Các triệu chứng đầy hơi
Các triệu chứng thường gặp:
-
Ợ hơi;
-
Đầy hơi;
-
Đau bụng hoặc khó chịu;
Trong một số trường hợp, các triệu chứng khác có thể kèm theo như:
-
Khó tiêu;
-
Ợ nóng;
-
Tiêu chảy;
-
Táo bón;
Nguyên nhân
Nhiều hơi trong dạ dày và phần ruột cao
Những lý do gây ra khí trong dạ dày và ruột cao bao gồm:
Nuốt không khí
Chúng ta thường nuốt một ít không khí trong khi ăn, và điều này có thể khiến dạ dày bị đầy. Ợ hơi nói chung giúp giải phóng khí và giảm đầy hơi, khó chịu. Lưu ý rằng ta thường nuốt nhiều không khí hơn khi:
-
Ăn hoặc uống quá nhanh;
-
Nhai kẹo cao su;
-
Ngậm kẹo cứng;
-
Uống đồ uống có gas như soda, nước ngọt và bia;
-
Hút thuốc;
-
Đeo răng giả không vừa làm giảm hiệu quả nhai;
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
GERD là tình trạng axit dạ dày và các thành phần khác trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Các triệu chứng phổ thường gặp của GERD là trào ngược và ợ chua. Một nghiên cứu năm 2015 đã ghi nhận, đầy hơi và ợ hơi là một trong những triệu chứng thường gặp của GERD.
Nhiều hơi trong phần ruột non thấp và đại tràng
Nguyên nhân gây nhiều hơi ở phần ruột non thấp và đại tràng.
Quá trình lên men do phản ứng hấp thu của ruột
Axit dạ dày giúp phân hủy thức ăn và chuyển chúng đến ruột. Ruột phân hủy thức ăn và quá trình phân hủy này sẽ tạo ra hơi, những khí này rời khỏi cơ thể dưới dạng ợ hơi hoặc xì hơi. Một số loại thực phẩm có thể tạo ra nhiều hơi hơn bao gồm:
- Rau xanh như cải xoăn, bắp cải và cải Brussel;
- Hành tây, súp lơ và bông cải xanh;
- Đậu: đậu đen, pinto và đậu tây;
- Các sản phẩm từ sữa như pho mát, sữa chua và kem;
- Thực phẩm giàu chất xơ, chẳng hạn như ngũ cốc nguyên hạt và trái cây;
- Đường sorbitol, mannitol và xylitol;
Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là hội chứng bao gồm các triệu chứng tiêu hóa gây đau, khó chịu và thay đổi nhu động ruột. Một người bị IBS có thể bị đầy hơi trong ống tiêu hóa gây đau bụng, chướng bụng, đầy hơi. Các triệu chứng khác của IBS gồm:
-
Táo bón;
-
Tiêu chảy;
-
Đại tiện nhiều lần;
-
Buồn nôn;
-
Đau lưng;
Sự phát triển quá mức của vi khuẩn
Sự phát triển quá mức của vi khuẩn ở ruột non (SIBO) là tình trạng dư thừa lượng vi khuẩn đường ruột và được đặt giả thiết là do ruột non có nhu động ruột kém. Vi khuẩn đường ruột hoạt động quá mức gây tích tụ hơi, dẫn đến chướng bụng và đầy hơi. Các triệu chứng khác:
-
Đau bụng;
-
Tiêu chảy hoặc táo bón;
-
Buồn nôn;
-
Mệt mỏi;
Trong trường hợp nghiêm trọng, ruột non có thể không thể hấp thụ đủ chất dinh dưỡng từ thức ăn dẫn đến các biến chứng như giảm cân và thiếu máu.
Không hấp thu thực phẩm
Đầy hơi có thể là dấu hiệu của chứng không dung nạp thức ăn. Các thực phẩm bao gồm:
-
Không dung nạp lactose: Cơ thể không có khả năng tiêu hóa đường “lactose” có trong sữa và các sản phẩm từ sữa;
-
Không dung nạp fructose: Không có khả năng tiêu hóa đường trái cây “fructose”;
-
Không dung nạp gluten: Không có khả năng tiêu hóa các protein gluten trong hạt ngũ cốc;
Bệnh Celiac tương tự như chứng không dung nạp gluten nhưng nặng hơn. Bệnh Celiac là bệnh tự miễn, trong đó việc tiêu thụ gluten khiến hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh trong ruột non. Một số triệu chứng chung của chứng không dung nạp thực phẩm bao gồm:
-
Đầy hơi;
-
Đau bụng;
-
Tiêu chảy;
-
Phát ban và ngứa da;
Các nguyên nhân khác:
Một số nguyên nhân gây ra đầy hơi ít gặp hơn:
-
Táo bón mãn tính;
-
Loét dạ dày;
-
Thoát vị;
-
Tắc nghẽn lưu thông ruột;
-
Ung thư đại tràng;
Điều trị
Một số nguyên nhân gây đầy hơi có thể được cải thiện bằng các trị liệu đơn giản tại nhà hoặc một số thuốc đơn giản.
Tự điều trị tại nhà
Dưới đây là một số mẹo chung để giảm bớt đầy hơi.
Thay đổi lối sống
Một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm bớt triệu chứng:
-
Nhai kỹ thức ăn;
-
Tránh nhai kẹo cao su và kẹo cứng;
-
Tránh đồ uống có ga;
-
Tránh hút thuốc;
-
Đảm bảo kích cỡ răng giả hoặc các thiết bị nha khoa phù hợp;
Ghi nhật ký thực phẩm để biết các loại thức ăn gây nên triệu chứng. Điều này giúp xác định các thực phẩm gây kích thích, thúc đẩy triệu chứng.
Thuốc thảo dược
Một số loại thảo được được xem hỗ trợ giảm đầy hơi dạ dày như:
-
Bạc hà;
-
Hoa cúc;
-
Thì là;
-
Đinh hương;
Dùng thuốc
Những người không dung nạp thực phẩm có thể uống men tiêu hóa trước bữa ăn để giúp cơ thể tiêu hóa dễ hơn. Ví dụ như uống lactase giúp tiêu hóa các sản phẩm từ sữa hoặc dùng alpha-galactosidase (Beano) để giúp phân hủy carbohydrate, chất xơ và protein từ đậu và rau.
Đối với những người bị đầy hơi, thuốc chứa simethicone có thể giúp kết hợp khí, làm cho khí thải ra ngoài dễ hơn. Ví dụ:
-
Khí-X;
-
Imodium;
-
Mylanta;
Một số loại thuốc bác sĩ chỉ định điều trị GERD như
-
Thuốc kháng axit để giảm bớt chứng ợ nóng;
-
Thuốc chẹn H2 để giảm sản xuất axit dạ dày;
-
Thuốc ức chế bơm proton để giảm sản xuất axit dạ dày và giúp chữa lành thực quản;
-
Prokinetics để giúp dạ dày trống rỗng nhanh hơn;
Thuốc để điều trị IBS như:
-
Thuốc chống co thắt để giảm đau bụng;
-
Thuốc nhuận tràng để giúp giảm táo bón;
-
Thuốc chống co thắt để giúp giảm tiêu chảy;
-
Thuốc kháng sinh để giúp điều trị SIBO;
Khi nào cần đi khám
Trong nhiều trường hợp, đầy hơi trong dạ dày không phải là triệu chứng đáng lo ngại và thường tự biến mất mà không cần điều trị. Tuy nhiên nếu bạn bị đầy hơi thường xuyên, dai dẳng nên nhập viện hoặc đi khám.
Đầy hơi đi kèm các triệu chứng khác như giảm cân hoặc rối loạn nhu động ruột, cũng cần đi khám. Những triệu chứng này cho thấy một tình trạng bệnh lý tiêu hóa tiềm ẩn cần được điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng lâu dài.
Tổng kết
Đầy hơi nhẹ hoặc không thường xuyên thường không phải là triệu chứng đáng lo ngại. Trong những trường hợp nhẹ, mọi người thường có thể sử dụng các biện pháp điều trị đơn giản tại nhà và thuốc tiêu hóa đơn giản.
Tuy nhiên cần đi khám bác sĩ nếu tình trạng đầy hơi xảy ra thường xuyên, dai dẳng. Đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn cần được điều trị cẩn thận.
Việc điều trị sớm sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng đồng thời ngăn ngừa nguy cơ biến chứng lâu dài.
Xem thêm: BS CK2 Trần Ngọc Lưu Phương khuyên về chứng đầy hơi
Xem tiếp: Đau bụng do đầy hơi - Nguyên nhân cách khắc phục và phòng tránh
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
