Nguyên nhân
Chưa biết chính xác nguyên nhân gây ung thư gan. Tuy nhiên, hầu hết các bệnh ung thư gan đều có liên quan đến xơ gan. Viêm gan mãn tính với virus viêm gan B hoặc C là nguyên nhân phổ biến nhất gây ung thư gan
Những người mắc một trong hai loại virus có nguy cơ phát triển ung thư gan cao hơn đáng kể so với những người khỏe mạnh khác, do cả hai loại virus này đều có thể dẫn đến xơ gan.
Một số bệnh gan di truyền, chẳng hạn như bệnh hemochromatosis, gây ra bệnh xơ gan và cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Các yếu tố nguy cơ khác cho sự phát triển ung thư gan bao gồm:
-
Bệnh tiểu đường loại 2: Những người mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt có kèm theo viêm gan hoặc thường xuyên uống nhiều rượu, có nhiều khả năng mắc ung thư gan.
-
Tiền sử gia đình: Nếu mẹ, cha, anh, chị bị ung thư gan, thì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
-
Dung nạp quá nhiều bia rượu: Uống rượu bia trong thời gian dài có thể dẫn đến xơ gan, điều này làm tăng nguy cơ ung thư gan.
-
Tiếp xúc lâu dài với aflatoxin: Một loại nấm đặc biệt tạo ra một chất gọi là aflatoxin thường gặp ở một số thực phẩm bị mốc như: lúa mì, lạc, ngô, đậu nành
-
Khả năng miễn dịch thấp: Những người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như những người nhiễm HIV hoặc AIDS có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp năm lần so với những người khỏe mạnh khác.
-
Béo phì: béo phì làm tăng nguy cơ phát triển nhiều bệnh ung thư. Ngoài ra, béo phì có thể góp phần gây ra bệnh xơ gan và bệnh gan nhiễm mỡ.
-
Giới tính: Nam giới có tỉ lệ mắc ung thư gan cao gấp 3 lần so với nữ giới.
-
Hút thuốc: Cả những người hút thuốc trước đây và hiện tại đều có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn những người chưa bao giờ hút thuốc.
Những người có nguy cơ mắc ung thư gan cao nên thường xuyên kiểm tra ung thư gan bao gồm những người có:
-
Viêm gan B hoặc C
-
Xơ gan liên quan đến rượu
-
Xơ gan do hemochromatosis, một rối loạn liên quan đến sự lắng đọng muối sắt trong mô cơ thể
Ung thư gan trở nên rất khó chữa nếu đã phát triển đến các giai đoạn muộn, vì vậy kiểm tra sức khỏe là cách hiệu quả duy nhất để phát hiện sớm ung thư gan vì các triệu chứng của ung thư gan giai đoạn đầu là không rõ ràng hoặc không có.
Khả năng điều trị ung thư gan thường rất thấp do khi phát hiện thường ung thư gan đã ở giai đoạn muộn.
-
Trước khi ung thư gan lây lan từ vị trí ban đầu, tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 31%.
-
Một khi ung thư lan sang các mô lân cận, tỷ lệ sống sót giảm xuống còn 11%.
-
Ở giai đoạn sau, khi ung thư gan lan đến các cơ quan ở xa, tỷ lệ này giảm xuống còn 2%.
Điều trị ung thư gan thường bao gồm phẫu thuật chuyên sâu với nguy cơ biến chứng cao. Điều này còn làm giảm thêm tỉ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư gan.
Chẩn đoán
Chẩn đoán sớm cải thiện đáng kể cơ hội sống sót cho những người bị ung thư gan. Bác sĩ sẽ thăm khám bằng cách hỏi về tiền sử bệnh lý của một người để loại trừ bất kỳ yếu tố nguy cơ tiềm ẩn nào. Sau khi khám thực thể, nếu nghi ngờ ung thư gan sẽ yêu cầu xét nghiệm thêm. Chúng có thể bao gồm:
-
Xét nghiệm máu: Bao gồm các xét nghiệm về đông máu, mức độ của các chất khác trong máu, tỷ lệ hồng cầu và bạch cầu và tiểu cầu.
-
Xét nghiệm viêm gan siêu vi: Kiểm tra viêm gan B và C.
-
Chẩn đoán hình ảnh: Chụp MRI hoặc CT có thể cung cấp hình ảnh rõ ràng về kích thước và sự lây lan của ung thư.
-
Sinh thiết: Một mẫu mô khối u nhỏ được phân tích. Kết quả cho chính xác nhất tính chất của khối u là ung thư hay không ung thư.
-
Thám sát nội soi: Đây là một thủ tục phẫu thuật ngoại trú diễn ra bệnh nhân được gây mê toàn thân hoặc cục bộ. Bác sĩ sẽ chèn một ống dài, linh hoạt với một camera gắn qua vết cắt ở bụng. Camera tất cả cho phép bác sĩ nhìn thấy gan và khu vực xung quanh.
(Hình ảnh cắt lớp vi tính CT scan qua u gan)
Khi đã đánh giá giai đoạn, vị trí và loại ung thư gan, Bác sĩ có thể quyết định khả năng điều trị an toàn và hiệu quả.
Phòng ngừa
Ung thư gan có tỷ lệ sống sót thấp so với một số bệnh ung thư khác. Tuy nhiên, có thể giảm nguy cơ mắc bệnh đồng thời cải thiện cơ hội sống bằng cách phát hiện sớm ung thư. Một số biện pháp sau đây có thể giúp giảm nguy cơ.
-
Hạn chế uống rượu, bia: Thường xuyên tiêu thụ một lượng lớn rượu làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh xơ gan và ung thư gan.
-
Hạn chế sử dụng thuốc lá: Điều này có thể giúp tránh ung thư gan, đặc biệt là ở những người bị viêm gan B và C.
-
Tiêm vắc-xin viêm gan B
-
Không có cách nào để ngăn ngừa hoàn toàn viêm gan C. Tuy nhiên, sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm viêm gan C
-
Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh: Béo phì là một yếu tố nguy cơ vì bệnh gan nhiễm mỡ và xơ gan có thể dẫn đến ung thư gan và tiểu đường. Chăm sóc sức khỏe thể chất và duy trì trọng lượng cơ thể vừa phải có thể giúp giảm nguy cơ ung thư gan.
-
Điều trị các nguyên nhân tiềm ẩn: Một số bệnh lý khác có thể dẫn đến ung thư gan, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và bệnh hemochromatosis. Điều trị những điều này trước khi chúng phát triển thành ung thư gan có thể làm giảm nguy cơ biến chứng.
Nên tư vấn với bác sĩ nếu nghi ngờ hoăc có các triệu chứng sớm của ung thư gan. Kiểm tra sức khỏe thường xuyên là rất quan trọng đối với những người có nguy cơ mắc bệnh cao.
Xem thêm: Hiểu thêm về ung thư gan
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
