chữa lành sẽ đạt được nếu bạn cân bằng khí âm dương bên trong cơ thể. Theo lý thuyết y học cổ truyền Trung Quốc, khí chạy dọc theo các đường kinh lạc đi khắp cơ thể, nơi có các huyệt đạo. Các chuyên gia cho biết áp lực tác động lên những huyệt đạo trên cơ thể sẽ giúp giảm đau và tăng cường sức khỏe.
Ngày nay, bấm huyệt được sử dụng như một liệu pháp bổ sung trong y học phương Tây thông thường, một số nghiên cứu cho thấy bấm huyệt có thể giúp giảm một số triệu chứng đau, buồn nôn, nôn và khó ngủ, cũng như có thể mang lại lợi ích sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên vẫn cần những nghiên cứu chuyên sâu hơn để đánh giá tác dụng của liệu pháp này với sức khỏe.
Các nghiên cứu được thực hiện về lợi ích của châm cứu có thể cung cấp một số manh mối về hiệu quả có thể có của liệu pháp bấm huyệt. Ví dụ, nghiên cứu đã chỉ ra rằng châm cứu có thể giúp điều chỉnh hoạt động của dây thần kinh phế vị, có thể làm giảm phản ứng chiến-hay-chạy (Fight-or-flight response), tăng cường lưu thông máu và giảm viêm. Mặc dù chưa rõ ràng nhưng phương pháp bấm huyệt sử dụng lý thuyết tương tự cũng có thể làm được điều này, ít nhất là ở mức độ nhẹ hơn. Các giả thuyết cho rằng bấm huyệt tác động lên các mô cục bộ, chức năng não, hoạt động thần kinh nội tiết và các con đường sinh lý.
Dưới đây là một số cách mà bấm huyệt có thể cải thiện sức khỏe tổng thể, mặc dù vẫn cần nhiều nghiên cứu thêm về bấm huyệt để khám phá sâu hơn và hiểu rõ hơn về tác động của liệu pháp này đối với cơ thể.
1. Giảm đau
Một trong những lợi ích được nghiên cứu nhiều nhất của bấm huyệt là tác dụng điều trị cơn đau. Một nghiên cứu hồi cứu, được công bố vào tháng 5 năm 2019 đã xem xét cơ sở dữ liệu phi học thuật về tác dụng tự báo cáo của liệu pháp bấm huyệt đối với cơn đau ở hơn 500 người ở một số tiểu bang của Mỹ từ năm 2012 - 2018 được điều trị bằng liệu pháp bấm huyệt kéo dài dưới 30 phút. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng bấm huyệt giúp cải thiện đáng kể cơn đau ở những người tham gia, đặc biệt là những bệnh nhân nhập viện điều trị.
Một nghiên cứu khác trên 79 vận động viên bị chấn thương cơ xương khớp cấp tính khi chơi thể thao đã xác định rằng chỉ cần ba phút trị liệu bấm huyệt là có hiệu quả giảm đau hơn so với việc không sử dụng liệu pháp trị liệu này. Bấm huyệt cũng có thể giúp giảm đau xoang. Liệu pháp bấm huyệt đã được sử dụng để giúp giảm áp lực do viêm xoang gây ra - một tình trạng viêm ở các hốc xoang quanh mặt và đầu.
Có một số nghiên cứu ủng hộ điều này. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2021 trên tạp chí Y học Trung Quốc đã đánh giá 41 người bị dị ứng theo mùa bị viêm xoang và các triệu chứng dị ứng khác. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng phương pháp tự bấm huyệt ở mặt, đầu và cánh tay để điều trị các vấn đề về xoang cùng với thuốc cho thấy hiệu quả làm giảm các triệu chứng hơn là chỉ dùng thuốc.
.png)
2. Tăng cường sức khỏe tinh thần và hạnh phúc
Bấm huyệt cũng được cho là có tác dụng tăng cường sức khỏe tinh thần. Giả thuyết cho rằng bấm huyệt có tác dụng thư giãn, giúp giảm bớt căng thẳng và cải thiện sức khỏe. Một nghiên cứu trên 59 y tá làm việc theo ca ở Hàn Quốc cho thấy 15 phút bấm huyệt mỗi ngày trong ba ngày đã giúp cải thiện đáng kể tình trạng căng thẳng, mệt mỏi và lo lắng của những đối tượng tham gia nghiên cứu.
Nghiên cứu khác cho thấy rằng bấm huyệt thậm chí có thể giúp giảm các triệu chứng trầm cảm. Nghiên cứu cho thấy bấm huyệt làm giảm các triệu chứng ở những người bị trầm cảm từ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, vẫn cần những nghiên cứu sâu hơn để đánh giá tác động của bấm huyệt đối với sức khỏe tinh thần.
3. Thúc đẩy giấc ngủ ngon hơn
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bấm huyệt có thể giúp thúc đẩy giấc ngủ ngon hơn và có thể hữu ích trong việc điều trị một số chứng rối loạn giấc ngủ. Nghiên cứu cung cấp bằng chứng cho thấy bấm huyệt giúp cải thiện một số yếu tố liên quan đến giấc ngủ như thời gian cần thiết để chìm vào giấc ngủ và tổng thời lượng giấc ngủ. Các nghiên cứu cũng cho thấy tác dụng của bấm huyệt đối với đối tượng người cao tuổi bị rối loạn giấc ngủ.
4. Giảm buồn nôn và nôn
Một số nghiên cứu cho thấy bấm huyệt có thể có lợi trong việc giảm tình trạng buồn nôn và nôn do các vấn đề sức khỏe khác nhau, kể cả ở những người đang mang thai và đang hóa trị. Bên cạnh thuốc chống buồn nôn, bấm huyệt ở vị trí tai được cho là có hiệu quả hơn trong việc giảm buồn nôn và nôn so với chỉ dùng thuốc theo một nghiên cứu trên 114 người mắc bệnh ung thư vú đang trải qua hóa trị.
Trong một nghiên cứu khác trên 90 phụ nữ mang thai, kết quả cho thấy 10 phút bấm huyệt với tần suất bốn lần một ngày có liên quan đến việc giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của tình trạng buồn nôn, nôn.
5. Nâng cao chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân sau điều trị ung thư
Ngoài việc giúp làm dịu các tác dụng phụ khó chịu của hóa trị, bấm huyệt có thể giúp cải thiện sức khỏe của những bệnh nhân sau điều trị ung thư. Ung thư có thể gây tổn hại lớn đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần, đồng thời có thể khiến người bệnh đau đớn, trầm cảm, lo lắng và khó ngủ. Trong một nghiên cứu được công bố vào tháng 10 năm 2018 trên tạp chí JNCI Cancer Spectrum, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra xem liệu bấm huyệt có thể giúp giảm các triệu chứng này ở những người sống sót sau ung thư vú hay không. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người sử dụng liệu pháp bấm huyệt đã có những cải thiện đáng kể hơn so với những người không sử dụng liệu pháp này.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
