Nhận biết cây sắn dây ngoài tự nhiên
Sắn dây có rất nhiều tên gọi phổ biến có bạch cát, cát căn, khau cát…
Là loại cây thuộc nhóm dây leo sống lâu năm, mọc hoang trong rừng hoặc được trồng tại vườn, ruộng.
Thân dạng dây leo, dài, có cây dài khoảng 10m. Lá kép, mọc so le với 3 lá chét hình trứng. Mỗi lá chét lại xẻ thành 2-3 thùy. Hoa có màu xanh, mọc thành từng chùm ở kẽ các lá. Quả màu vàng nhạt, nhiều lông.
Rễ: phát triển thành củ dài và to. Hình trụ dài khoảng 15cm, với đường kính vào khoảng 6-8cm. Củ rắn, chắc, nặng, và chứa nhiều bột. Khi cắt ngang củ sẽ thấy nhiều vòng xơ đồng tâm. Mùi thơm nhẹ, có vị hơi ngọt, tính mát.
Bắt đầu thu hoạch vào cuối tháng 10 và kết thúc vào tháng 4 năm sau. Thường đào củ về, rửa sạch, bỏ lớp vỏ giấy bên ngoài sau đó cắt khúc. Có thể luộc căn chơi hoặc phơi khô, sấy diêm sinh hoặc làm bột sắn để tích trữ.
Thành phần hóa học có trong bột sắn dây
Thành phần có trong bột sắn ngoại trừ tinh bột (12-15%) còn chứa các Isoflavon – là một loại hoạt chất tự nhiên có chức năng gần giống với estrogen. Chúng cải thiện nội tiết tố, đẹp da và giữ dáng cho phụ nữ.
-
Hoạt chất Puerarin có tác dụng giãn mạch, bảo vệ tim, chống oxy hóa…
-
Chất Daidzein có tác dụng giãn cơ…
-
Chất Genistein giúp cân bằng vóc dáng, giảm mỡ bụng và chống oxy hóa..
Bột sắn có công dụng gì?
Dù đã rất quen thuộc với người dân từ ngàn xưa nhưng đến nay vẫn nhiều người đặt câu hỏi bột sắn dây có tác dụng gì? Thực sự thì bột sắn dây là loại củ có nhiều loại công dụng. Dùng trong, đắp ngoài, làm món ăn, làm thuốc bột sắn dây đều đủ cả.
Làm thực phẩm
Sắn dây luộc, nướng… là món ăn vặt khá quen thuộc của nhiều người. Vị ngọt, bùi làm món sắn dây trở thành sự lựa chọn của nhiều chị em công sở.
Bột sắn dây có thể làm bánh, chè, nước giải khát…. Chè hoa cau, chè sen thường được nấu chung với bột sắn để tạo ra đột kết dính, độ keo vừa phải, đồng thời tăng thêm vị ngọt tự nhiên và giúp thanh nhiệt cơ thể.
Cách dùng bột sắn dây giảm cân
Mỗi ngày uống một ly nước 15g bột sắn dây pha với 300ml nước nguội và 1 thìa nước cốt chanh. Vừa giúp cơ thể giảm cân, giảm mỡ bụng lại thanh nhiệt cơ thể
Sắn dây chữa bệnh gì?
Sắn dây trong đông y là loại dược liệu được sử dụng khá nhiều bởi tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giải khát, thư cân.
Bột sắn dây giải cảm
Trong y học cổ truyền có bài Cát căn thang chuyên trị chứng cảm phong hàn biểu thực. Người bệnh có biểu hiện sốt, sợ lạnh, sợ gió, đau đầu, gáy cứng đau.
Cát căn 12g, Quế chi 6g, Ma hoàng 8g, Sinh khương 8g, Bạch thược 6g, Chích cam thảo 6g, Đại táo 12 quả
Sắc uống ngày 1 thang chia làm 3 bữa.
Sắn dây cải thiện tình trạng thiếu sữa ở sản phụ
Đốt dây sắn thành than, nghiền cho mịn. Mỗi lần pha 6g bột than với 50ml rượu trắng, sữa sẽ về. Nếu say rượu có thể dùng chính nước củ sắn tươi uống ít một cho đến khi tỉnh.
Chữa cảm nắng bằng sắn dây
Dùng 12g bột sắn dây hòa vào nước nguội, cho chút đường, khuấy đều trước khi uống.
Ngộ độc thức ăn kèm đại tiện máu
Dùng 500ml nước sắn dây tươi và 500ml nước ngó sen tươi khuấy đều. Uống từng ít một đến khi hết triệu chứng đại tiện ra máu thì dừng.
Ngộ độc rượu
Dùng 30g bột hoa sắn dây, 15g bột cam thảo. Trộn chung hai bột này với nhau. Mỗi lần say dùng 3g bột hỗn hợp pha với nước nguội uống. Hoặc đơn giản hơn là lấy 20g hóa sắn dây khô nấu với 1 lít nước, chia uống nhiều lần trong ngày.
Chữa chứng lỵ do nhiệt
Người bệnh có biểu hiện đau bụng mót rặn, đi ngoài cảm giác nóng rát hậu môn, có thể đại tiện ra máu.
Lấy khoảng 15g bột sắn dây hòa tan với đường vừa đủ trong 300ml nước. Cho lên bếp khuấy chín đặc, để nguội rồi ăn. Ngày làm 2-3 lần.
5. Ai không nên dùng bột sắn dây
Với những người mắc chứng dương khí hư có biểu hiện:
-
Đại tiện lỏng, thường xuyên có cảm giác bụng đầy trướng, miệng nhạt, lưỡi ít rêu trắng mỏng.
-
Chân tay thường xuyên bị lạnh
-
Không có cảm giác khát nước
Đối tượng trẻ em không nên uống bột sắn dây dưới dạng sống. Bột sắn dây có tính hàn giúp thanh nhiệt tuy nhiên nếu trẻ không bị nhiệt dùng bột sắn dây sống dễ bị tiêu chảy, đau bụng. Đối với trẻ nhỏ nên đun chín bột sắn để giảm bót tính lạnh, an toàn hơn với trẻ.
Phụ nữ có thai bị động thai, dọa sảy… không nên dùng bột sắn dây.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
