Trong khi hầu hết các biện pháp ngừa thai có hiệu quả khá cao khi bạn sử dụng theo đúng hướng dẫn, vẫn luôn luôn có khả năng thất bại riêng của mỗi biện pháp. “Cân đo đong đếm” các lựa chọn cùng với bác sĩ và người thân (cụ thể là chồng) là 1 bước vô cùng quan trọng để đưa ra lựa chọn cuối cùng.
Những vấn đề cần phải đánh giá khi lựa chọn biện pháp ngừa thai bao gồm:
- Tình trạng sức khỏe của bạn;
- Kế hoạch mang thai sắp tới;
- Tần suất của hoạt động tình dục và số lượng bạn tình;
- Độ an toàn và hiệu quả của biện pháp ngừa thai;
- Sự thoải mái, hài lòng của bản thân khi sử dụng biện pháp ngừa thai.
Các biện pháp sử dụng nội tiết
Ngừa thai bằng nội tiết có thể được sử dụng dưới rất nhiều dạng: thuốc ngừa thai tháng, miếng dán, tiêm dưới da, dụng cụ tử cung và có cả dạng vòng đặt âm đạo.
Những biến chứng nghiêm trọng có liên quan tới nội tiết ngừa thai bao gồm: đột quỵ, đau thắt ngực, huyết khối, tăng huyết áp, u gan, sỏi mật và vàng da.
Những nguy cơ tăng lên ở phụ nữ có các yếu tố sau:
- Trên 35 tuổi;
- Thừa cân;
- Tiền căn có rối loạn đông máu di truyền;
- Tăng huyết áp;
- Cholesterol máu cao;
- Hạn chế vận động;
- Hút thuốc lá.
Các phương pháp sử dụng nội tiết không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục và vì vậy mà bạn cần sử dụng thêm bao cao su trong trường hợp bạn tình có nguy cơ.
Vỉ thuốc ngừa thai tháng
Vỉ thuốc ngừa thai có thể chứa cả 2 dạng nội tiết là Progestin và Estrogen hoặc chỉ có chứa Progestin. Phương pháp này có hiệu quả ngừa thai khá cao tuy nhiên cũng phụ thuộc vào mức độ tuân thủ của người dùng.
Nếu sử dụng chính xác, chỉ có 1% khả năng có thai ngoài ý muốn.
Thuốc ngừa thai vỉ có thể sẽ kém hiệu quả khi bạn sử dụng chung với các thuốc sau:
- Kháng sinh;
- Kháng nấm;
- Thuốc ARV (điều trị HIV);
- Thuốc chống động kinh.
Thuốc cũng kém hiệu quả nếu như bạn thừa cân hoặc có nôn ói hay tiêu chảy trong thời gian sử dụng thuốc.
Một số tác dụng phụ thường gặp bao gồm:
- Ra huyết giữa chu kì;
- Căng tức ở vú;
- Buồn nôn hoặc nôn;
- Chóng mặt;
- Tăng cân;
- Thay đổi cảm xúc, tính tình;
- Rối loạn thị lực;
- Rối loạn tiêu hóa.
Những lợi ích của thuốc ngừa thai tháng:
- Giảm đau bụng kinh;
- Giảm lượng máu kinh;
- Ngừa được 1 vài yếu tố gây viêm vùng chậu;
- Giảm loãng xương;
- Có thể giảm được mụn trứng cá;
- Giảm nguy cơ 1 số loại ung thư, thai ngoài tử cung cũng như các khối bướu ở vú.
Thêm vào đó thuốc ngừa thai còn có thể làm giảm hội chứng tiền hành kinh và giảm thiếu hụt sắt trong cơ thể.
Miếng dán nội tiết
Miếng dán chứa nội tiết sẽ thấm dần dần thông qua da của bạn để cung cấp đủ lượng nội tiết giúp bạn ngừa thai.
Chỉ có 1% các trường hợp sử dụng miếng dán đúng cách có thai ngoài ý muốn.
Miếng dán sẽ giảm hiệu quả nếu như bạn thừa cân hoặc sử dụng các thuốc khác kèm theo được liệt kê ở trên.
Tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng miếng dãn là buồn nôn, nôn, căng tức vú và ra huyết giữa chu kì.
Tiêm thuốc (dưới da hoặc tiêm bắp)
Được sử dụng mỗi 03 tháng, dạng thuốc Depot (kho chứa) được tiêm như là một phương pháp ngừa thai bằng cách sử dụng hormone Progestin.
Khi sử dụng đúng cách, hiệu quả ngừa thai đạt được rất cao với chỉ <1% khả năng có thai ngoài ý muốn.
Các lợi ích của dạng tiêm ngừa thai bao gồm sự an toàn, tiện lợi, phòng ngừa ung thư tử cung, an toàn nếu bạn cho con bú và không sử dụng Estrogen.
Những tác dụng phụ bao gồm:
- Ra huyết bất thường;
- Hành kinh nhiều hơn;
- Thay đổi trong chuyển hóa lipid;
- Tăng cân;
- Trầm cảm;
- Mọc lông tóc bất thường;
- Đau đầu;
- Buồn nôn;
- Căng tức vú.
Thêm vào đó, nếu bạn ngưng sử dụng thuốc có thể phải mất một thời gian để phục hồi khả năng sinh sản.
Những yếu tố nguy cơ có liên quan tới Depot là loãng xương, tăng nguy cơ gãy xương, loãng xương và thai ngoài tử cung.
Vòng đặt âm đạo chứa nội tiết
Vòng NuvaRing là dụng cụ bằng nhựa co giãn tốt được đặt vào trong âm đạo và lấy ra mỗi 3 tuần sử dụng của chu kì 4 tuần. Estrogen và Progestin được phóng thích vào trong âm đạo, thực hiện vai trò ngừa thai.
Khi sử dụng chính xác, hiệu quả cũng tương tự những phương pháp sử dụng nội tiết trên đây, chỉ có 1% khả năng có thai ngoài ý muốn.
Lợi ích của phương pháp này là tiện lợi, an toàn, phục hồi chức năng sinh sản nhanh, giảm lượng máu kinh, bảo vệ khỏi một số bệnh lây qua đường tình dục, giảm nguy cơ loãng xương hay một số dạng ung thư.
Vòng nội tiết cũng giúp giảm thiếu hụt sắt và hội chứng trước hành kinh.
Các tác dụng phụ bao gồm:
- Căng tức vú;
- Ra huyết giữa chu kì;
- Rối loạn tiêu hóa;
- Tiết dịch âm đạo;
- Khó chịu;
- Nhiễm khuẩn vùng âm đạo.
Que cấy ngừa thai
Dụng cụ tử cung
Dụng cụ tử cung hay vòng tránh thai hay vòng chữ T là những tên gọi thường gặp của dụng cụ được đặt vào trong tử cung có hình chữ “T” bởi bác sĩ.
Hiện tại, dụng cụ tử cung chứa đồng (Paragard) là loại dụng cụ được sử dụng nhiều nhất tại Việt Nam, ngoài ra vẫn có dạng dụng cụ tử cung có chứa nội tiết với tên gọi là Mirena cũng khá phổ biến. Hiệu quả của phương pháp này rất cao, chưa tới 1% khả năng có thai ngoài ý muốn.
Mirena có thể sử dụng lên tới 5 năm, trong khi Paragard có thời gian lên tới 10 năm. Mặc dù thường khá an toàn nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng được dụng cụ tử cung.
Lí do là vì đây là dụng cụ “lạ” được đặt vào trong cơ thể, điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, chính vì thế mà thường sẽ được khuyến cáo cho những ai có mối quan hệ 1 vợ 1 chồng. Cũng như bất kì loại thuốc hay dụng cụ nào, vẫn luôn kèm theo những nguy cơ cũng như tác dụng phụ.
Tùy thuộc vào vòng tránh thai bạn sử dụng, chúng có thể rơi ra ngoài hoặc có thể gây ra:
- Tử cung co thắt gây đau;
- Hành kinh nhiều;
- Ra huyết giữa chu kì;
- Viêm vùng chậu;
- Thủng tử cung;
Thêm vào đó, nếu bạn có thai ngoài ý muốn khi đang đặt dụng cụ tử cung sẽ làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung, sẩy thai, nguy cơ tổn thương thai và sanh non.
Lợi ích của phương pháp này là khả năng ngừa thai lâu dài, an toàn trong thời gian cho con bú, phục hồi khả năng sinh sản sớm sau khi lấy dụng cụ ra. DCTC chứa nội tiết còn giúp giảm những cơn đau bụng kinh trong khi đó DCTC chứa đồng thì giảm nguy cơ liên quan tới nội tiết ngoại lai.
Que cấy ngừa thai
Một dạng khác của que cấy ngừa thai là que cấy nhỏ dưới da hay còn có tên là Implanon. Được đặt ngay dưới da ở mặt trong cánh tay, cho hiệu quả ngừa thai kéo dài trong 3 năm.
Đây là phương pháp ngừa thai có hiệu quả và độ an toàn cực kì cao. Tuy nhiên thì không phải ai cũng đủ điều kiện đặt que cấy dưới da.
Lợi ích của phương pháp này là khá nhiều bao gồm: phục hồi chức năng sinh sản sớm sau khi lấy que ra, an toàn cho con bú, không chứa Estrogen, thời gian sử dụng kéo dài và không cần phải sử dụng thuốc mỗi ngày.
Những tác dụng phụ bao gồm:
- Ra huyết âm đạo bất thường;
- Hành kinh nhiều;
- Mụn trứng cá;
- Tăng cân;
- Có khả năng hình thành nang buồng trứng;
- Thay đổi cảm xúc, trầm cảm;
- Rụng tóc;
- Đau đầu;
- Buồn nôn hoặc đầy bụng;
- Chóng mặt;
- Khô nóng vùng vú;
- Giảm ham muốn;
- Đau vị trí cấy que;
- Tạo sẹo ở da;
- Nhiễm trùng.
Thêm vào đó, 1 số thuốc cũng có thể làm giảm hiệu quả của phương pháp này.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
