✴️ Nguyên nhân gây ra triệu chứng gan to?

Triệu chứng của gan to

Gan to triệu chứng của một bệnh lý tiềm ẩn. Khi mức độ gan to đáng kể có thể gây ra cảm giác khó chịu hoặc đầy bụng. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng đi kèm của bệnh lý về gan như:

• Ngứa;

• Buồn nôn;

• Mệt mỏi;

• Nước tiểu đậm;

• Thay đổi thói quen đại tiện;

• Tụt cân không rõ nguyên nhân;

• Sốt.

Nguyên nhân nào gây nên gan to

Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh gan. Một số nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

• Viêm gan: Viêm gan thường xảy ra do nhiễm virus hoặc tổn thương gan do rượu. Viêm gan có thể là cấp tính hoặc mạn tính.
• Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu (ALD): Sử dụng rượu quá mức có thể dẫn đến sự tích tụ các tế bào mỡ trong gan. Steatosis (Gan thoái hóa mỡ) có thể ảnh hưởng đến chức năng của gan. Trong trường hợp nghiêm trọng, ALD có thể dẫn đến sẹo gan hoặc xơ gan.
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): Tình trạng này cũng được đặc trưng bởi gan nhiễm mỡ và các rối loạn chức năng gan liên quan. Tuy nhiên không giống như ALD, đây không phải là hậu quả của việc sử dụng rượu quá mức mà thường là do các tình trạng như bệnh tiểu đường hoặc chế độ ăn có nhiều chất béo và cholesterol.
• Ung thư gan: Ung thư có nguồn gốc từ gan được gọi là ung thư gan nguyên phát, trong khi ung thư đến gan từ các cơ quan khác của cơ thể được gọi là ung thư gan thứ phát.
• Suy tim: Tĩnh mạch cửa là tĩnh mạch cung cấp máu cho gan. Suy tim có thể gây ra các vấn đề về tuần hoàn làm tăng áp lực lên tĩnh mạch cửa. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến gan to. Nhiều chuyên gia thường gọi các vấn đề về gan liên quan đến tim là gan tim.

​          

Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là thuật ngữ y học để mô tả sự tích tụ chất béo trong gan. Các yếu tố sau đây có thể gây ra tình trạng trên:

• Béo phì;
• Tăng lipid máu;
• Kháng insulin;
• Tiểu đường tuýp 2;
• Rối loạn sử dụng rượu.
• Viêm gan C.

Có 4 mức độ gan nhiễm mỡ khác nhau được phân loại phụ thuộc vào tỷ lệ phần trăm của các tế bào mỡ so với trọng lượng tổng thể của gan:

• Độ 0 (khỏe mạnh): Tế bào mỡ chiếm 0 - 5% trọng lượng tổng thể của gan.
• Độ 1 (nhẹ): Tế bào mỡ chiếm 5 - 33% trọng lượng tổng thể của gan.
• Độ 2 (vừa phải): Các tế bào mỡ chiếm 34 - 66% trọng lượng tổng thể của gan.
• Độ 3 (nặng): Các tế bào mỡ chiếm hơn 66% trọng lượng tổng thể của gan.

Chẩn đoán gan to như thế nào

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh gan bằng cách kết hợp nhiều phương pháp như:

• Xem xét các kết quả thăm khám trước đó kết hợp với thăm khám lâm sàng;
• Yêu cầu xét nghiệm máu kiểm tra mức độ của men gan và các bất thường khác nếu có;
• Chỉ định thực hiện các kỹ thuật hình ảnh như chụp CT, siêu âm hoặc MRI
• Sinh thiết gan nếu cần thiết.

Điều trị

Điều trị bệnh gan cần điều trị các nguyên nhân cơ bản. Phần dưới đây sẽ phác thảo một số nguyên nhân thường gặp và các lựa chọn điều trị:

Viêm gan

Việc điều trị viêm gan phụ thuộc vào loại viêm gan mà một người mắc phải. Các loại khác nhau và phương pháp điều trị liên quan của chúng bao gồm:

• Viêm gan A: Không có cách điều trị cụ thể cho bệnh viêm gan A. Hầu hết các trường hợp sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng vài tuần hoặc vài tháng.
• Viêm gan B: Không có cách điều trị đặc hiệu cho viêm gan cấp tính B. Viêm gan B mạn tính có thể sử dụng thuốc kháng vi-rút để giảm tổn thương gan.
• Viêm gan C: Nhiễm viêm gan C mãn tính cần điều trị bằng thuốc chống siêu vi trực tiếp. Điều trị thường kéo dài từ 12 đến 24 tuần tùy thuộc vào mức độ tổn thương gan.
• Viêm gan D: Những người bị viêm gan D cần điều trị bằng pegylated interferon-alpha giúp làm chậm sự tiến triển của tình trạng viêm gan. Những người bị bệnh gan giai đoạn cuối có thể cần ghép gan.

ALD

Điều trị ALD sẽ liên quan đến việc điều trị rối loạn sử dụng rượu:

• Cai nghiện rượu có sự giám sát;
• Áp dụng các liệu pháp hành vi, như liệu pháp hành vi nhận thức hoặc liệu pháp tăng cường động lực;
• Trị liệu gia đình hoặc trị liệu theo nhóm;
• Điều trị bất kỳ tình trạng sức khỏe tâm thần khác.

NAFLD

Việc điều trị NAFLD sẽ phụ thuộc một phần vào nguyên nhân cơ bản. Một số lựa chọn điều trị bao gồm:

• Thay đổi chế độ ăn uống bao gồm giảm lượng cholesterol và chất béo;
• Kiểm soát lượng đường trong máu;
• Quản lý các tình trạng như nồng độ insulin trong máu và bệnh tiểu đường loại 2.

