Phản xạ liệu pháp là một liệu pháp xoa bóp cổ truyền đã được thực hiện trong nhiều thế kỷ ở các nền văn hóa trên khắp thế giới để giúp điều trị nhiều triệu chứng và tình trạng sức khỏe. Ngày nay, phản xạ liệu pháp được sử dụng như một liệu pháp bổ sung để giảm đau, khó ngủ, các vấn đề về tiêu hóa và các vấn đề sức khỏe khác.
Phản xạ liệu pháp là một liệu pháp tập trung vào việc tác động các lực khác nhau lên các điểm cụ thể trên bàn chân. Có rất ít nghiên cứu về phản xạ liệu pháp, nhưng người ta cho rằng các vị trí khác nhau của bàn chân có mối tương quan với một số vùng nhất định trên cơ thể.
Ngoài bàn chân, các thầy thuốc có thể tác động vào các điểm huyệt ở trên tay và tai.
Hiểu về phản xạ liệu pháp và các liệu pháp tương tự khác
Khi nghĩ đến việc mát-xa, bạn có thể hình dung ra sự thư giãn và có thể giảm đau do đau cơ. Mặc dù phản xạ liệu pháp là một hình thức trị liệu bằng xoa bóp nhưng liệu pháp này hơi khác so với xoa bóp thông thường.
Các bác sĩ và các nhà vật lý trị liệu xoa bóp tác động lên các nhóm cơ cụ thể để giảm đau. Phản xạ liệu pháp tập trung vào các vị trí cụ thể trên bàn chân, bàn tay và tai, các điểm huyệt này có liên quan đến cơn đau hoặc các triệu chứng khác tạo thành các đường kinh lạc khắp cơ thể.
Ngoài mát xa, phản xạ liệu pháp còn có những điểm tương đồng với các phương thức chữa bệnh khác.
Bấm huyệt, một kỹ thuật của y học cổ truyền Trung Quốc tương tự như châm cứu nhưng không dùng kim. Các thầy thuốc đã phát hiện đưọc hơn 800 điểm huyệt được tìm thấy dọc theo các đường kinh lạc chạy dọc cơ thể. Hệ thống vi mô ở tai và bàn chân có điểm tương đồng với hệ thống kinh lạc khắp cơ thể
Lợi ích sức khỏe của phản xạ liệu pháp
Theo lý thuyết, các huyệt trên bàn tay, tai và bàn chân kết nối với các vùng khác nhau của cơ thể và khi dùng lực tác động lên các huyệt này sẽ giúp cơ thể thư giãn và nghỉ ngơi. Bấm huyệt nhằm mục đích mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau, bao gồm giảm đau, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm và lo lắng, cùng nhiều vấn đề khác. Tuy nhiên các nghiên cứu về tác dụng của phản xạ liệu pháp còn hạn chế, nhưng một số nghiên cứu cho thấy những lợi ích của phản xạ liệu pháp và bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn một số lợi ích của liệu pháp bấm huyệt.
Nghiên cứu cho thấy sự thư giãn sâu và nghỉ ngơi do phản xạ liệu pháp có thể giúp giảm đau. Một nghiên cứu trên 311 bệnh nhân bị đau cơ xương khớp và đau thần kinh mãn tính được trị liệu với 25 phút bấm huyệt bàn chân cho thấy 94% người bệnh tin rằng bấm huyệt giúp họ giảm đau. Trong đó ở bệnh nhân nam giới tỉ lệ giảm đau là 43% và ở nữ giới mức độ đau giảm là 41%. Nghiên cứu cho thấy khi sử dụng phản xạ liệu pháp kéo dài 20 phút cho các bệnh nhân hậu phẫu cũng có hiệu quả trong việc giảm bớt tình trạng đau nhức. Nghiên cứu cho thấy phản xạ liệu pháp còn giúp giảm đau trong hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) ở phụ nữ cũng như những lợi ích tiềm năng của phản xạ liệu pháp đối với chứng đau thắt lưng mãn tính và giúp giảm đau nửa đầu.
Phản xạ liệu pháp nhằm mục đích tạo ra sự thư giãn và một số nghiên cứu cho thấy phản xạ liệu pháp có thể mang lại lợi ích trực tiếp cho sức khỏe tâm thần. Các nghiên cứu thống kê cho thấy phản xạ liệu pháp đem lại sự cải thiện đáng kể về trầm cảm, lo lắng và chất lượng giấc ngủ ở người trưởng thành và kết luận rằng phản xạ liệu pháp có thể là một liệu pháp hỗ trợ cho các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên vẫn cần những nghiên cứu chuyên sâu và dài hạn hơn về liệu pháp này.
Bên cạnh đó, phản xạ liệu pháp cũng có thể làm giảm các vấn đề sức khỏe tâm thần liên quan đến các bệnh mạn tính cũng như các bệnh khác.
Nghiên cứu ở những bệnh nhân nhân trải qua phẫu thuật ghép bắc cầu động mạch vành cho thấy phản xạ liệu pháp giúp người bệnh giảm lo lắng đáng kể, và kết luận rằng đây có thể là một liệu pháp hỗ trợ giúp giảm lo âu ở bệnh nhân phẫu thuật tim. Các nghiên cứu khác cũng đều cho thấy phản xạ liệu pháp giúp hỗ trợ làm giảm đau đớn, mệt mỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Một số nghiên cứu cho thấy bấm huyệt có thể là một liệu pháp hỗ trợ đối với những người khó ngủ. Nghiên cứu trên 4.000 bệnh nhân gặp khó khăn về giấc ngủ đã cho thấy hiệu quả của phản xạ liệu pháp. Đây cũng là liệu pháp tốt cho phụ nữ mãn kinh có vấn đề về giấc ngủ.
Ung thư và các phương pháp điều trị ung thư có thể gây tổn hại lớn cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Một số nghiên cứu cho thấy phản xạ liệu pháp có lợi ích như một phương pháp trị liệu bổ sung để giúp bệnh nhân đối phó với những tác động này. Nghiên cứu trên bệnh nhân ung thư vú không di căn điều trị hóa trị cho thấy khi được trị liệu bằng phản xạ liệu pháp ít mệt mỏi hơn đáng kể so với những người không được điều trị.
Hiện tại chưa đủ bằng chứng để xác định xem liệu phản xạ liệu pháp có phải là phương pháp điều trị hiệu quả cho hội chứng ruột kích thích (IBS) hay không. Nhưng một vài nghiên cứu đã phát hiện ra phản xạ liệu pháp có thể giúp giảm một số triệu chứng tiêu hóa, chủ yếu là táo bón.
Một nghiên cứu nhỏ trên 19 bệnh nhân nữ bị táo bón mãn tính cho kết quả 94% người tham gia thấy các triệu chứng táo bón của họ đã được cải thiện ở một mức độ nào đó sau một đợt điều trị phản xạ liệu pháp bàn chân kéo dài 6 tuần. Phản xạ liệu pháp bàn chân có thể là một liệu pháp bổ sung hiệu quả để điều trị táo bón.
Như vậy có thể thấy phản xạ liệu pháp đã được ứng dụng rộng rãi ở các nền văn hóa trên khắp thế giới trong hàng nghìn năm và được sử dụng cho đến ngày nay, như một liệu pháp bổ sung để có khả năng giúp chữa một số bệnh. Nhìn chung phản xạ liệu pháp là liệu pháp được coi là an toàn và ít rủi ro, nhưng bạn hãy nhớ tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn muốn theo đuổi liệu pháp bấm huyệt để hỗ trợ sức khỏe của mình.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh