✴️ Trường hợp u nhầy ruột thừa phát hiện và điều trị tại BV Nguyễn Tri Phương

Ngày 21/11/2021 bệnh viện Nguyễn Tri Phương tiếp nhận và phẫu thuật nội soi thành công một trường hợp bị khối u nhầy ruột thừa hiếm gặp.

Trước đó bệnh nhân Tống Thị Ngọc T. 71 tuổi, ở phố Hoài Thanh, phường 14, quận 8, TP.HCM. Số nhập viện 030753/21. Nhập viện ngày 19/11/2021 vì đau âm ỉ bụng. Người bệnh khai thỉnh thoảng đau âm ỉ vùng bụng phải bên dưới, tái đi tái lại, cảm giác căng nặng vùng bụng phải, nghỉ bị viêm đại tràng, mua thuốc uống không giảm. Bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Nguyễn tri Phương qua thăm khám phát hiện vùng hố chậu phải có khối u giới hạn tương đối rõ, di động kém, mật độ chắc, ấn đau ít. Bệnh nhân được chỉ định các xét nghiệm siêu âm và chụp cắt lớp vi tính phát hiện khối u to dạng nang, giới hạn rõ, bờ đa cung vùng hạ vị lệch phải xuất phát từ mặt trong manh tràng kích thước # 136*54*30mm ( dài*ngang*trước sau) nghỉ nhiều u nhầy ruột thừa.

Người bệnh được ekip phẫu thuật khoa Ngoại Tiêu Hóa, bệnh viện Nguyễn tri Phương (BS Hiệp, BS Hạnh, Bs Gia) tiến hành cắt khối u bằng phương pháp phẫu thuật nội soi, đây là phương pháp tiên tiến, ít xâm lấn, ít đau, bệnh nhân nhanh chống hồi phục, nhưng đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của đội ngủ phẫu thuật viên để tránh làm vở khối u nhầy nhưng vẫn phải đảm bảo nguyên tắc an toàn về mặt diện cắt của khối u. Với phương pháp này, ekip đã cắt thành công khối u nhầy ruột thừa to với thời gian phẫu thuật khoảng 60 phút và đường mổ dài dưới 5cm. Kết quả mô bệnh học sau mổ cho thấy u tăng sản nhầy (Mucosal hyperplasia).

Sau phẫu thuật, người bệnh được tiếp tục theo dõi và điều trị tại khoa Ngoại tiêu hóa bệnh viện Nguyễn Tri Phương, tình trạng sức khỏe hồi phục tốt, bệnh nhân có thể đi lại sau mổ một ngày, ăn lại vào ngày thứ 2 và đã xuất viện sau 5 ngày điều trị.

Tổng quan về u nhầy ruột thừa.

U nhầy ruột thừa được Rotansky mô tả lần đầu tiên là sự tích tụ chất nhầy bên trong lòng ống ruột thừa và có sự tắc nghẽn ở gốc ruột thừa. Khối u này có thể lành tính hoặc ác tính.Tỷ lệ u nhấy chiếm 0,2 đến 0,4% các trường hợp cắt ruột thừa. Tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương trung bình hằng năm tiếp nhận và điều trị khoảng 5 trường hợp và tất cả gần như được điều trị băng phẫu thuật nội soi. Theo bác sĩ chuyên khoa, u nhầy có thể gặp ở bất cứ độ tuổi nào nhưng thường thấy ở tuổi trên 35, nữ bị nhiều hơn nam. Bệnh thường lành tính, chỉ khoảng 10% có diễn biến thành u ác tính. Trên 50% trường hợp u nhầy ruột thừa không có triệu chứng và được phát hiện do tình cờ đi siêu âm hay chụp cắt lớp điện toán (CT Scan) hay khi mổ thăm dò một bệnh lý khác trong ổ bụng. Gần 50% trường hợp có triệu chứng đau ở hố chậu phải hay đau ở hạ vị. Do U nhầy ruột thừa rất ít triệu chứng do đó siêu âm và chụp cắt lớp là phương tiện hữu hiệu giúp bác sĩ lâm sàng phát hiện bệnh trong đa số trường hợp.

Về mặt giải phẫu bệnh, u nhầy ruột thừa phân làm 4 loại:

• U nhầy đơn thuần (simple mucocele).
• U Tăng sản nhầy (Mucosal hyperplasia).
• U nang tuyến nhầy (Mucinous cystadenoma).
• Ung thư nang tuyến nhầy (Mucinous cystadenocarcinoma).

Chẩn đoán u nhầy trước mổ là cần thiết và quan trọng để tránh làm vỡ u khi mổ gây nên Pseudomyxoma peritonei (u giả nhầy phúc mạc). Pseudomyxoma peritonei thứ phát có dự liệu rất xấu, giống như một ung thư xâm lấn. Pseudomyxoma peritonei rất khó điều trị dù ngoại khoa hay nội khoa, chẩn đoán cũng rất khó và tỷ lệ sống 5 năm là 53-75%

Thăm khám lâm sàng: Đây là phương pháp đầu tiên, đơn giản và quan trọng cần được thực hiện để chẩn đoán u nhầy ruột thừa.

• Thường không có triệu chứng hoặc chỉ đau âm ỉ ở hạ vị và hố chậu phải.
• Có thể sờ được khối u vùng hố chậu phải.
• Một số ít trường hợp có triệu chứng kích thích ở bàng quang do khối u khi quá lớn đè lên thành bàng quang.

Siêu âm và CT scan: Đây là phương tiện chẩn đoán tốt nhất, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, giúp xác định:

• Cấu trúc dạng nang, bờ rõ, tỷ trọng không đồng nhất vùng hố chậu phải, giới hạn u, có vỏ bao ở quanh u, có thể calci hóa ngoại vi dạng viền…

• Có thể có những vòng hồi âm dày theo kiểu vỏ hành hoặc nhưng những vân cát, đôi khi có những đốm hồi âm lắng động theo trọng lực.

Khi bệnh nhân được chẩn đoán là u nhầy ruột thừa thì việc điều trị lúc này rất cần thiết vì nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân, thường thì sẽ được đề nghị bằng phẫu thuật.

Để cắt khối nhầy này có thể tiến hành theo hai cách là mổ hở hoặc mổ nội soi, tuy nhiên vấn đề này tùy thuộc vào điều kiện trang thiết bị của bệnh viện và trình độ cũng như kinh nghiệm của phẫu thuật viên. Với kỹ thuật mổ nội soi cắt u nhầy ruột thừa. Đây là phương pháp phẫu thuật tiên tiến với hiệu quả điều trị tương đương với phương pháp mổ mở cổ điển nhưng đem lại nhiều lợi ích vượt trội cho người bệnh như phục hồi nhanh, giảm thời gian nằm viện, vết mổ thẩm mỹ và tránh biến chứng nhiễm trùng. Tuy nhiên việc phẫu thuật phải đảm bảo nguyên tắc phẫu thuật khối u và tránh xảy ra trường hợp ruột thừa bị vỡ làm chất nhầy lan vào khoang phúc mạc dẫn đến tình trạng Pseudomyxoma peritonei  hoặc khi gặp loại ung thư nang tuyến nhầy mà dễ vỡ hoặc đụng chạm vào thành bụng đều là tai hoạ khó kiểm soát được

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp