1. Túi thừa đại tràng và tình trạng viêm túi thừa
1.1. Sơ lược về túi thừa đại tràng
Ruột già hay còn gọi là đại tràng - đây là bộ phận cuối cùng của hệ tiêu hóa. Đại tràng có chức năng hấp thụ muối khoáng, nước, tổng hợp vitamin, chuyển hóa thức ăn thành phân và bài tiết ra ngoài. Đại tràng chia thành 3 phần chính là: manh tràng, kết tràng và trực tràng. Trong kết tràng lại có kết tràng trái (đại tràng lên), kết tràng ngang, kết tràng xuống (đại tràng phải) và kết tràng xích ma (đại tràng sigma).
Vách đại tràng có 4 lớp bao gồm: niêm mạc, dưới niêm mạc, cơ và thanh mạc. Nếu 4 lớp này bình thường, không có tình trạng lõm sâu đồng nghĩa không xuất hiện túi thừa. Nhưng ngược lại, nếu có tình trạng lõm sâu thì đó chính là túi thừa đại tràng.
Tình trạng túi thừa đại tràng là phổ biến nhất mặc dù túi thừa có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào thuộc hệ tiêu hóa. Trong đó chiếm đến 95% túi thừa xuất hiện ở đại tràng sigma còn lại là túi thừa manh tràng.
1.2. Tình trạng viêm túi thừa
Viêm túi thừa là tình trạng một hoặc nhiều túi thừa đại tràng bị nhiễm khuẩn, nhiễm trùng dẫn đến viêm, sưng và đỏ. Bệnh lý này có thể nhẹ đến nặng phụ thuộc vào mức độ viêm nhiễm của túi thừa có nghiêm trọng hay không.
Hiện tại các chuyên gia tiêu hóa vẫn chưa lý giải được nguyên nhân xuất hiện các túi thừa ở đại tràng và tình trạng viêm nhiễm túi thừa. Tuy nhiên, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành túi thừa và viêm nhiễm túi thừa như: tuổi tác (trên 40 tuổi), chế độ ăn uống thiếu chất xơ, giàu chất béo, do hút thuốc lá, ít vận động thể dục thể thao,...
Tình trạng viêm của túi thừa thường hay bị nhầm lẫn với viêm ruột thừa nên cần đặc biệt chú ý đến những triệu chứng của bệnh lý này.
2. Biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm túi thừa
Túi thừa đại tràng có thể có một hoặc có nhiều nhưng không có triệu chứng lâm sàng rõ ràng, vì vậy phần lớn người khỏe mạnh không biết bản thân có túi thừa. Chỉ đến khi túi thừa bị viêm nhiễm mới có một vài biểu hiện nhưng các dấu hiệu cũng không quá đặc biệt nên đôi khi gây nhầm lẫn.
Tuy vậy, các chuyên gia cũng liệt kê một số biểu hiện của tình trạng túi thừa đại tràng bị viêm như sau:
- Vùng bụng dưới bên trái xuất hiện những cơn đau đột ngột, lúc đầu chỉ đau nhẹ nhưng cơn đau dữ dội hơn trong vài ngày tiếp theo;
- Rối loạn tiêu hóa, thường xuyên đi đại tiện, phân lúc lỏng lúc khô, thậm chí bị táo bón;
- Buồn nôn, nôn, chán ăn;
- Sốt, rét run, có người còn sốt rất cao;
- Đầy hơi, chướng bụng, ăn không tiêu;
- Phân có máu tươi;
- Cảm giác đau rát khi đi tiểu tiện, đại tiện;
- Khí hư bất thường.
Nếu tình trạng túi thừa bị viêm nhẹ có khi không xuất hiện các triệu chứng trên. Nhưng nếu nghiêm trọng người bệnh có thể bị đau bụng dữ dội, sốt cao trên 39 độ C.
3. Biến chứng của viêm túi thừa, nguy cơ tử vong cao
Nếu túi thừa bị viêm nhiễm ở thể nhẹ thì người bệnh không cần quá lo lắng nhưng nếu để bệnh kéo dài không điều trị dứt điểm dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm bao gồm:
- Viêm phúc mạc: Biến chứng này xảy ra khi túi thừa đã bị viêm nhiễm nặng hoặc túi thừa bị thủng gây nên tình trạng dịch tiêu hóa thậm chí phân trong ruột rơi xuống bụng. Lúc này phúc mạc (niêm mạc khoang bụng) có thể bị viêm nhiễm nặng. Nếu không được chữa trị sớm, bệnh nhân có nguy cơ tử vong rất cao.
- Trực tràng bị chảy máu.
- Ruột non hoặc đại tràng bị tắc nghẽn do sẹo.
- Túi thừa đại tràng sưng tấy, có mủ tích tụ lâu dần dẫn đến áp xe đại tràng.
- Các cơ quan lân cận bị rò - xuất hiện một số đường nối bất thường giữa các cơ quan khác nhau ở đại tràng, giữa bàng quang với ruột già hoặc giữa thành bụng với đại tràng.
Về cơ bản túi thừa đại tràng chỉ nguy hiểm khi người bệnh rơi vào tình trạng biến chứng bệnh lý do không chịu đi thăm khám để điều trị dứt điểm bệnh ngay từ đầu mà tự ý dùng thuốc.
4. Chẩn đoán chính xác mức độ viêm túi thừa
Để chẩn đoán một cách chính xác tình trạng túi thừa bị viêm nhiễm, bác sĩ sẽ:
- Căn cứ vào triệu chứng cơ bản của viêm nhiễm túi thừa là đau ở vùng bụng dưới bên trái (đau hố chậu trái).
- Xét nghiệm máu để phát hiện tình trạng nhiễm trùng do bạch cầu tăng.
- Chụp X-quang đại tràng để xác nhận mức độ lây lan của bệnh lý.
- Chụp CT để xác định túi thừa bị viêm hay do nhiễm trùng.
- Nội soi đại tràng được thực hiện bằng ống mềm qua ngã hậu môn để quan sát mặt trong của đại tràng, cung cấp thêm thông tin hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
5. Điều trị bệnh viêm nhiễm túi thừa có phức tạp không?
Mức độ nguy hiểm nhất của viêm túi thừa là để bệnh biến chứng. Do đó, điều trị bệnh lý này chủ yếu là để đại tràng nghỉ ngơi, ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm tối đa biến chứng. Cụ thể:
5.1. Đối với bệnh nhân bị viêm nhiễm túi thừa ở thể nhẹ
- Bác sĩ cho điều trị ngoại trú, kết hợp dùng thuốc kháng sinh để giảm đau, chống co thắt.
- Người bệnh cần để đại tràng nghỉ ngơi bằng cách nhịn ăn hoặc ăn ít, sau đó ăn các thức ăn mềm, lỏng như ngũ cốc, nước ép trái cây, ăn thêm rau xanh trong vài ngày cho đến khi hết hẳn đau.
5.2. Đối với bệnh nhân bị viêm nhiễm túi thừa ở thể nặng
Nếu bệnh nhân bị đau nhiều, tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng, bác sĩ sẽ yêu cầu điều trị nội trú. Cụ thể:
- Tiếp nước, tiêm kháng sinh vào tĩnh mạch và theo dõi diễn biến của bệnh lý;
- Nếu dùng kháng sinh không đỡ, ruột bị viêm, túi thừa tích mủ, viêm phúc mạc thì cần phẫu thuật để loại bỏ đoạn đại tràng có túi thừa viêm.
6. Vậy làm sao để phòng tránh căn bệnh này
Một số cách để phòng tránh việc túi thừa bị viêm bao gồm:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc,... nói chung bạn phải nạp vào cơ thể đầy đủ chất xơ.
- Hạn chế ăn các trái cây có hạt như cà chua, ổi, vừng, dâu tây,...
- Uống nhiều nước mỗi ngày.
- Không được nhịn tiểu.
- Cố gắng đừng để bản thân bị stress.
- Chăm chỉ tập thể dục mỗi ngày, chỉ cần tập các bài tập nhẹ nhàng hoặc đi bộ tối thiểu 30 phút/ngày cũng giúp hạn chế đáng kể việc bị viêm nhiễm túi thừa đại tràng.
Nếu bạn nhận thấy mình có một vài dấu hiệu lâm sàng của bệnh viêm túi thừa thì đừng ngần ngại mà hãy đến bệnh viện thăm khám ngay nhé. Đặc biệt không tự ý dùng thuốc kháng sinh mà không biết chắc chắn đó là túi thừa đại tràng bị viêm. Nhờ đó, bệnh lý sẽ không biến chứng nguy hiểm.
Có thể bạn quan tâm: Túi thừa MECKEL và các biến chứng
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
