Huyết khối có thể hình thành trong các tĩnh mạch trên khắp cơ thể, bao gồm cả cánh tay. Huyết khối có thể nguy hiểm nếu di chuyển đến các cơ quan trọng yếu khác của cơ thể, vì vậy điều trị nhanh chóng là điều cần thiết.
Cơ thể hình thành huyết khối để đáp ứng với vết thương hoặc chấn thương. Nếu xuất hiện vết thương hở, tiểu cầu trong máu tạo thành một khối máu đông để cầm máu. Tình trạng này có lợi khi điều này xảy ra tại vị trí của một vết thương. Tuy nhiên, khi một cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch, nó có thể gây hại.
Trong bài viết này sẽ giúp biết thêm về những gì xảy ra khi cục máu đông hình thành ở cánh tay, nguyên nhân tiềm ẩn và các lựa chọn điều trị.
Huyết khối là gì?
Huyết khối là một khối máu bán thành phần thường hình thành để ngăn chặn vết thương chảy máu. Đôi khi, huyết khối có thể hình thành trong tĩnh mạch.
Việc mô tả và xác định huyết khối theo nơi chúng hình thành trong cơ thể. Có 3 loại huyết khối:
- Huyết khối tĩnh mạch nông - hình thành trong tĩnh mạch gần bề mặt da;
- Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) - hình thành trong tĩnh mạch sâu bên trong cơ thể;
- Thuyên tắc – huyết khối di chuyển từ bộ phận này sang bộ phận khác.
Các huyết khối hình thành trong các tĩnh mạch sâu trong cánh tay là một dạng huyết khối tĩnh mạch sâu. Theo một đánh giá của các nghiên cứu, khoảng 4 - 10% của tất cả huyết khối tĩnh mạch sâu xảy ra ở cánh tay.
Huyết khối tĩnh mạch sâu ảnh hưởng đến khoảng một trong 1.000 người mỗi năm tại Hoa Kỳ. Phần lớn các trường hợp xảy ra ở chân.
Triệu chứng huyết khối ở cánh tay
Nhiều người sẽ không gặp bất kỳ triệu chứng nào khi có huyết khối tĩnh mạch sâu hình thành. Trong các trường hợp khác, các triệu chứng có thể phát triển chậm. Các triệu chứng của huyết khối ở cánh tay có thể bao gồm:
- Da mất độ ấm, mềm khi chạm vào;
- Đau - cảm thấy như bị chuột rút;
- Sưng ở cánh tay nơi có cục máu đông;
- Da xuất hiện các vết đỏ và xanh.
Nếu những triệu chứng này xảy ra, nên đến các cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời. Huyết khối tĩnh mạch sâu ở cánh tay có thể rất nguy hiểm.
Tình trạng này nguy hiểm ra sao?
Một số biến chứng có thể xảy ra của huyết khối ở cánh tay có thể nguy hiểm.
Một trong những mối nguy hiểm lớn nhất là huyết khối bị bong ra và di chuyển đến phổi khi đó gọi là thuyên tắc phổi. Tình trạng này có thể cản trở dòng máu lưu thông đến một phần của phổi gây chết mô phổi.
Thuyên tắc phổi có thể gây tử vong, vì vậy cần phát hiện và điều trị kịp thời. Các triệu chứng hay gặp ở thuyên tắc phổi như đau ở ngực cùng với khó thở đột ngột. Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể có như:
- Đau và sưng ở cánh tay;
- Huyết áp tăng;
- Tắc nghẽn một phần của tĩnh mạch chủ trên.
Khi nào đi khám bác sĩ
Nên đưa đến bệnh viện gần nhất nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào của huyết khối ở cánh tay hoặc thuyên tắc phổi.
Bác sĩ có thể chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp để giúp ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn.
Nguyên nhân
Khi huyết khối hình thành ở cánh tay, bác sĩ sẽ phân loại là nguyên phát hay thứ phát căn cứ vào nguyên nhân hình thành của cục máu đông.
Huyết khối nguyên phát
Các huyết khối nguyên phát rất hiếm so với các huyết khối thứ phát. Một nguyên nhân được biết đến là hội chứng Paget-Schroetter, thường xảy ra sau một hoạt động nặng sử dụng cánh tay.
Cơ bắp phát triển quá mức hay gãy xương cũng có thể gây ra huyết khối nguyên phát. Đôi khi, huyết khối nguyên phát hình thành không rõ nguyên nhân.
Huyết khối thứ phát
Huyết khối thứ phát phổ biến hơn nhiều và chiếm tới 80% trong tất cả các trường hợp DVT. Có nhiều nguyên nhân gây nên huyết khối thứ phát bao gồm:
- Đặt máy tạo nhịp tim;
- Khối u phát triển;
- Đặt ống thông tĩnh mạch.
Các yếu tố nguy cơ
Ngoài các nguyên nhân trên, một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ phát triển huyết khối ở cánh tay bao gồm:
- Hút thuốc;
- Trên 60 tuổi;
- Tiền sử gia đình dễ hình thành huyết khối;
- Khả năng di chuyển hạn chế;
- Béo phì;
- Bệnh tiểu đường;
- Huyết áp cao;
- Sử dụng thuốc tránh thai.
Chẩn đoán
Bằng việc kiểm tra lâm sàng của khu vực nơi người bệnh gặp phải các triệu chứng. Trong quá trình kiểm tra, bac sĩ có thể đặt câu hỏi về khi nào các triệu chứng bắt đầu, những gì đã xảy ra trước khi chúng bắt đầu và bất kỳ triệu chứng nào khác nếu có.
Nếu nghi ngờ có sự hiện diện của huyết khối, sẽ cần thực hiện một số kỹ thuật thăm dò thêm trong đó siêu âm thường được chỉ định nhất. Bác sĩ cũng có thể chỉ định thêm một trong những kỹ thuật sau đây:
Nếu bệnh nhân ở tại bệnh viện sau phẫu thuật tạo nhịp tim hoặc một thủ thuật khác, các chuyên viên chăm sóc sức khỏe sẽ theo dõi để phát hiện các dấu hiệu của huyết khối nhằm có phương án chẩn đoán, điều trị kịp thời.
Điều trị
Trong hầu hết các kế hoạch điều trị các mục tiêu cần hướng đến là:
-
Ngăn chặn sự hình thành của huyết khối;
-
Ngăn chặn huyết khối di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể
-
Giảm các triệu chứng, chẳng hạn như đau và sưng
Các phương pháp điển hình để điều trị huyết khối ở cánh tay bao gồm:
-
Nâng cao để giúp giảm sưng và đau;
-
Sử dụng thuốc chống đông máu;
-
Sử dụng vớ điều chỉnh áp lực để tăng lưu lượng máu từ bàn tay đến trái tim.
Khi huyết khối không đáp ứng với các phương pháp điều trị này, bác sĩ có thể đề nghị tiểu phẫu hoặc tiêm thuốc để phá vỡ huyết khối.
Sau khi được điều trị, bệnh nhân có thể phải tiếp tục sử dụng thuốc chống đông máu hoặc vớ điều chỉnh áp lực. Điều này có thể giúp ngăn ngừa huyết khối khác hình thành trong cánh tay. Nên hỏi ý kiến về thời gian điều trị tiếp tục được chỉ định, thông thường quá trình này có thể kéo dài trong vài tháng.
Tóm lược
Nên tìm kiếm sự giúp đỡ y tế nếu nghi ngờ rằng có sự hiện diện của huyết khối ở cánh tay. Huyết khối ở cánh tay có thể nguy hiểm khi vỡ ra và đi vào phổi gây đe dọa đến tính mạng.
Bác sĩ có thể điều trị huyết khối ở cánh tay bằng một vài phương pháp và liệu pháp đơn giản. Sau khi điều trị, bệnh nhân có thể cần duy trì một số liệu pháp điều trị một vài tháng điều trị tiếp tục để ngăn ngừa huyết khối tiếp tục hình thành.
Xem thêm: Hội chứng bệnh lý vi mạch huyết khối do Shiga
Có thể bạn quan tâm: Các yếu tố nguy cơ huyết khối tĩnh mạch chi
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
