Tinh dầu sả chanh thường được sử dụng trong phương pháp trị liệu bằng hương thơm, để làm thoáng không khí, giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
Theo y học dân gian, sả chanh cũng được sử dụng để dễ ngủ, giảm đau và tăng cường miễn dịch. Một trong số những cách phổ biến nhất để sử dụng cỏ sả chanh là dùng dưới trạng trà. Dưới đây là những tác dụng của cỏ sả chanh.
Tác dụng chống oxy hóa
Theo một nghiên cứu xuất bản trên Journal of Agriculture and Food Chemistry, cỏ sả chanh có chứa rất nhiều chất chống oxy hóa. Chất oxy hóa có tác dụng sẽ thu nhặt các gốc tự do trong cơ thể (đây chính là các nguyên nhân gây ra rất nhiều các loại bệnh tật). Các loại chất chống oxy hóa đáng chú ý có trong cỏ sả chanh bao gồm acid chlorogenic, isoorientin, và swertiajaponin. Những chất chống oxy hóa này có thể giúp dự phòng các rối loạn tế bào ở bên trong động mạch vành của tim.
Tác dụng chống khuẩn
Cỏ sả chanh có thể giúp điều trị các tình trạng viêm và nhiễm trùng đường miệng nhờ có chứa các chất có tác dụng chống khuẩn. Theo một nghiên cứu in vitro năm 2012 được tiến hành bởi Viện Y học Anh Quốc (NIH), tinh dầu cỏ sả chanh có thể chống lại vi khuẩn Streptococcus mutans – loại vi khuẩn có thể gây sâu răng ở trong miệng. Các nghiên cứu khác cho thấy dầu sả chanh và ion bạc có thể phối hợp với nhau để chống lại nhiều loại vi khuẩn và nấm trong môi trường in vitro.
Khả năng chống viêm
Viêm đóng vai trò rất quan trọng trong rất nhiều tình trạng bệnh lý, bao gồm cả bệnh tim mạch và đột quỵ.. Theo trung tâm y tế Memorial Sloan Kettering, 2 thành phần chính trong cỏ sả chanh là citral và geranial được cho là có tác dụng chống viêm. Những thành phần này được cho là có thể giúp ích trong việc ngăn chặn sự giải phóng của một số dấu hiệu gây viêm trong cơ thể.
Giảm nguy cơ ung thư
Citral trong cỏ sả chanh được cho là có thể có khả năng chống ung thư và có thể chống lại một vài dòng ung thư cụ thể. Ngoài ra, cũng có rất nhiều thành phần khác trong cỏ sả chanh giúp chống lại bệnh ung thư. Những thành phần này vừa có thể trực tiếp gây ra quá trình chết tế bào, vừa có thể tăng cường hệ miễn dịch, do vậy, giúp cơ thể sẽ có khả năng tự chống lại bệnh ung thư tốt hơn.
Trà từ cỏ sả chanh đôi khi được sử dụng như một biện pháp phụ trợ trong quá trình hóa trị và xạ trị điều trị ung thư. Tuy nhiên, việc sử dụng trà từ cỏ sả chanh chỉ nên thực hiện dưới sự theo dõi của bác sỹ chuyên khoa ung thư.
Tác dụng lợi tiểu
Trong y học dân gian, sả chanh là một loại thảo mộc có tác dụng lợi tiểu, cũng tức là sẽ khiến bạn đi tiểu nhiều hơn, làm tăng sự đào thải nước và muối khoáng của cơ thể. Các thuốc, thảo mộc lợi tiểu thường được kê nếu bạn bị suy tim, suy gan hoặc phù.
Một nghiên cứu năm 2001 đã lượng giá hiệu quả của trà sả chanh trên chuột và đã cho thấy trà sả chanh có tác dụng tương tự như trà xanh và không gây tổn thương các cơ quan cũng như không có bất kỳ tác dụng phụ nào. Trong nghiên cứu này, chuột được sử dụng trà sả chanh trong vòng 6 tuần.
Giảm huyết áp tâm thu
Trong một nghiên cứu quan sát năm 2012, 72 nam giới tình nguyện đã được cho sử dụng trà sả chanh hoặc trà xanh. Những người uống trà sả chanh cho thấy có dấu hiệu giảm nhẹ huyết áp tâm thu và tăng nhẹ huyết áp tâm trương và có nhịp tim thấp hơn đáng kể.
Mặc dù những kết quả này khá thú vị với những người bị tăng huyết áp, nhưng các tác giả nghiên cứu lưu ý rằng, nam giới với các vấn đề về tim mạch nên dùng cỏ sả chanh với liều vừa phải, để tránh bị hạ nhịp tim tới mức nguy hiểm hoặc tăng huyết áp tâm trương tới mức nguy hiểm.
Điều hòa cholesterol máu
Tăng cholesterol có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Một nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Journal of Advanced Pharmaceutical Technology & Research chỉ ra rằng, chiết xuất từ dầu xả chanh có thể giúp làm giảm lượng cholesterol ở động vật. Mức độ giảm cholesterol sẽ phụ thuộc vào liều sả chanh sử dụng. Năm 2011, một nghiên cứu khác trên chuột đã xác nhận mức độ an toàn của việc sử dụng tinh dầu sả chanh liều 100mg trong thời gian dài. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác nhận xem liệu trà sả chanh có tác dụng tương tự như dầu sả chanh hay không.
Giảm cân
Trà sả chanh được sử dụng như một loại trà thanh lọc cơ thể để kích hoạt quá trình trao đổi chất và giúp bạn giảm cân. Tuy vậy, chưa có bằng chứng khoa học về tác dụng giảm cân của sả chanh. Nhưng vì sả chanh có tác dụng lợi tiểu một cách tự nhiên, nên nếu bạn uống một lượng đủ, bạn có thể sẽ giảm cân một chút, do mất nước tiểu.
Nhìn chung, thay thế các loại nước ngọt và các loại đồ uống có đường khác trong chế độ ăn bằng các loại trà thảo mộc, ví dụ như trà sả chanh có thể giúp bạn đạt được mục tiêu giảm cân. Tuy nhiên, bạn không nên chỉ uống trà sả chanh hoàn toàn. Việc này sẽ làm tăng nguy cơ gặp phải các phản ứng phụ.
Giảm triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt
Trà sả chanh được sử dụng như một biện pháp tự nhiên để điều trị đau bụng kinh, chướng bụng và bốc hỏa. Chưa có bằng chứng khoa học cụ thể về cỏ sả chanh và hội chứng tiền kinh nguyệt, nhưng, về lý thuyết, các thành phần chống viêm và làm dịu có trong cỏ sả chanh có thể giúp ích rất nhiều cho hội chứng tiền kinh nguyệt. Ngoài ra, theo một nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Journal of Advanced Pharmaceutical Technology & Research, dầu sả canh có thể giúp ích trong việc làm mát cơ thể.
Nguy cơ và các phản ứng phụ có thể xảy ra
Sả chanh thường được cho là an toàn nếu sử dụng với liều vừa đủ để pha trà. Các phản ứng phụ có thể xảy ra bao gồm:
Một số người có thể sẽ dị ứng với cỏ sả chanh. Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng dị ứng, hãy đi cấp cứu ngay:
Bạn cũng không nên uống trà sả chanh nếu bạn:
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh