Khi được hỏi đại tràng là gì? đa số mọi người đều trả lời rằng đây là một bộ phận thuộc hệ tiêu hóa. Chúng là phần áp cuối trong hệ tiêu hóa – chặng cuối cùng của ống tiêu hóa là hậu môn. Đại tràng còn có tên gọi khác là “ruột già”. Tuy nhiên, lại rất ít người biết: đại tràng gồm những bộ phận gì? chúng đảm nhiệm chức năng gì? Vì sao chúng ta phải nội soi đại tràng? Để tìm hiểu rõ những thông tin này, bạn đọc có thể tham khảo bài viết dưới đây.
Đại tràng là gì?
Đại tràng là một bộ phận thuộc hệ tiêu hóa đảm nhiệm chúc năng rất quan trọng.
Đại tràng hay còn gọi là “ruột già”, đây là một phần của hệ tiêu hóa. Chúng nằm ở vị trí áp cuối trong hệ tiêu hóa, gần hậu môn. Đại tràng có chức năng nhận thức ăn đã được tiêu hóa và hấp thu từ ruột non. Nó hấp thụ nước và muối khoáng từ thức ăn và cùng với sự phân hủy của các vi khuẩn tạo bã thức ăn thành phân, khi có đủ lượng, đại tràng sẽ co bóp tạo nhu động và bài tiết phân qua trực tràng – phần cuối cùng của đại tràng gần hậu môn và đẩy chúng ra bên ngoài.
Đại tràng có kích thước dài khoảng 1,5 mét và kích thước khác nhau ở mỗi người.
Đại tràng gồm những bộ phận nào?
Đại tràng gồm 3 thành phần chính là: manh tràng, kết tràng và trực tràng. Đại tràng nối với ruột non tại ranh giới giữa manh tràng và kết tràng , tại đây có van hồi – manh giữ không cho các chất ở ruột già rơi ngược trở lại ruột non.
Manh tràng
Có hình dạng giống như một cái túi tròn, nằm ngay phía dưới khu vực hổng tràng đổ vào ruột già. Phía đầu bịt kín có một đoạn ngắn hình giun gọi là ruột thừa, ruột thừa có hình dạng như ngón tay với chiều dài trung bình khoảng 9cm, và đường kính khoảng 0,5-1 cm.
Kết tràng
Kết tràng là một phần của đại tràng.
Kết tràng là thành phần chính của đại tràng. Kết tràng được chia thành 4 phần: kết tràng trên, kết tràng ngang, kết tràng xuống và kết tràng xích ma. Kết tràng lên đi từ manh tràng đi lên dọc theo bên phải ổ bụng cho đến khi gặp gan, nó uốn cong và được gọi là góc phải góc gan. Sau đó kết tràng trở thành kết tràng ngang, đi ngang qua ổ bụng. Khi đi đến gần lách bên trái, nó quay đầu xuống để tạo thành kết tràng xuống chỗ uốn con gọi là góc trái góc tụy. Và khi đi vào khung chậu, kết tràng có hình dạng chữ S tại thành kết tràng xích ma.
Trực tràng
Sau khi uốn cong 2 lần, kết tràng xích ma nối tiếp với trực tràng, là một ống thẳng, dài khoảng 15cm và kết thúc ở hậu môn và đào thải ra bên ngoài cơ thể. Có 2 cơ vòng để kiểm soát haọt động đóng, mở của hậu môn, trực tràng nằm ngay sau bàng quang ở nam và sau tử cung ở nữ.
Bệnh lý đại tràng phổ biến nhất hiện nay
Viêm đại tràng là bệnh lý đại tràng đang phổ biến hiện nay. Chúng cũng là nguyên nhân gây ra nhiều các bệnh lý nguy hiểm khác ở đại tràng như polyp đại tràng, ung thư đại tràng, ung thư đại trực tràng.
Tình trạng viêm nhiễm trên bề mặt niêm mạc đại tràng và với đặc thù là nơi chứa các cặn bã thức ăn. Vì vậy nếu các vị trí viêm loét không được phát hiện sớm và điều trị sẽ là cơ hội tốt để các vi khuẩn xâm nhập và gây ra nhiễm trùng, lâu ngày gây bệnh ung thư đại tràng.
Bệnh viêm đại tràng là bệnh lý phổ biến hiện nay, nhiều người dễ mắc phải.
Viêm đại tràng có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng chủ yếu là gặp ở những người có độ tuổi từ 20-40 tuổi. Và có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh viêm đại tràng như:
- Viêm đại tràng do vi khuẩn gây ra (như shigella, Campylobacter, E. coli, và Hp).
- Viêm đại tràng do virus (như cytomegalovirus ).
- Nhiễm ký sinh trùng: Các loại giun sống ký sinh ở đại tràng như giun đũa, giun kim, giun tóc và các loại sán ruột.
- Chế độ ăn uống: Ăn uống không điều độ kéo dài hoặc các thức ăn gây kích thích như rượu, bia làm tổn thương niêm mạc ruột.
- Bị táo bón kéo dài gây tổn thương thành đại tràng.
- Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng (do nhiễm khuẩn, dị ứng, hoặc bệnh tự miễn gây tổn thương hồi tràng).
Các triệu chứng của viêm đại tràng thường bao gồm:
- Đau bụng, thường là đau bụng ở hố chậu trái hoặc phải.
- Tiêu chảy, phân có nhày, có thể có máu.
- Chảy máu trực tràng.
Vì sao cần nội soi đại tràng
Đặc trưng của hệ tiêu hóa là bộ phận nằm bên trong cơ thể, vì vậy rất khó chẩn đoán chính xác bệnh thông qua các dấu hiệu bên ngoài. Do đó cần có một kỹ thuật an toàn để tác động vào bên trong hệ tiêu hóa nhằm xác định các vị trí thường tổn từ đó xác định nguyên nhân và đưa ra biện pháp điều trị, kỹ thuật đó chính là nội soi đại tràng.
Nội soi đại tràng sẽ sử dụng ống nội soi mềm có gắn camera ở đầu ống, sau đó đưa ống nội soi này qua đường hậu môn đi sâu vào bên trong đại tràng lần lượt từ trực tràng, kết tràng đến manh tràng. Khi ống nội soi vào bên trong đại tràng, thông qua hình ảnh trên camera sẽ giúp bác sĩ quan sát tình trạng tổn thương trên niêm mạc của đại tràng như: viêm nhiễm, polyp đại tràng, khối u đại tràng (nếu có).
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