Ung thư

Việc điều trị ung thư gan sẽ một phần phụ thuộc vào việc ung thư là nguyên phát hay thứ phát. Các yếu tố để xem xét bao gồm kích thước và giai đoạn của ung thư. Một số lựa chọn điều trị bao gồm:

• Hóa trị;
• Xạ trị;
• Liệu pháp miễn dịch;
• Phẫu thuật cắt bỏ khối u;
• Ghép gan.

Suy tim

Mặc dù hiện tại không có cách chữa trị suy tim nhưng có những phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát tình trạng và ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn như:

• Bỏ hút thuốc;
• Tránh sử dụng rượu;
• Tránh hoặc hạn chế cafein;
• Kiểm soát sự căng thẳng;
• Duy trì cân nặng hợp lý;
• Hoạt động thể chất phù hợp với tình trạng sức khỏe;
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh;
• Sử dụng các loại thuốc như: ức chế men chuyển angiotensin, thuốc ức chế thụ thể angiotensin 2, thuốc chẹn beta, thuốc lợi tiểu;
• Phẫu thuật để điều trị bất thường ở tim hoặc các động mạch bị tắc nghẽn.

Gan to trong thai kỳ

Phụ nữ có thể bị suy gan khi mang thai. Một số nguyên nhân gây ra bệnh gan khi mang thai ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của thai phụ và thai nhi.

Ở trẻ sơ sinh, nhiễm viêm gan B là vấn đề nghiêm trọng thậm chí đe dọa tính mạng. Khoảng 90% phụ nữ bị viêm gan B cấp tính lây truyền cho con. Khả năng lây truyền này thấp hơn đối với bệnh viêm gan B mãn tính với chỉ 10-20% số trường hợp.

Phụ nữ mang thai mắc ALD hoặc NAFLD có nguy cơ mắc các bệnh về gan và các biến chứng khác.

Bệnh gan biểu hiện thế nào ở trẻ em

Gan to ở trẻ em có thể là do hậu quả của NAFLD hoặc viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH).

Viện Tiểu đường và Bệnh tiêu hóa và Thận Quốc gia thống kê rằng gần 10% trẻ em Hoa Kỳ có thể mắc NAFLD.

Trẻ em có tình trạng này thường không gặp bất kỳ triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài nào. Một số trường hợp có các triệu chứng như mệt mỏi và khó chịu ở hạ sườn bên phải. Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân nào gây ra NAFLD ở trẻ em. Tuy nhiên, NAFLD dường như phổ biến hơn ở trẻ em với các tình trạng như:

• Béo phì;
• Rối loạn lipid cao;
• Kháng insulin;
• Tiểu đường loại 2 hoặc tiền tiểu đường;
• Viêm gan C.

Gan to mức độ nhẹ có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào lý do gây nên tình trạng gan to. Đối với những người bị NAFLD, gan to mức độ nhẹ không có khả năng gây ra mối đe dọa lớn cho sức khỏe. Tuy nhiên, đây là một dấu hiệu cho thấy cần thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống.

Ngoài ra, một số tình trạng, bệnh lý có thể làm tăng mức độ gan to hoặc gây đe dọa đến tính mạng bao gồm:

• Rối loạn sử dụng rượu;
• Viêm gan B, C và D;
• Ung thư.

Khi nào đi khám bác sĩ

Trên thực tế, bệnh lý về gan dẫn đến gan to có thể tiến triển một cách đáng kể mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, nên đi khám bác sĩ nếu:

• Có các triệu chứng của gan to;
• Xuất hiện bất kỳ triệu chứng khác của bệnh gan;
• Có các tình trạng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh gan.

Quan điểm

Tiên lượng cho những người bị bệnh gan phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh gan và mức độ tổn thương gan. Những trường hợp bị viêm gan A và viêm gan B cấp tính thường phục hồi mà không cần điều trị.

Những người có giai đoạn đầu của NAFLD cũng có thể có tiên lượng tốt. Gan bị tổn thương nhẹ thường có thể tự hồi phục nếu thực hiện thay đổi lối sống lành mạnh sớm. Những trường hợp các dạng tổn thương gan khác sẽ cần tham khảo bác sĩ về tiên lượng cũng như phương hướng điều trị.

Phòng ngừa

Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh gan là chăm sóc sức khỏe gan tốt bằng các biện pháp như:

• Sử dụng thuốc đúng cách và theo hướng dẫn của bác sĩ;

• Hạn chế sử dụng rượu;

• Hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại;

• Không dùng chung các vật dụng cá nhân có nguy cơ lây nhiễm cao như dao cạo hay nhíp;

• Không dùng chung kim tiêm;

• Quan hệ tình dục an toàn;

• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh ít chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa;

• Tập thể dục thường xuyên;

• Duy trì cân nặng phù hợp;

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, thường xuyên.

Tóm lược

Hepatomegaly là thuật ngữ y học cho chứng gan to. Đây không phải là bệnh mà là một triệu chứng của bệnh. Một số tình trạng có thể gây ra chứng gan bao gồm các bệnh gan nhiễm mỡ, rối loạn sử dụng rượu, viêm gan và ung thư.

Nhiều người có thể bị suy gan mà không hề hay biết. Tuy nhiên, nếu gan to lên một cách đáng kể, có thể cảm thấy khó chịu hoặc đầy bụng. Một số bệnh lý về gan có thể điều trị nếu được phát hiện và chữa trị đúng cách.

Nếu bản thân đang có các bệnh lý hoặc quan tâm đến sức khỏe của gan nên gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị thích hợp.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp